Jodła
Jodła (Abies Mill.) to rodzaj drzew z rodziny sosnowatych, które charakteryzują się stożkowatym kształtem i igłami na gałęziach. Są to drzewa iglaste, które występują głównie w regionach chłodnych i umiarkowanie wilgotnych, takich jak lasy górskie w Europie, Azji Północnej i Ameryce Północnej.
Jodła - najważniejsze informacje
Gdzie rosną jodły?
Jodła to drzewo z rodziny sosnowatych, które występuje na półkuli północnej oraz porasta góry środkowej i wschodniej Europy. Najwięcej jej gatunków wyróżnia się we wschodnie Azji – aż 14 z nich to endemity.
Jodła rośnie także w północnej Afryce (Algierii), w zachodniej części Ameryki Północnej (m.in. w górach Santa Lucia w Kalifornii) i Ameryki Centralnej (w Hondurasie).
W Polsce drzewa te występują w południowej części kraju – najwięcej jest ich w Sudetach, Karpatach, Górach Świętokrzyskich i na Roztoczu.
Jak wygląda jodła?
Jodła może mieć do 80 m wysokości, a jej pień ma kolumnowy kształt. Kora drzewa jest popielata, szara oraz gładka i delikatna.
- Liście jodły to igły o długości do nawet 7 cm długości. Są skręcone, przewężone spłaszczone i tępo zaokrąglone lub wycięte na końcach. W zależności od gatunku mogą być pokryte woskowym nalotem, mieć zróżnicowaną część grzbietową i brzuszną oraz pasma aparatów szyszkowych.
- Kwiaty jodły to szyszki, dzielące się na męskie i żeńskie. Te pierwsze są zwisające i mogą mieć kolor czerwony, niebieski, a nawet fioletowy. Natomiast szyszki żeńskie przypominają świeczki – są wzniesione pionowo. U niektórych gatunków są też siedzące lub rozwijają się na szypułkach. Szyszki jodły mogą mieć do 25 cm długość, a kiedy spędzą rok na gałęzi drzewa, próchnieją, rozsypują się, jednocześnie uwalniając nasiona.
- W nasionach jodły znajduje się w nich płynna żywica o przyjemnym zapachu. Są one żółtawe, mają purpurowo-żółte skrzydełka i trójkątnojajowaty kształt.
Jakie są popularne odmiany jodły?
Jodła pospolita
tworzy okazałe bory jodłowe w Górach Świętokrzyskich i Karpatach. Osiąga do 68 m wysokości (w Polsce do 55 m), ma luźną koronę, a jej drewno jest łupliwe. Igły jodły mają do 25 mm i są spłaszczone. Natomiast jej szyszki mają 15 cm długości, a gdy dojrzeją, stają się brązowe.
Jodła kaukaska
to drzewo o strzelistym pokroju i wąskiej koronie. Może mieć do 30 m wysokości. Jej igły mają do 3 cm długości, a roztarte, wydzielają przyjemny owocowy zapach. Jodła kaukaska rośnie w Azerbejdżanie, Turcji, Gruzji – w Górach Kaukazu.
Jodła kalifornijska
dorasta do 40 m wysokości (w Polsce do 20 m). Ma srebrno lub szarosrebrzyste igły o długości od 7 cm. Jej szyszki mają wyjątkowy odcień. Są niebieskofioletowe i duże, gdyż mają aż 12 cm długości.
Czy jodła jest pod ochroną?
Niektóre gatunki tych drzew znajdują się pod ochroną. Dotyczy to np. jodły sycylijskiej, koreańskiej i nadobnej. Rosnąca w Polsce jodła pospolita nie jest zagrożona wyginięciem i nie jest objęta ochroną.
Jodła w ogrodzie. Pielęgnacja
Najpopularniejsza w Polsce jodła pospolita nie jest odporna na susze i zanieczyszczone powietrze. W okresie, gdy jest sucho, należy ją podlewać – rzadko, ale obficie. Do nawożenia jodły stosuje się specjalny, wieloskładnikowy nawóz poznaczony dla iglaków.
Drzewo należy zasilać nim na wiosnę. Połamane i suche pędy jodły trzeba przycinać. Tnie się je do miejsca, w którym są zielone.
Ciekawostki o jodłach
- Jodła to drzewo długowieczne. Na Babiej Górze rosła jodła, która miała 600 lat!
- Rozcierając w dłoniach igły jodły pospolitej, poczujesz pomarańczowy zapach.
- Jodła kaukaska będzie sprawdzać się jako domowa ozdoba nawet przez 2 miesiące. Przez ten czas jej igły pozostaną na gałęziach i nie będą się sypać.
- Jodła ma bogatą symbolikę. Symbolizuje wzniosłość, królewską urodę, potęgę, długowieczność, stałość, śmiałość, trwałość, cierpliwość, odrodzenie.
- Zanim jodła będzie mogła zostać choinką, musi rosnąć od 6 do 7 lat. Jest w tym czasie uprawiana w szkółce leśnej.
