Jeszcze więcej gatunków inwazyjnych. Lista powiększy się o 28 pozycji

Obecnie wiążący na terenie UE wykaz inwazyjnych gatunków obcych (IGO) uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii obowiązuje od 2016 r. Teraz Komisja Europejska pracuje nad poszerzeniem listy IGO.

Wykaz, który obowiązuje aktualnie, obejmuje 88 gatunków zwierząt i roślin. W planach jest poszerzenie tej listy o 27 gatunków. W większości chodzi o zwierzęta.

Komisja Europejska we współpracy z Forum Naukowym opracowała listę gatunków fauny i flory, które według tych podmiotów kwalifikują się jako inwazyjne gatunki obce, które stwarzają zarazem zagrożenie dla środowiska w Unii Europejskiej.

Lista gatunków roślin i zwierząt, które mogą zostać zakwalifikowane jako inwazyjne gatunki obce w Unii Europejskiej:

• akacja Mearnsa
• morwa papierowa
• trawa pampasowa
• pnącze Delairea odorata
• trzykrotka wężykowata
• roślina wodna Zostera japonica
• płaziniec Bipalium kewense
• płaziniec Obama nungara
• płaziniec Platydemus manokwari
• mrówka Brachyponera chinensis
• szerszeń azjatycki
• kalinek błękitny
• rak niebieski
• rak czerwonoszczypcy
• rak Faxonius immunis
• ślimak Cipangopaludina chinensis
• ślimak Marisa cornuarietis
• małż Mulinia lateralis
• rozgwiazda Asterias amurensis
• piskorz amurski (ryba)
• Misgurnus bipartitus (ryba)
• majna czubata (ptak)
• mnicha (ptak)
• bibil zbroczony (ptak)
• bóbr kanadyjski (uznany w Polsce za "stwarzający zagrożenie, podlegający szybkiej eliminacji - zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r.")
• jeleń sika (uznany w Polsce za "stwarzający zagrożenie, podlegający szybkiej eliminacji - zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r.")
• wizon amerykański, norka amerykańska

Ponadto od sierpnia 2024 r. do listy gatunków uznawanych za inwazyjne na terenie UE dołączą:

• pistia rozetkowa (roślina)
• przydenka żebrowata (ryba)
• platana szponiasta (żaba)

W analizie wymienionych gatunków, które zakwalifikowano do włączenia na tę listę, brano pod uwagę m.in. wpływ na nierodzime środowisko i gospodarkę, a także poddano analizie kraje, w których dane gatunki pretendujące do miana inwazyjnych już występują. 

Za gatunek inwazyjny uznaje się ten, który naturalnie nie występuje na danym terytorium, a został sprowadzony przez człowieka i wypiera z naturalnego środowiska rodzimą faunę lub florę oraz powoduje szkody gospodarcze.

Według ekspertów tylko część gatunków obcych wykazuje zachowania inwazyjne. Za pojawienie się takich nierodzimych gatunków na danym obszarze odpowiadają ludzie, sprowadzając rośliny i zwierzęta celowo lub przypadkowo. Obecność gatunków obcych to wynik m.in. rozwoju handlu międzynarodowego, poszukiwania wydajnych rozwiązań w rolnictwie, chęci polowania na kolejne gatunki zwierząt, posiadania egzotycznych okazów, czy przeprowadzania testów na zwierzętach (przykładem jest platana szponiasta).

Według raportu IPBES (2019 r.) inwazyjne gatunki obce są jednym z pięciu czynników, powodujących utratę różnorodności biologicznej na danym obszarze. Na liście zagrożeń znalazły się także zmiany w użytkowaniu gruntów i mórz, bezpośrednia eksploatacja gatunków, zmiany klimatu i zanieczyszczenie środowiska.

Do 5 czerwca br. można przesłać uwagi dotyczące proponowanej listy IGO. Wiadomości przyjmuje Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. "Zachęcamy do składania uwag do zaproponowanych IGO i przekazywania dodatkowych informacji na temat użytkowania gatunku, jego wartości handlowej, rozprzestrzenienia na terenie kraju czy doświadczenia w zakresie jego zwalczania" - ogłosił GIOŚ.

Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska ostrzega, że za naruszenie przepisów dotyczących inwazyjnych gatunków obcych grozi kara pieniężna, która może wynieść do 1 mln zł. Naruszenie przepisów może być związane z popełnieniem przestępstwa lub wykroczenia.