Osa

Czwartek, 18 stycznia 2024 (16:01) Aktualizacja Wtorek, 23 kwietnia 2024 (11:38)
Osa (Vespoidea) to owad podobny do pszczoły, ale zwykle dłuższy i smuklejszy, zazwyczaj z wyraźnymi pasami żółtymi i czarnymi. Osy mają również żądło, które mogą użyć do obrony, oraz skrzydła. Osy budują gniazda z papierowych materiałów lub gliny, które mogą być umieszczone pod ziemią, w szczelinach skalnych, na gałęziach drzew lub na budynkach. Osy żyją w koloniach.
Osa Rośliny i zwierzęta - najważniejsze informacje
Osa jest groźna dla osób uczulonych na jad. /123RF/PICSEL

Osa - najważniejsze informacje

  • Rodzina:

    osy

  • Rząd:

    błonoskrzydłe

  • Gromada:

    owady

  • Typ:

    stawonogi

  • Królestwo:

    zwierzęta

Osowate występują na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Ich najliczniejszym gatunkiem jest szerszeń europejski żyjący w Europie Środkowej.  

Jak wygląda gniazdo os?

Osy żyją w koloniach. Budują gniazda ze śliny, masy papierowej, włókien roślinnych i rozdrobnionego drewna. W koloniach żyją płodne samice (królowe) i samce (trutnie) oraz bezpłodne osy (robotnice). Te ostatnie zajmują się zbieraniem pokarmu, pilnowaniem kolonii oraz pomocą w opiece nad młodymi owadami. 

Co jedzą osy? 

Osy są wszystkożerne. Robotnice zbierają dla larw białko zwierzęce. Przynoszą im np.  padliny i innych owadów – np. pszczół i ciem. Karmią nimi larwy, a następnie żywią się wydzielaną przez nie słodką substancją. 

Kiedy w kolonii larw jest coraz mniej, to osy szukają pożywienia gdzie indziej. Spijają nektar z kwiatów i szukają słodkich, ludzkich pokarmów.

Gdy nadchodzi zima, trutnie i robotnice umierają. Jedynie płodne samice szukają kryjówek i są w stanie przetrwać mrozy.

Jak wygląda osa? Żądło to jej broń

W zależności od gatunku osy mogą mieć od 7 do nawet 45 mm długości. Takie rozmiary osiągają osobniki z rodziny Vespa. Osy są zwykle żółte, a ich ciało pokrywają czarne pasy. Wyjątkiem są owady pochodzące z tropików. Mają one zielony lub fioletowy kolor i metaliczny połysk.

U os występują dwie pary skrzydeł połączonych haczykami. Są one widocznie rozdzielone, kiedy owady pozostają w spoczynku. Natomiast gdy latają, to skrzydła tworzą dwie, wspólne płaszczyzny. 

Osy wyróżnia:
  • ruchomy odwłok z żądłem – jest to broń tych owadów;
  • silny aparat gębowy i duże żuwaczki – to za ich pomocą mogą nagryzać mięso, a nawet chitynowe pancerze innych owadów;
  • stylik – jest to przewężenie pomiędzy tułowiem a zatułowiem. To od niego pochodzi zwrot „talia osy”;
  • trzy pary odnóży krocznych;
  • oczy o nerkowatym kształcie.

Czy osy są pod ochroną?

W Polsce osy nie są gatunkiem chronionym. Podlegają ścisłej ochronie w Niemczech. Za zabicie tam tego owada grozi wysoka kara grzywny. 
Naturalnymi wrogami os są np. ptaki – trzmielojady i żołny.

Ciekawostki o osach

  • Na świecie żyje ok. 1000 gatunków os.
  • Zapłodnione osy zimują pod mchem, korą drzew, w dziurach w murach, w mieszkaniach (a zwłaszcza na strychach), w stajniach i w stodołach.
  • Możesz rozdrażnić osę zapachem perfum lub zbyt jaskrawym ubraniem.
  • Największe gniazda os mogą mieć do 100 cm średnicy.
  • Dorosły może umrzeć, jeżeli zaatakuje go i użądli rój os składający się z od 100 do 200 owadów.

Osa - Wiadomości