Żuraw

Aktualizacja

Żurawie (Gruidae) to duża rodzina ptaków należąca do rzędu żurawiowych. Są to ptaki wędrowne, znane z imponujących rozmiarów, długich nóg i szyi, a także eleganckiego lotu. Gatunki żurawi zamieszkują różnorodne środowiska, w tym mokradła, bagna, tundry i pola uprawne.

Żurawie to ptaki żyjące w licznych stadach.
Żurawie to ptaki żyjące w licznych stadach. 123RF/PICSEL

Żuraw - najważniejsze informacje

Rodzaj:
żuraw
Rodzina:
żurawie
Rząd:
żurawiowe
Gromada:
ptaki
Typ:
strunowce
Królestwo:
zwierzęta

Co jedzą żurawie?

Żurawie to lądowe ptaki zamieszkujące Amerykę Północną, Europę, Azję (oprócz Archipelagu Malajskiego), Afrykę oraz Australię i Nową Gwineę. Najchętniej wybierają obszary trawiaste i lasy, a także tereny położone nad jeziorami. W okresie lęgowym można je spotkać na mokradłach, a także łąkach i polach uprawnych.

Żurawie to ptaki wszystkożerne. Najchętniej wybierają pokarm roślinny, w tym głównie nasiona, owoce, korzenie oraz liście. Swoją dietę uzupełniają także o mniejsze ssaki, płazy, owady i ryby. Są w stanie dostosować sposób żywienia do aktualnych warunków. 

Żurawie to ptaki wędrowne. Dokąd odlatują?

W Polsce najwięcej żurawi żyje na północy oraz na zachodzie kraju. Ptaki te przylatują w marcu, a odlatują w październiku i listopadzie. 

Żurawie to ptaki wędrowne, które nie siadają na drzewach, za wyjątkiem gatunku koroniastego. Na zimę migrują do ciepłych obszarów Europy. Najczęściej wybierają Hiszpanię i Portugalię oraz północną i wschodnią Afrykę. W ostatnich latach widuje się je także w północno-wschodniej Francji oraz Niemczech. Coraz częściej pojedyncze osobniki zostają także na zimę w Polsce. Jest to związane ze stopniowym ocieplaniem się klimatu. Mogą osiągać prędkość wynoszącą 100 km/h. Są w stanie pokonać jednorazowo nawet 800 km.

Żurawie to zwierzęta stałe w uczuciach. Łączą się w pary na całe życie, dlatego są one symbolem wierności. W okresie godowym samce wykonują taniec, który wygląda spektakularnie. W ten sposób zachęcają partnerki do prokreacji, ale nie tylko. Skomplikowany taniec to forma rozrywki, a także komunikacji z innymi osobnikami. Młode osobniki dzięki niemu są wprowadzane w życie społeczne żurawi. 

Lojalność tych ptaków jest widoczna także w trosce o potomstwo. Zarówno samiec, jak i samica na zmianę wysiadują złożone jaja. Opiekują się młodymi przez około miesiąc. Żurawie osiągają dojrzałość po około 4-6 latach. Wtedy szukają partnerów, z którymi zostają do końca życia.

Lecące żurawie formują charakterystyczny klucz, który przybiera kształt litery „V”. Wydają przy tym głośne odgłosy, dlatego nie można ich przegapić na niebie. Taka forma klucza zmniejsza opór powietrza i ułatwia lot. Podczas lotu ptaki te nieustannie się nawołują. Osobniki znajdujące się na przodzie klucza cały czas zmieniają się z tymi z tyłu. 

Jak wyglądają żurawie?

Są to majestatyczne ptaki o smukłej sylwetce. Charakterystyczne dla tego gatunku są długie nogi. Podudzie w dużej części ponad stawem skokowym jest nieopierzone oraz ma kolor czarny lub czerwony. Duże skrzydła sprawiają, że żurawie świetnie latają i mogą pokonać duże dystanse. Lotki drugorzędowe są wydłużone oraz obwisłe, a przy złożonych skrzydłach zakrywają one ogon. Na głowie żurawi niekiedy pojawia się czub.

Długość ciała dorosłych osobników to od 78 do 152 cm. Masa ciała wynosi 2 – 8 kg. Upierzenie tych ptaków jest niemal w całości szare i popielate. Grzbiet oraz kuper są nieco ciemniejsze. Szyja oraz czoło żurawia są czarne, a na potylicy znajduje się czerwona plama. Od oczu przez brwi przebiegają białe smugi łączące się ze sobą z tyłu szyi i na karku. Na kuprze znajduje się charakterystyczny pióropusz. Są to wydłużone lotki trzeciego rzędu. Ogon jest schowany pod pióropuszem. 

Czy żurawie są pod ochroną?

Żurawie są ptakami pod ścisłą ochroną gatunkową.

Największym przedstawicielem gatunku jest żuraw mandżurski. Może ważyć nawet 12 kg.

Żurawie to najwyżej latające ptaki na świecie. Przed wylotem do cieplejszych krajów ptaki te tworzą zbiorowiska. Może je tworzyć nawet kilka tysięcy tych zwierząt. 

Charakterystyczny dźwięk wydawany przez żurawie to klangor. Mogą go wydawać dzięki specyficznej budowie tchawicy i mostka. 

Obszar żerowania żurawi może obejmować powierzchnię wynoszącą nawet 100 hektarów. 

Ptaki to mogą przeżyć nawet 40 lat, a gatunek mandżurski 70. 

Światowa populacja żurawi to około 500 000 osobników. W Polsce bytuje około 20 000 par. Naukowcy szacują, że populacja tych ptaków zwiększa się każdego roku.

Przylot żurawi jest jedną z oznak nadchodzącej wiosny. 

Żurawie zakładają gniazda zawsze w tym samym miejscu. Wybierają niedostępne mokradła z płytką wodą. Gniazdo ma formę kopca o średnicy wynoszącej nawet 1 metr. Jest zbudowane z roślinności dostępnej na danym obszarze. 

Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas