Pszczoły stają się pesymistkami. Stres odbiera im radość z życia

Stres jest powszechnie znanym czynnikiem wpływającym na zachowanie zwierząt, ale nowe badania pokazują, że nawet pszczoły i inne błonkówki mogą doświadczać emocji podobnych do ludzkich. Naukowcy z Newcastle University w Wielkiej Brytanii odkryli, że trzmiele pod wpływem stresu wykazują pesymistyczne zachowania i zachowują się tak, jakby zupełnie traciły entuzjazm do życia.

Badanie opublikowane w "Proceedings of the Royal Society B" wykazało, że pszczoły zmniejszają swoje oczekiwania pod wpływem stresu. Może to mieć znaczący wpływ na ich zdolność do zapylania kwiatów i pobierania wysokiej jakości nektaru.

Naukowcy przeprowadzili eksperyment, w którym trenowali pszczoły do rozpoznawania kolorów sygnalizujących różne poziomy nagród. Jeden kolor wskazywał na wysoką nagrodę w postaci słodkiego roztworu, podczas gdy inny kolor oznaczał niższą nagrodę. Pszczoły nauczyły się kojarzyć te kolory z odpowiednimi nagrodami i odpowiednio wybierały lokalizacje. Po fazie treningowej dwie grupy pszczół zostały poddane symulacji ataku drapieżnika: jedna grupa została potrząśnięta, a druga uwięziona za pomocą mechanicznego ramienia z gąbką. Trzecia grupa nie doświadczyła żadnego stresu i służyła jako grupa kontrolna.

Wyniki pokazały, że pszczoły, które doświadczyły stresu, były znacznie mniej skłonne interpretować niejednoznaczne kolory jako wskazujące na wysokie nagrody. Zamiast tego częściej wybierały lokalizacje z niższą nagrodą w porównaniu z pszczołami z grupy kontrolnej.

Dr Vivek Nityananda z Newcastle University skomentował w "Newcastle University News": "Nasze badanie pokazuje, że pszczoły są bardziej pesymistyczne po stresie, ponieważ ich zachowanie sugeruje, że nie oczekują że spotka je coś dobrego. Ich zachowanie wskazuje na to, że w stresie przestają spodziewać się, że trafi im się wysoka nagroda i wykazują cechy podobne do pesymistycznych ludzi".

Stres może wpłynąć na to, jak pszczoły podchodzą do kwiatów i zapylają rośliny. Jeśli pszczoły są mniej skłonne do odwiedzania kwiatów oferujących wyższe nagrody, może to wpłynąć na efektywność zapylania i dostępność wysokiej jakości nektaru. "Badania te są ważne, ponieważ oznaczają, że stres może wpływać na sposób, w jaki pszczoły zapylają rośliny, a także na ich zdolność do uzyskania dostępu do wysokiej jakości nektaru" – dodał Dr Nityananda.

Badanie prowadzone przez Dr Olgę Procenko, obecnie badaczkę na University of Birmingham, dostarcza dowodów na to, że owady mogą doświadczać stanów emocjopodobnych. W rozmowie z "Newcastle University News" Dr Procenko stwierdziła: "Nasze badania sugerują, że podobnie jak inne zwierzęta, w tym ludzie, pszczoły mogą doświadczać stanów podobnych do emocji, gdy są zestresowane, co objawia się wyraźnym przesunięciem w kierunku pesymizmu. Kiedy stają w obliczu niejednoznaczności, zestresowane pszczoły, podobnie jak ktoś postrzegający szklankę jako 'w połowie pustą', są bardziej skłonne oczekiwać negatywnych wyników".

Odkrycia te mają istotne znaczenie dla zrozumienia, jak stres wpływa na zachowanie pszczół w naturalnym środowisku. Jeśli stres zmienia sposób, w jaki pszczoły poszukują pokarmu, może to mieć konsekwencje dla całych ekosystemów, biorąc pod uwagę kluczową rolę tych owadów w zapylaniu roślin.

Chociaż badanie dostarcza dowodów na pesymistyczne zachowania u pszczół po stresie, mechanizmy neurobiologiczne stojące za tymi zachowaniami pozostają niejasne. Naukowcy podkreślają potrzebę dalszych badań w celu zrozumienia, jak te stany są generowane i utrzymywane.

"Musimy dowiedzieć się, jak pszczoły oceniają nagrody, gdy są zestresowane, i czy te stany u pszczół wykazują inne właściwości, które obserwujemy w emocjach" – mówi Dr Nityananda. "Musimy również zbadać mechanizmy neuronalne zaangażowane i sprawdzić, czy pszczoły w środowisku naturalnym wykazują podobne reakcje". "Stres może wpływać na to, jak pszczoły podchodzą do kwiatów i zapylają rośliny, co ma kluczowe znaczenie dla produkcji żywności i utrzymania bioróżnorodności" – podkreśla Dr Procenko.