Soboń: System wsparcia górnictwa węgla kamiennego w przyszłym roku

Wiceminister aktywów państwowych Artur Soboń odpowiadał na pytania posłów dotyczące umowy społecznej, na mocy której do 2049 r. w Polsce zostanie zlikwidowane górnictwo węgla kamiennego. - W programie został zapisany instrument kosztów nadzwyczajnych, dotyczący wydatków, które trzeba ponieść, aby likwidować majątek i jednostki produkcyjne, ale także niezbędny, aby pracownikom jednostek zapewnić jednorazowe odprawy i świadczenia emerytalne - powiedział Soboń.

Dodał, że o ile instrument kosztów nadzwyczajnych jest już znany i wykorzystywany w górnictwie, to w umowie zapisano jeszcze jeden, nowy instrument pomocowy. - Dodatkowym instrumentem na wzór niemiecki jest subsydiowanie zdolności do redukcji produkcji. Ta zdolność do redukcji produkcji jest rozpisana na poszczególne lata, ta produkcja węgla w Polsce będzie systematycznie malała. To wiąże się z tym, że państwo będzie uruchamiać pomoc publiczną, aby do tej zdolności redukcji produkcji dopłacać i aby zapewnić stabilność finansową poszczególnych kopalń - powiedział Soboń.

Obecnie trwają rozmowy z Komisją Europejską dotyczące pomocy publicznej dla kopalń. Polska nie wysłała jeszcze wniosku notyfikacyjnego. Na razie Warszawa trwają rozmowy z Brukselą.

Wiceminister dodał, że elementem rozmów jest właśnie nowy instrument pomocowy, czyli możliwość subsydiowania zdolności redukcji produkcji. - Ten instrument nie ma dzisiaj umocowania prawnego innego niż wprost na traktacie. Chcemy stworzyć do tego odpowiedni mechanizm prawny. Do tego potrzebny jest odpowiedni system, który zaproponowaliśmy. Zaproponowaliśmy też Komisji Europejskiej dokładne plany operacyjne każdej jednostki, mają one obiektywne wskaźniki, pokazujące, jak te jednostki będą pracować w ramach harmonogramu, jaki przyjęliśmy. Jeśli wypracujemy z Komisją zasady uregulowania tego w polskim prawie w zgodzie z unijnymi przepisami o pomocy publicznej, przystąpimy do procesu notyfikacji - wyjaśnił Artur Soboń.

Wiceminister zapewnił, że rządowi zależy na jak najszybszej notyfikacji pomocy publicznej przez Komisję Europejskiej tak, aby system wsparcia był uruchomiony w 2022 r.

Systemem wsparcia mają być objęte spółki: Tauron Wydobycie, Węglokoks Kraj oraz Polska Grupa Górnicza. Jest to część umowy społecznej z górnikami, podpisana przez związki zawodowe i stronę rządową. Zakłada ona m.in. wygaszenie kopalń węgla energetycznego do 2049 r., pomoc dla górnictwa, mechanizmy wsparcia transformacji Śląska oraz osłony socjalne dla górników.

Wejście porozumienia w życie zależy od zgody Komisji Europejskiej. Zdaniem wielu komentatorów, KE nie zgodzi się na takie rozwiązania. Minister Soboń wcześniej mówił, że Polska nie ma planu awaryjnego, na wypadek odmowy Komisji.