​Kurtyka: 3 mld euro na poprawę jakości powietrza

- Największym beneficjentem Krajowego Programu Odbudowy (KPO) będą działania prowadzone na rzecz czystego powietrza. I stąd ponad 3 mld euro z puli ponad 6,5 mld euro, którymi będzie zarządzał minister klimatu i środowiska, to działania na rzecz poprawy jakości powietrza. To można (...) przełożyć na 860 tys. jednorodzinnych domów, 120 systemów ciepłowniczych, ponad tysiąc zeroemisyjnych autobusów. To jest potężny impuls - ocenił minister w Polsat News.

Michał Kurtyka zaznaczył, że ważnym elementem jest też kwestia transportu, tym bardziej, że np. w Warszawie właśnie stamtąd pochodzi 60-70 proc. zanieczyszczeń.  - Będziemy szli w tym kierunku, żeby przede wszystkim wymieniać flotę autobusów na elektryczne - zapowiedział szef resortu klimatu i środowiska.

Minister przypomniał, że na początku roku został uruchomiony program Zielony Transport Publiczny na który przeznaczono ponad 1 mld zł. - W ciągu dwóch tygodni został przez samorządy wykorzystany. To jest bezprecedensowy sukces (...). Czysta gospodarka wodorowa również będzie bardzo istotnym beneficjentem programu odbudowy. Jako ministerstwo zapowiedzieliśmy uruchomienie 300 mln zł z Narodowego Funduszu na rzecz wsparcia różnego typu projektów wodorowych - powiedział Michał Kurtyka.

Minister zaznaczył, że Polska jest dziś ogromnym producentem wodoru, trzecim w Europie i piątym na świecie, ale wyzwaniem jest "zazielenienie" tego wodoru, doprowadzenie do tego, żeby był produkowany w sposób przyjazny środowisku, a następnie wykorzystywany w transporcie.

W programie Zielony Transport Publiczny, jak poinformował minister, samorządy zamówiły ponad 120 autobusów wodorowych.

Minister pytany był także o tempo wymiany "kopciuchów". - My oceniamy, że tych domów jednorodzinnych jest ok. 3 mln w Polsce, które wymagają głębokiej termomodernizacji, ale do końca będziemy wiedzieć dopiero wtedy, kiedy skończymy centralną ewidencję. Wszyscy w Polsce będą w tym roku składali deklaracje w domach jednorodzinnych, jakiego typu piecem dysponują, czyli będziemy mieć dokładną ewidencję - powiedział szef resortu klimatu i środowiska.

Do programu "Czyste Powietrze" aplikowało ponad 200 tys. polskich rodzin. W 2020 r. liczba wniosków zwiększyła się dwukrotnie. Z kolei w 2019 r. wykorzystano także 3 mld zł z tytułu ulgi termomodernizacyjnej.

Oparty na pięciu filarach KPO zaprezentowany został tydzień temu, a do 2 kwietnia potrwają konsultacje społeczne. Pięć filarów KPO - dokumentu, który będzie podstawą do otrzymania środków z unijnego Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, to: transformacja cyfrowa, odporność i konkurencyjność gospodarki, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia, zielona i inteligentna mobilność oraz zielona energia i zmniejszenie energochłonności.

KPO wynika z Europejskiego Instrumentu Odbudowy (Recovery and Resilience Facility - RRF). Przewiduje on 672,5 mld euro pomocy dla państw członkowskich. Polska jest czwartym co do wielkości beneficjentem tego programu. Zgodnie z porozumieniem unijnym, co najmniej 37 proc. środków ma być przeznaczone na cele klimatyczne. Dodatkowo, wszystkie przeprowadzone dzięki niemu inwestycje i reformy mają nie szkodzić środowisku. 

Polska posiada najgorszy stan powietrza w Europie. Na mapie smogu jesteśmy "fioletową wyspą". Dopuszczalne stany jakości powietrza są przekraczane o kilkaset, a nawet tysiąc procent. Przyczyną są tzw. "kopciuchy", czyli proste piece. Coraz więcej województw zakazuje montażu takich piecy oraz zachęca do ich wymiany. Województwo śląskie w swojej uchwale zakazało palenia węglem brunatnym oraz mokrym drewnem. Z kolei Kraków zakazał palenia paliwami stałymi. Zamiast tego zezwala na używanie paliw gazowych lub lekkiego oleju opałowego.