Sowy

Sowy to zwierzęta reprezentowane przez rozmaite gatunki bytujące na całym świecie z wyjątkiem Antarktydy. Jako miejsce życia wybierają obszar wyodrębniony z lasu, bagna, pola czy łąki. 

Dobrze czują się również w miejscach zamieszkiwanych przez człowieka, o ile mogą znaleźć tam bezpieczne miejsce do odbycia lęgu i polowania. Większość gatunków sów zalicza się do grupy eurotopowych (znoszących różne typy środowisk). 

Przykładem takiego osobnika jest np. puszczyk, który doskonale radzi sobie zarówno w lesie, jak i w krajobrazie rolniczym czy miejskim.

Sowy co do zasady stale przebywają na jednym i dość ściśle określonym terytorium. Na miejsce bytowania najczęściej wybierają dziuple i szczeliny skał. Tylko pojedyncze gatunki zamieszkujące północne krańce globu wiodą koczowniczy lub całkowicie wędrowny tryb życia (np. włochatka mała czy uszatka błotna). 

Sowy zaliczają się do drapieżników i przeważnie polują pod osłoną nocy. Niektóre gatunki, np. sóweczka, przystosowały się do dziennego funkcjonowania. Żywią się niewielkimi gryzoniami, drobnymi ptakami, rybami, płazami, gadami i owadami. Wydają specyficzne, hukające i nieco jękliwe dźwięki. 

W naturalnych okolicznościach sowy nie wychowują zbyt dużej liczby potomstwa. Przeważnie wysiadywaniem jaj zajmuje się samica, a zdobywaniem pokarmu — samiec. Zazwyczaj młode osiągają dojrzałość w ciągu roku. Wyjątek stanowią duże gatunki, których okres dorastania trwa 2-3 lata. Większość osobników dobiera się w pary na całe życie, jednak zauważa się pewne odstępstwa od tej reguły.

Sowy cechuje hakowaty dziób oraz długie i wąskie szpony, przez co wyglądem przypominają ptaki szponiaste takie jak orły, jastrzębie czy sokoły (Falconiformes). Taka budowa świadczy o ich przystosowaniu do drapieżnego stylu życia. Sowy zazwyczaj mają miękkie i puszyste upierzenie o szarej lub brązowej kolorystyce spełniającej funkcję maskującą. Uwagę zwraca ich duża głowa z charakterystycznymi, głęboko i frontalnie osadzonymi oczami. 

Stanowi ona nawet 1/4 wielkości całego ciała ptaka. Ubarwienie u osobników męskich i żeńskich jest zazwyczaj zbliżone. Co ciekawe, u sów występuje odwrotny dymorfizm płciowy, przez co samice są przeważnie większe od samców. 

Duże znaczenie przy rozpoznawaniu gatunków sów ma kolor ich oczu, który może być bardzo zróżnicowany. Spotyka się zarówno ptaki z tęczówką o barwie cytrynowo-żółtej czy pomarańczowej, jak i czarnej. Za ochronę i oczyszczanie oczu ptaków odpowiadają aż trzy powieki — dolna, górna i tzw. migotka. Gałki oczu sów pozostają nieruchome, a za utrzymanie odpowiednio dużego pola widzenia odpowiadają bardzo elastyczna szyja i duża liczba kręgów szyjnych umożliwiających znaczny skręt ciała.

W Polsce wszystkie gatunki sów podlegają ścisłej ochronie prawnej. Zakazane jest ich płoszenie, niszczenie lęgów, przetrzymywanie czy zabijanie. Nie wolno też przechowywać martwych ptaków, np. wypchanych. 

Dawniej niektóre osoby zabijały sowy ze względu na bezpodstawny lęk przed nimi. Obecnie coraz więcej mówi się o dużej roli tych ptaków dla prawidłowego działania ekosystemu, co wpływa na zmniejszenie liczby przypadków niepotrzebnego ingerowania w ich populację. Obecnie największym zagrożeniem dla sów są zmiany zachodzące w środowisku związane z obecnością człowieka. Zanieczyszczenie powietrza, smog i chemiczne środki ochrony roślin niekorzystnie oddziałują na kondycję tych pożytecznych zwierząt.