Zakaz jednorazowego plastiku. Wchodzą w życie nowe przepisy
Od 24 maja zaczyna obowiązywać w Polsce zakaz sprzedaży jednorazowych produktów z plastiku, takich jak kubki, sztućce czy mieszadełka. W sumie zakazanych będzie dziewięć produktów wykonanych z tworzyw sztucznych. Nowe przepisy to pokłosie unijnej dyrektywy o jednorazowym plastiku, która ma za zadanie walczyć z zanieczyszczeniem środowiska.
Spis treści:
Pod koniec kwietnia ustawa, która m.in. zakazuje sprzedaży w Polsce jednorazowych produktów z plastiku została podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę. Przepisy opublikowano w Dzienniku Ustaw 9 maja i wchodzą one w życie 14 dni później, czyli 24 maja 2023 r.
Zakaz plastiku ma na celu ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie z rynku jednorazowych produktów, które zaśmiecają środowisko, np. lasy i morza. To efekt unijnej dyrektywy o jednorazowych plastikach, tzw. single-use plastic (SUP).
Które plastiki będą zakazane od 24 maja?
W sumie od 24 maja zakazana jest w Polsce sprzedaż 9 rodzajów produktów zawierających plastik. Są to:
- patyczki higieniczne (z wyjątkiem użycia medycznego);
- jednorazowe sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki);
- jednorazowe talerze,
- słomki z tworzyw sztucznych;
- mieszadełka do napojów;
- patyczki do mocowania balonów;
- pojemniki na żywność ze styropianu;
- pojemniki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka ze styropianu;
- kubki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka wykonane ze styropianu.
Opłata za kubki na kawę i opakowania do jedzenia na wynos
To nie wszystko. Nowe przepisy mówią też m.in. o opakowaniach do jedzenia i napojów (takich jak kawa czy herbata) na wynos. Do tej pory niektóre sklepy, restauracje i kawiarnie już pobierały za nie opłatę, ale teraz będzie ona obowiązkowa i będzie wynosić maksymalnie 1 zł.
Co więcej, punkty handlowe będą musiały zapewnić także klientom alternatywę dla jednorazowych opakowań na jedzenie i napoje. Oznacza to, że oprócz np. kubków z tworzywa sztucznego klienci będą mogli wybrać też inne - z materiałów biodegradowalnych bądź wielorazowe.
Za opakowania do jedzenia i napojów na wynos będzie pobierana opłata, ale nie będzie można zarabiać na takich opakowaniach - cena dla klienta ma pozwalać wyłącznie na zagospodarowanie odpadów z takiego opakowania.
Przedsiębiorcy zapłacą podatki i kary za jednorazowe plastiki
Przepisy dotyczą także działalności firm. Te przedsiębiorstwa, które wprowadzają na rynek produkty z plastiku, będą musiały zapłacić nową opłatę. Będzie to np. 20 groszy za kilogram wprowadzonego do obrotu produktu lub 3 grosze za jedną sztukę.
Firmy, które nie dostosują się do nowych przepisów zapłacą wysokie kary. Za złamanie zapisów ustawy będą groziły administracyjne kary pieniężne w wysokości od 10 tys. do nawet 500 tys. zł. To, jaką wysokość będzie miała kara zależeć będzie od stopnia szkodliwości naruszenia, rodzaju, zakresu i okresu trwania naruszenia oraz dotychczasowej działalności podmiotu.
Firmy wprowadzające na rynek jednorazowe produkty z plastiku będą też płacić za publiczne kampanie edukacyjne promujące ograniczenie stosowania plastiku.
Nowe oznaczenia na tamponach i podpaskach
Przepisy wprowadzają też nowe zasady oznaczania opakowań produktów takich jak podpaski, tampony, chusteczki nawilżane czy papierosy z filtrem. Ich producenci będą musieli teraz informować klientów o tym, że używany przez nich produkt ze względu na zawartość plastiku jest szkodliwy dla środowiska.
