Sekrety listopadowego ogrodu. Co zrobić, żeby rośliny przetrwały zimę?

Listopad to miesiąc, który w ogrodzie kojarzy nam się głównie z porządkami i przygotowaniem roślin do zimy. Jednak jest to również doskonały czas na sadzenie niektórych gatunków roślin, które potrzebują okresu chłodu do prawidłowego rozwoju. Zatem jakie krzewy, drzewa i kwiaty warto zasadzić w ogrodzie, gdy w pogodzie na dobre zagości chłodna jesień?

Drzewa i krzewy

W listopadzie można sadzić drzewa i krzewy owocowe oraz ozdobne, pod warunkiem że gleba nie jest zmarznięta. Do najczęściej sadzonych w tym okresie drzew owocowych należą jabłonie, grusze, śliwy oraz porzeczki. Możemy również zasadzić maliny, jeżyny, aronie czy borówki. Drzewa i krzewy sadzone w listopadzie mają czas na ukorzenienie się przed nadejściem zimy, co pozwala im lepiej przetrwać mrozy.

Kwiaty cebulowe

Listopad to ostatni moment na sadzenie cebulek kwiatów, które zakwitną wiosną. Dotyczy to m.in. takich odmian jak tulipany, narcyzy, krokusy, szachownice czy hiacynty. Musimy jednak pamiętać, aby miejsca, w których umieściliśmy cebulki, zabezpieczyć przed mrozem, np. poprzez okrycie ich warstwą ściółki, liści lub agrowłókniny. Dzięki temu będą miały odpowiednie warunki do przetrwania zimy i zakwitną na wiosnę.

Byliny

Byliny to rośliny wieloletnie, które również można sadzić w listopadzie. Mowa m.in. o takich gatunkach jak fiołki wonne, pierwiosnki bezłodygowe, ciemierniki białe oraz pełniki europejskie. Te rośliny potrzebują okresu chłodu, aby prawidłowo wykiełkować na wiosnę. Sadzenie bylin w listopadzie pozwala na wcześniejsze rozpoczęcie wegetacji wiosną i skutkuje bujniejszym wzrostem i obfitszym kwitnieniem.

Warzywa ozime

Listopad to również dobry czas na wysiew nasion warzyw ozimych, które będą gotowe do zbioru wczesną wiosną. Zaliczają się do nich marchew, pietruszka, koper, szpinak, cebula ozima oraz czosnek. Siew ozimy pozwala na wcześniejsze zbiory, ponieważ nasiona mają czas na ukorzenienie się i rozpoczęcie wzrostu zaraz po ustąpieniu mrozów. Ważne jest, aby nasiona wysiewać gęściej niż wiosną i zabezpieczyć je przed mrozem, np. poprzez okrycie grządek agrowłókniną.

Rośliny doniczkowe

W listopadzie powinniśmy również zadbać o rośliny doniczkowe, które zimują na balkonach i tarasach. Są to m.in. wrzosy, chryzantemy, kamelie, laurowiśnie oraz różne gatunki iglaków, takie jak cisy, cyprysiki i jałowce. Rośliny te można posadzić w donicach i odpowiednio zabezpieczyć przed mrozem, aby przetrwały zimę i cieszyły oko przez cały rok.

Ogród przetrwa zimowe miesiące, jeśli po zbiorach spulchnimy glebę, wzbogacając ją kompostem lub obornikiem. Naturalne nawozy sprawią, że gleba odzyskać równowagę i przyczyni się do bujniejszego wzrostu kwiatów i warzyw. Niektóre rośliny, jak maliny czy agrest, dobrze reagują na jesienne nawożenie.

Ściółka stanowi naturalną barierę ochronną przed mrozem, pomagając utrzymać odpowiednią wilgotność gleby. Liście, słoma czy kora sosnowa są idealne do przykrycia młodych krzewów, bylin i warzyw, a także korzeni roślin, które mogą być wrażliwe na zimno. Dzięki ściółkowaniu unikniemy też niechcianego wzrostu chwastów w okresie zimowym.

Drzewa owocowe i krzewy wymagają zabezpieczenia przed mrozem i uszkodzeniami mechanicznymi. Obwiązywanie młodych drzewek tkaniną jutową lub specjalną matą ochroni je przed mrozem oraz pękaniem kory. W przypadku krzewów róż, dobrym pomysłem będzie również obsypanie podstawy rośliny ziemią lub ściółkowanie liśćmi dębu. W ten sposób zabezpieczymy korzenie przed przemarzaniem.

Przed pierwszymi przymrozkami dokładnie oczyść rabaty z przekwitłych roślin jednorocznych oraz obumarłych części bylin. Resztki łodyg, liści i innych pozostałości roślinnych mogą być źródłem chorób grzybowych i siedliskiem dla szkodników, które wiosną mogą zaatakować zdrowe rośliny. Jeśli resztki są zdrowe, można je wykorzystać do kompostu; jeśli widać oznaki chorób, najlepiej je spalić lub wyrzucić.

Rośliny wieloletnie, takie jak byliny, wymagają przycięcia przed zimą. Usunięcie nadziemnych części pozwala lepiej zabezpieczyć korzenie przed mrozem, a wiosną pobudza rośliny do intensywniejszego wzrostu. Należy jednak pamiętać, że niektóre byliny, jak lawenda, lepiej przycinać dopiero wczesną wiosną, aby nie narażać ich na uszkodzenia zimą.

Wszystkie narzędzia, takie jak łopaty, grabie, motyki czy sekatory, należy dokładnie oczyścić z resztek ziemi, soków roślinnych i innych zanieczyszczeń. Do czyszczenia użyj szorstkiej szczotki oraz wody z mydłem. Narzędzia tnące, takie jak sekatory, dobrze jest dodatkowo przemyć spirytusem, aby zdezynfekować ostrza i zmniejszyć ryzyko przenoszenia chorób roślinnych.

Do ostrzenia narzędzi najlepiej użyć pilnika lub specjalnej ostrzałki. Regularne ostrzenie zapobiega szarpaniu roślin, co może prowadzić do ich uszkodzeń i infekcji. Metalowe części narzędzi pokryj cienką warstwą oleju roślinnego lub maszynowego, aby zabezpieczyć je przed rdzą.
Jeśli narzędzia mają drewniane uchwyty, warto sprawdzić ich stan. Suche, pęknięte drewno należy oszlifować i pokryć olejem lnianym. W przypadku poważniejszych uszkodzeń dobrze jest wymienić trzonki na nowe.

W okresie zimowym narzędzia najlepiej przechowywać w zamkniętym, suchym pomieszczeniu. Jeśli mamy miejsce, możemy zawiesić narzędzia na ścianie lub umieścić je w specjalnych stojakach. W ten sposób zminimalizujemy ryzyko przypadkowych uszkodzeń.