Dąb
Czwartek, 18 stycznia 2024 (10:36)
Aktualizacja Środa, 3 kwietnia 2024 (11:00)
Dąb (Quercus L.) to rodzaj drzewa z rodziny bukowatych, charakteryzujący się mocnymi i wytrzymałymi drewnem oraz charakterystycznymi liśćmi o klapkowatym kształcie. Dęby są powszechnie znane ze swojej długowieczności i wysokiej wartości użytkowej w budownictwie i stolarstwie. Ponadto, dąb odgrywa też istotną rolę ekologiczną, stanowiąc siedlisko dla wielu gatunków zwierząt oraz przyczyniając się do regulacji klimatu poprzez absorpcję dwutlenku węgla.

Dąb - najważniejsze informacje
-
Rodzaj:
dąb
-
Rodzina:
bukowate
-
Rząd:
bukowce
-
Gromada:
rośliny naczyniowe
-
Królestwo:
rośliny
Dąb rośnie tylko w strefie klimatu umiarkowanego i występuje w górach w strefie tropikalnej. W Polsce występuje w każdej części kraju.
Drzewo ma duże wymagania glebowe. Porasta zwłaszcza wilgotne, gliniaste oraz gliniasto-piaszczyste gleby – zasobne w składniki odżywcze.
Jak wygląda dąb?
Dęby mają do maksymalnie 40 metrów wysokości. Wyróżnia je potężny pień, który może mieć od 2 do 3 m średnicy. Znajduje się na nim ciemnoszara, spękana kora – w przypadku starszych drzew. U młodszych dębów jest ona gładka.
- Liście dębu – mogą być klapowane, wrębne, piłkowane lub ząbkowane. Ich ogonki liściowe mają krótkie nerwy boczne. W zależności od gatunku są zimozielone lub zrzucane na zimę.
- Kwiaty dębu – u najpopularniejszego w Polsce dębu szypułkowego pojawiają się one na przełomie kwietnia i maja. U dębów występują kwiaty męskie i żeńskie. Te pierwsze są małe i drobne. Natomiast żeńskie rozwijają się wewnątrz miseczki i mają 3 słupki.
- Owoce dębu to żołędzie. Mogą znajdować się na długiej szypułce, są owalne i podłużne, a na ich powierzchni widać delikatne prążki. U niektórych gatunków mogą mieć one aż 6 cm długości.
Najpopularniejsze odmiany dębów
- Dąb szypułkowy ma do 40 metrów wysokości i rozłożystą koronę o rozpiętości do 20 metrów. Ma też jajowate liście z wyraźnie zarysowanymi, zaokrąglonymi klapami. Występuje w niemal całej Europie – z wyjątkiem Skandynawii. Dąb szypułkowy jest cenionym drzewem w przemyśle drzewnym.
- Dąb bezszypułkowy osiąga wysokość do 40 metrów, a jego liście mają do 14 cm długości. Jest mrozoodporny i owocuje dopiero w wieku od 30 do 40 lat.
- Dąb błotny to mniejsze drzewo, które dorasta do 20 metrów wysokości. Ma ostroklapowane, zielone i błyszczące liście. Jesienią stają się one brązowe lub czerwone. Ma małe żołędzie i kwitnie od czerwca do lipca. W środowisku naturalnym występuje w Ameryce Północnej.
- Dąb czerwony w Polsce jest uznawany za gatunek inwazyjny. Pochodzi z Ameryki Północnej i zaczyna wypierać rodzime gatunki dębów. Rodzi szerokojajowate, czerwonawe żołędzie. Ma długie, ostro ząbkowane liście. W Europie dorasta do 40, a w Ameryce Północnej do 47 metrów wysokości.
- Dąb burgundzki ma luźną i smukłą koronę oraz mocny i prosty pień. Jego liście mają zróżnicowany kształt, a jego żołędzie są głęboko osadzone w miseczkach. Jest odporny na susze i mrozy do -23 °C.
Czy dęby są pod ochroną?
Pod ochroną w Polsce są najstarsze i największe drzewa. Dotyczy to np. wszystkich dębów rogalińskich, które mają obwód szerszy niż dwa metry. Szczególnej ochronie podlegają drzewa uznane za pomniki przyrody – np. dąb Bartek i dąb Chrobry.
Zagrożeniem dla dębów są szkodniki, m.in. chrząszcz opiętek jedynak, susówka dębówka, a także huba obrastająca ich korzenie.
Pielęgnacja dębów
Dąb posadzony w ogrodzie jest mało wymagający. W pierwszych latach jego życia można wspomóc jego wzrost, nawożąc go kompostem. Można także ściółkować go nad bryłą korzeniowa, co zapobiega utracie wody z gleby, w której rośnie. W czasie suszy podlewa się tylko młode drzewka.
Ile rośnie dąb?
Dęby rosły na ziemi już 65 mln lat temu.
Owoce dębu, czyli żołędzie, to przysmak dla leśnych zwierząt. Jedzą je dziki, żubry, lisy, sarny, wiewiórki i sójki. Żołędzie oraz liście dębu są trujące dla koni, krów i kóz.
Najbardziej znany polski dąb to Bartek. Ma wysokość 28,5 metrów i obwód aż 10 metrów!
Dąb - Wiadomości
-
Ludzie dokonują trudnego wyboru. W grę wchodzą kilkusetletnie drzewa
Sobota, 1 marca (13:13)Listę 16 finalistów 15. edycji konkursu Drzewo Roku ogłosili w sobotę ekolodzy z Klubu Gaja. Są wśród nich dęby, buki, lipy, wiązy, wierzba, jabłoń, topola i oliwnik. Najstarszy to... -
Pod Warszawą rośnie niezwykłe drzewo. Nazywane jest "Smokiem Kampinoskim"
Poniedziałek, 20 stycznia (16:14)Na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego można natknąć się na niecodzienne drzewo. Zadziwia swoim wyglądem, jego konary wyglądają jak wielki smok. Pracownicy KPN objęli drzewo specjalną... -
Będą klonować 800-letnie dęby. Polacy dokonali niemożliwego
Środa, 27 września 2023 (12:34)Polscy naukowcy udowodnili, że możliwe jest sklonowanie najbardziej wiekowych polskich dębów. Dotychczas udawało się to jedynie w przypadku drzew mających około 300 lat. Polacy przesunęli... -
200-letni dąb runął obok bawiących się dzieci. Było o krok od tragedii
Piątek, 25 sierpnia 2023 (14:28)We wtorek w parku w Rokosowie w Koszalinie doszło do bardzo niebezpiecznej sytuacji. Na terenie, na którym bawiły się dzieci, runął ogromny dąb. Sprawę badają służby miejskie. -
Podpalony dąb "Cysters" przejdzie tomografię. Co dalej z zabytkowym drzewem?
Piątek, 3 marca 2023 (15:00)Podpalony w zeszłym roku dąb "Cysters" przejdzie badanie tomograficzne. Pozwoli to ocenić jego stan. Leśnicy mają nadzieję, że pożar nie zniszczył całkowicie jednego z najstarszych drzew... -
Drzewo Roku 2022. Wygrał dąb Fabrykant z Łodzi
Środa, 6 lipca 2022 (09:06)Dąb Fabrykant z Łodzi zwyciężył w konkursie na Drzewo Roku 2022 organizowanym przez Klub Gaja. Dzięki temu w lutym 2023 r. będzie reprezentował Polskę w międzynarodowym plebiscycie na...
Dąb - Wideo
-
Dęby otoczyli kręgami z gałęzi. O co chodzi?
Piątek, 28 marca (10:39)Tajemnicze kręgi z suchych gałęzi oraz trawy pojawiły się w parku Skaryszewskim w Warszawie. Ogromny naturalny płot otacza dwa wysokie dęby. Na pomysł takiego ogrodzenia wpadł Zarząd... -
"Wydarzenia": Kontrowersyjna przycinka dębów
Piątek, 9 lutego 2024 (14:52)Mieszkańcy pomorskiej Rzeczenicy zaalarmowali ekologów i media o nieodpowiedzialnej przycince dębowego starodrzewa. Kilkusetletnie drzewa pozbawiono zdrowych konarów. Organy, które wydały... -
Leśnicy zbierają żołędzie. Ma z nich wyrosnąć 10 mln dębów
Środa, 8 listopada 2023 (19:57)80 ton żołędzi na sadzonki chcą zebrać leśnicy z Warmii i Mazur. Jeśli się uda, to wyrośnie z nich 10 milionów dębów. Takie żołędzie muszą być zbierane w specjalnie wyznaczonych...