Jak zlikwidować gniazdo os pod dachem? Strażak nie pomoże
Oprac.: Agnieszka Kasprzyk
Gniazdo os pod dachem może być nie tylko uciążliwe, ale i niebezpieczne. Osy pełnią ważną funkcję w ekosystemie, kontrolując populację owadów i zapylając rośliny omijane przez pszczoły. Jednak ich obecność w pobliżu domu stwarza ryzyko użądleń, tym bardziej że to owady agresywne, nieprzebierające w powodach do ataku. Warto wiedzieć, jak wygląda ich gniazdo i jak je zlikwidować tak, by nikomu nic się nie stało.
W Polsce żyje około 30 gatunków os, przy czym w pobliżu siedzib ludzkich gniazda zazwyczaj zakładają osy pospolite i osy dachowe. Są aktywne od wiosny do jesieni, w październiku zazwyczaj królowa opuszcza gniazdo, a cała kolonia ginie. Według statystyk straży pożarnej latem liczba zgłoszeń i interwencji związanych z gniazdami os czy szerszeni sięga kilku tysięcy miesięcznie. Osy to agresywne owady, które nie muszą być sprowokowane, aby zaatakować.
Jak wygląda gniazdo os?
Gniazdo os to zazwyczaj konstrukcja o kulistym lub jajowatym kształcie, zbudowana z materiału przypominającego papier. Osy tworzą ten „papier” z przetworzonych włókien drzewnych, które żują i mieszają ze śliną, tworząc twardą, ale lekką strukturę. Gniazda mogą mieć różne rozmiary – od kilku do kilkudziesięciu centymetrów średnicy, w zależności od liczby os, która je zamieszkuje. Może ona sięgać od kilkuset do nawet kilku tysięcy osobników. Osy budują swoje siedziby w trudno dostępnych miejscach: pod dachami, na strychach, pod okapami, w budynkach gospodarczych czy też na drzewach.
Jak samodzielnie usunąć gniazdo os?
Samodzielne usuwanie siedzib os jest rekomendowane w przypadkach, kiedy gniazdo dopiero powstaje. Kiedy już jest wypełnione owadami, warto rozważyć skorzystanie z usług profesjonalnej firmy. Jeśli zdecydujesz się na samodzielne usunięcie gniazda os, ważne jest, aby postępować z najwyższą ostrożnością. Owadów może być kilkaset albo więcej, a duża ilość ich ukąszeń może spowodować wstrząs anafilaktyczny nawet u osób, które nie są uczulone ja jad owadów. Dlatego zabezpiecz się odpowiednio: załóż grube ubranie, rękawice, okulary ochronne oraz maskę. Osy mogą być agresywne, gdy poczują zagrożenie, a wtedy będą żądlić bez opamiętania.
Do likwidacji gniazda zabierz się nocą lub wczesnym rankiem, osy są wtedy mniej aktywne, co zmniejsza ryzyko użądlenia. Użyj latarki z czerwoną folią, ponieważ te owady nie widzą dobrze czerwonego światła. Na rynku dostępne są specjalne aerozole do usuwania gniazd os. Zwykle mają one duży zasięg, co pozwala na aplikację środka z bezpiecznej odległości. Spryskaj obficie wejście do gniazda, a następnie całe gniazdo. Po zastosowaniu środka, odczekaj dobę, aż wszystkie osy w gnieździe zostaną zneutralizowane. Kiedy się upewnisz, że tak się stało, delikatnie zdejmij gniazdo i umieść je w szczelnym worku na śmieci, który wyrzuć daleko od domu.
Po usunięciu gniazda, sprawdź, czy w okolicy nie ma innych miejsc, które osy mogłyby wykorzystać do budowy nowego gniazda. Uszczelnij wszelkie szczeliny i otwory, przez które owady mogą się przedostawać. Jeśli osy umościły sobie miejsce na strychu, w trudno dostępnym miejscu, możesz dosłownie je stamtąd wykurzyć, używając świecy dymnej.
Kto zlikwiduje gniazdo os?
Wbrew niektórym opiniom, usuwanie gniazda os spod dachu nie należy do obowiązku strażaków. OSP zrobi to tylko w przypadku, jeśli owady osiedlą się w budynkach użyteczności publicznej i w placówkach oświatowych oraz gdy stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. W innych sytuacjach za usunięcia gniazda odpowiada właściciel lub zarządca posesji.
Jeśli w budynku mieszka osoba uczulona na jad owadów, lepiej zdać się na profesjonalną firmę. Dysponuje ona odpowiednim sprzętem, by pozbyć się gniazda os skutecznie i bezpiecznie. Taka usługa wiąże się z kosztem około 300 zł.
Co przyciąga, a co odstrasza osy?
Osy przyciąga zapach fermentujących owoców i zgnilizny. Dlatego do ukąszeń dochodzi w sierpniu i wrześniu, kiedy z drzew spadają owoce. Owady te zwabi również zapach piwa czy wina, słodkiego ciasta czy soku. Jak magnes podziałają na nie również jaskrawe kolory czy perfumy o kwiatowych zapachach.
Odstraszająco na osy zadziała za to zapach octu spirytusowego, którego roztworem warto przecierać meble ogrodowe czy barierki. Ostra woń goździków, bazylii, mięty czy majeranku również przegoni te owady. Można skorzystać z olejków eterycznych o tych zapachach lub postawić na naturę. Posadzone w ogrodzie pelargonie, majeranek, tymianek czy macierzanka skutecznie odstraszą osy.