Jak urządzić ogród marzeń? Samodzielnie czy z projektem

Przydomowy ogród można urządzić na wiele sposobów. Wszystko zależy od swoistych preferencji, wyobraźni i oczywiście budżetu. W tym celu można skorzystać z profesjonalnych usług ogrodniczych, oferowanych przez firmy zajmujące się projektowaniem i zakładaniem ogrodów. Nie tylko odchodzi wtedy problem z odpowiednim wykorzystaniem przestrzeni, ale także z wykonaniem całego projektu. Trzeba natomiast liczyć się z tym, że tego typu usługi nie należą do najtańszych.

Jednak zawsze można się podjąć samodzielnego urządzenia ogrodu. Jego styl powinien pasować do otoczenia oraz oczywiście odpowiadać naszym upodobaniom. Można wybrać np. styl formalny, charakteryzujący się symetrią, równymi liniami i starannie przyciętymi roślinami. Wielbiciele prostoty, mogą urządzić ogród w duchu nowoczesnego minimalizmu, w którym dominuje beton, stal i szkło. Natomiast dla miłośników natury idealny będzie styl rustykalny z elementami drewna, kamienia i swobodnie rosnących roślin.

Dobór roślin powinien być dostosowany do warunków panujących w ogrodzie. Drzewa i krzewy tworzą strukturę ogrodu, jednocześnie zapewniając cień i prywatność. Natomiast byliny i rośliny ozdobne wprowadzą do ogrodu kolor przez cały sezon. Warto pomyśleć także o roślinach użytkowych, takich jak warzywa, owoce czy zioła, które będą praktycznym urozmaiceniem. Uwzględnienie sezonowości roślin pozwoli cieszyć się ogrodem przez cały rok. Dobrze jest w tym celu posadzić rośliny kwitnące w różnych miesiącach oraz liczne rośliny zimozielone.

Podczas projektowania ogrodu nie można zapominać o ścieżkach, które uchronią trawę przed nadmiernym wydeptywaniem. Powinny łączyć ze sobą najważniejsze i najbardziej uczęszczane części ogrodu. Dobrze by było, gdyby ścieżki harmonijnie współgrały z domem i stylem ogrodu. Mogą być wykonane z betonu, kamienia, żwiru, kostki brukowej czy nawet drewna. Ważnym elementem przy takich ścieżkach jest oświetlenie. Te niedoceniane elementy dekoracyjne podkreślą detale ogrodu i zwiększą bezpieczeństwo. Można do tego wykorzystać lampy solarne, LED-y czy mini-reflektory.

Przed rozpoczęciem prac w terenie, warto wszystko dobrze zaplanować. Sam projekt ogrodu można rozrysować na kartce lub użyć do tego specjalnych darmowych programów, dostępnych w internecie. Podczas projektowania ogrodu trzeba zwrócić uwagę nie tylko na jego wygląd, ale także funkcjonalność. Jak tego dokonać?

• Określenie funkcji ogrodu

W pierwszej kolejności należy zastanowić się, jakie funkcje ma pełnić ogród. Czy ma to być miejsce relaksu, strefa do spotkań z najbliższymi, ekologiczny warzywnik, czy po prostu piękna naturalna przestrzeń, która cieszy oko? Obecnie ogrody często łączą w sobie wszystkie te cechy poprzez wyznaczenie różnych stref. Ustalając je o wiele łatwiej stworzyć funkcjonalne miejsce, które spełni oczekiwania wszystkich domowników.

Ważna jest również realistyczna ocena, ile czasu będzie można poświęcić na pielęgnację ogrodu. Dzięki temu uniknie się frustracji związanej z nadmiernymi obowiązkami, a ogród będzie zadbany i cieszył swoim wyglądem.

• Podział na strefy

Podział ogrodu na strefy pozwala lepiej wykorzystać jego powierzchnię. Oto trzy podstawowe strefy, które powinny znaleźć się w ogrodzie:

1. Strefa reprezentacyjna – pełni rolę wizytówki domu, zapraszając gości do jego wnętrza. Poprzez starannie dobrane gatunki roślin i elementy małej architektury, często odzwierciedla styl panujący w domu. Jest to przestrzeń szczególnie dekoracyjna i malownicza, ponieważ to właśnie ją większość odwiedzających widzi jako pierwszą. Wrażenie, jakie wywiera, wpływa na sposób postrzegania gospodarzy.

2. Strefa wypoczynkowa – to miejsce przeznaczone na relaks, który można rozumieć bardzo szeroko – od spokojnego leżakowania, przez spotkania z bliskimi, aż po aktywny wypoczynek, np. grę w piłkę z dziećmi. Najważniejszym aspektem przy planowaniu tej strefy jest zapewnienie intymności i ochrony przed wzrokiem sąsiadów. Najlepiej umieścić ją za domem lub osłonić naturalnymi przesłonami, takimi jak żywopłot, ogrodzenie czy odpowiednio rozmieszczone rośliny.

3. Strefa gospodarcza – obejmuje elementy, które zazwyczaj nie są eksponowane, takie jak pojemniki na odpady, linki na pranie czy warzywnik. Choć warzywniki przeżywają obecnie swój renesans i często pełnią także funkcję dekoracyjną, pozostałe elementy tej strefy powinny być umiejętnie ukryte lub dyskretnie wkomponowane w przestrzeń ogrodu.

• Plan ogrodu

Przy braku współpracy z architektem krajobrazu pomocne będzie wykonanie prostego szkicu ogrodu. Powinien on uwzględniać wszystkie wymiary działki oraz istniejące elementy, takie jak budynki, drzewa czy ścieżki. Można stworzyć kilka wariantów planu ogrodu, uwzględniając różne aspekty, takie jak układ stref, instalacje elektryczne i wodne czy rozmieszczenie roślinności. Takie podejście pozwala lepiej zaplanować kolejne etapy prac oraz oszacować ich koszty.

• Dobór roślin

Dobierając rośliny, dobrze jest wziąć pod uwagę warunki panujące w ogrodzie, takie jak rodzaj gleby, jej pH, wilgotność, nasłonecznienie i strefę przemarzania. To te czynniki mają największy wpływ na wzrost i rozwój roślin w ogrodzie. Chociaż nie zawsze można w pełni zrealizować swoją wizję, planowanie rabat i nasadzeń sprawi, że ogród będzie rósł zdrowo i efektownie.

Przy urządzaniu ogrodu warto postawić na minimalizm. Ograniczenie liczby gatunków roślin i ujednolicenie stylu sprawia, że przestrzeń wygląda harmonijnie i profesjonalnie. Ogród złożony z kilku starannie dobranych gatunków roślin i dopasowanych mebli ogrodowych jest łatwiejszy w pielęgnacji oraz bardziej spójny wizualnie. Należy dobierać rośliny zgodnie z wybranym stylem ogrodu i uwzględniać ich rozmiar w dorosłej formie – młode rośliny mogą wyglądać niepozornie, ale z czasem wypełnią przestrzeń, tworząc oszałamiający efekt.

Biura architektów krajobrazu zazwyczaj wyceniają projekty ogrodów jako całość, a nie na podstawie kosztu za metr kwadratowy. Projekt ogrodu o powierzchni ok. 500 m², obejmującego głównie nasadzenia w pobliżu domu i wzdłuż ogrodzenia oraz trawnik, może kosztować od 2 do 3 tys. zł. W przypadku powierzchni ok. 1000 m², mowa już zazwyczaj o koszcie 5 tys. zł. Natomiast projekt większego ogrodu może kosztować od 10 do 20 tys. zł. Wszystko zależy od stopnia skomplikowania wymarzonego ogrodu.

Zakres projektu ogrodu może różnić się w zależności od wybranej firmy, ponieważ każdy architekt krajobrazu stosuje nieco inne metody pracy. Ogólnie rzecz biorąc, projekt ogrodu powinien zawierać informacje umożliwiające jego sprawną realizację. Najważniejszym elementem jest jego koncepcja, która obejmuje widok z góry oraz wizualizacje. Niektóre biura przygotowują tylko jedną koncepcję ogrodu, inne natomiast oferują nawet 2-3 propozycje. Stanowią one punkt wyjścia do rozmów z inwestorem, podczas których wypracowuje się ostateczną wersję projektu.

Koncepcja ogrodu zawiera schemat funkcjonalny z podziałem na strefy, wskazując, gdzie znajdzie się trawnik, nasadzenia, altana, ścieżki czy też inne elementy. Po zaakceptowaniu koncepcji przystępuje się do opracowania bilansu powierzchni oraz dokładnego zwymiarowania ogrodu. Następnie opracowywany jest projekt techniczny zieleni, w tym zestawienie roślin do zamówienia i zasadzenia. Projekt ogrodu może uwzględniać również system nawadniania, co znacząco ułatwia jego późniejszą pielęgnację.

Ostateczny projekt ogrodu zazwyczaj jest prezentowany w formie graficznej, w postaci rzutów i wizualizacji, a w razie potrzeby również przekrojów, co jest szczególnie istotne w przypadku działek o zróżnicowanym ukształtowaniu terenu. W zależności od oferty biura projektowego ogród może być dodatkowo przedstawiony za pomocą grafik 3D lub animacji VR, co często wiąże się z dodatkowym kosztem.