System kaucyjny już oficjalnie od 2025 r. Nie wszyscy są zadowoleni
W Sejmie przegłosowano przepisy wprowadzające w Polsce system kaucyjny. Od 2025 r. po zwrocie niemal każdej butelki i puszki dostaniemy za nie po 50 groszy. Z decyzji cieszą się m.in. organizacje ekologiczne oraz producenci recyklomatów. Poszkodowani czują się przedsiębiorcy, których głos nie został uwzględniony na ostatnim etapie prac nad ustawą.
W czwartek, 17 sierpnia Sejm ostatecznie przegłosował ustawę wprowadzającą w Polsce system kaucyjny. Zgodnie z zapisami nowelizacji, zacznie on funkcjonować od 1 stycznia 2025 r.
System kaucyjny w Polsce od 2025 r. Ekolodzy się cieszą
- To ważna decyzja z perspektywy środowiskowej, finansowej i technicznej. Wprowadzana regulacja ma z jednej strony ograniczać wpływ opakowań na środowisko i wspomagać walkę z zaśmiecaniem, z drugiej strony wychodzić naprzeciw przyszłym wymogom unijnym o wysokich poziomach zbiórki na poziomie 90 proc. - zauważa Joanna Kądziołka, prezeska Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste.
- Zakończenie prac parlamentarnych i kontynuowanie okresu notyfikacji niezmiernie cieszy, ponieważ daje szansę na stworzenie ram prawnych dla systemu kaucyjnego jeszcze w tej kadencji, a w efekcie jego wdrożenie już w najbliższych latach - mówi Anna Sapota z firmy Tomra zajmującej się sprzedażą automatów do zwrotu opakowań (tzw. recyklomatów).
- To jasny sygnał dla producentów, że mogą rozpocząć przygotowania do stworzenia operatora bądź operatorów systemu oraz dla przedstawicieli handlu, którzy mogą podjąć prace nad infrastrukturą niezbędną do zbiórki opakowań - zaznacza ekspertka.
To ważna decyzja z perspektywy środowiskowej, finansowej i technicznej.
Przedsiębiorcy są oburzeni. "Mamy najgorszą ustawę"
Nie wszyscy są jednak zadowoleni. Problemy w ustawie widzą przede wszystkim przedsiębiorcy. Swoje oburzenie przepisami wprowadzającymi system kaucyjny wyraził m.in. Andrzej Gantner, wiceprezes Polskiej Federacji Producentów Żywności.
"Mamy najgorszą ze wszystkich krajów ustawę o systemie kaucyjnym. Z fasadowymi zapisami, których wynikiem będzie tylko chaos i absurdalne koszty. Czyli miało być tak pięknie, a wyszło jak zwykle" - skomentował w mediach społecznościowych Andrzej Gantner.
Przedsiębiorcom z branży spożywczej nie odpowiada zbyt szybki termin wejścia w życie systemu kaucyjnego oraz to, że nie obniżono obowiązkowych poziomów zbiórki opakowań. Postulaty te były zawarte w poprawkach Senatu, które posłowie w czwartek odrzucili.
Mamy najgorszą ze wszystkich krajów ustawę o systemie kaucyjnym. Z fasadowymi zapisami, których wynikiem będzie tylko chaos i absurdalne koszty.
Handel będzie płacić kary? Mowa nawet o 30 mld zł
Andrzej Gantner twierdzi, że system kaucyjny będzie mało efektywny. Obwinia za to zbyt krótki czas na wdrożenie i "konieczność zmiany nawyków konsumenckich". Przedstawiciel przedsiębiorców zwraca też uwagę, że według przepisów "kaucja nie podąża za produktem w całym łańcuchu sprzedaży", przez co straty dla handlu i operatorów systemu "mogą sięgnąć miliardów złotych".
Przed ostatecznym głosowaniem w Sejmie przedstawiciele przemysłu napojowego, mleczarskiego i browarów oraz organizacje rolnicze wystosowały apel do posłów o przyjęcie poprawek Senatu.
Wnioskowano m.in. o to, aby przez 2025 r. można było jeszcze zbierać opakowania samodzielnie lub przez organizacje odzysku. Przedsiębiorcy argumentowali, że w przeciwnym razie będą płacić kary, których sumę oszacowano na 30 mld zł.
W lipcu swoje uwagi co do systemu kaucyjnego nagłaśniały koncerny piwne. Browary obawiają się, że przez nowe przepisy nie osiągną wymaganego poziomu zbiórki butelek i również będą musiały płacić kary. Jeśli tak się stanie - piwo może zdrożeć nawet o 10 zł, alarmowały koncerny.
Ustawa musi być teraz notyfikowana przez Komisję Europejską. Proces ten zakończy się 11 września i wówczas Polska otrzyma ewentualne uwagi złożone przez państwa członkowskie. Wrzesień to także czas na podpisanie projektu przez prezydenta Andrzeja Dudę, tak by system kaucyjny pojawił się w Polsce w 2025 r. - informuje Polskie Stowarzyszenie Zero Waste.
