Tu nie spodziewali się drapieżnego dinozaura. Bestia była w kotlinie

Alpkarakush kirgyzicus - tak nazwany został nowy drapieżny dinozaur, którego odkrycie jest sporym zaskoczeniem. Odnaleziono go bowiem w dolinie Uurusai w Kirgistanie. To pierwsze takie znalezisko w Azji Środkowej.

Alpkarakush kirgyzicus - pierwszy teropod znaleziony w Azji Środkowej
Alpkarakush kirgyzicus - pierwszy teropod znaleziony w Azji ŚrodkowejJoschua Knüppe.123RF/PICSEL

Kości co najmniej dwóch zwierząt wykopano w dolinie Uurusai w północnej części Kotliny Fergańskiej w Kirgistanie. Dla tego środkowoazjatyckiego kraju to spore wydarzenie, bowiem nigdy dotąd nie znaleziono takiego drapieżnego dinozaura w Azji na zachód od Chin. Kirgistan jest pierwszym krajem Azji Środkowej, który ma taką właśnie bestię z epoki jury.

Znalezisko zostało opisane w "Zoological Journal", gdzie czytamy, że zwierzę zostało zidentyfikowane na podstawie chociażby mocno rozwiniętego łuku brwiowego nad oczodołami oraz kilku innych szczegółów anatomicznych. Stąd wiemy, że ten dinozaur należał do metriakantozaurów. To były podobne do allozaurów drapieżniki żyjące od środkowej jury do początków kredy głównie na terenie Azji, co w tym wypadku oznacza Chiny. Gazozaur, syczuanozaur, ksuanhanozaur, jangczuanozaur czy sinraptor to chińscy przedstawiciele tej grupy. W Azji Środkowej znaleziono je po raz pierwszy.

Na podstawie śladów wzrostu w kości udowej naukowcy za pomocą histologii ustalili, że większy z dwóch znanych okazów miał co najmniej 17 lat, gdy umarł i prawdopodobnie nadal rósł powoli. Mniejszy osobnik był znacznie młodszy.

Nadana mu nazwa Alpkarakush kirgyzicus to ukłon w stronę narodu kirgiskiego. Alpakarusz to potężny ptak z eposu "Manas", stanowiącego ważny element kultury Kirgizów. Ma pół miliona strof i jest najobszerniejszym eposem na świecie.

Zwierzę żyło w Azji Środkowej między 165 a 161 milionów lat temu, czyli w późnej jurze. Miało 7-8 metrów długości, zatem należało do teropodów sporych. W jurze rzadko trafiały się większe. Owe wystające łuki brwiowe, które zwróciły uwagę paleontologów, mogą sugerować, że ten dinozaur miał nad oczami jakiś rodzaj rogów. To się zdarzało u tych zwierząt np. karnotaury wyglądały jak rogate byki, więc może alpakarusze także.

Zdaniem paleontologów, metriakantozaury takie jak on stanowiły w jurze odpowiednik allozaurów żyjących w Ameryce Północnej, mniej więcej tak jak tygrysy są w Azji odpowiednikiem afrykańskich lwów. Należały do największych i najsilniejszych drapieżników epoki. Przy swoich sporych gabarytach miały proporcjonalnie długie nogi, co zapewne czyniło z nich drapieżniki zdolne do pościgu za ofiarami i całkiem szybkie. Mogły stanowić dominująca grupę polująca na zwierzęta w jurajskiej Azji.

Tak wyglądała głowa alpkarakusza, dinozaura z KirgistanuWikimedia Commons

Wiele wskazuje na to, że metriakantozaury powstały we wschodniej albo środkowej Azji w jurze i bardzo szybko stały się na kontynencie azjatyckim dominująca grupą mięsożernych łowców. Do tej pory znajdowano jednak ich szczątki w Chinach i sporadycznie w syberyjskiej części Rosji, a poza tym w Europie, głównie Francji. Teraz doszła Azja Środkowa, co poszerza naszą wiedzę o tej grupie drapieżników.

"Aby lepiej zrozumieć różnorodność i ewolucję teropodów w okresie jurajskim, potrzeba większej liczby znalezisk z obszarów położonych pomiędzy Europą Środkową i zachodnimi Chinami, zwłaszcza z Azji Środkowej" - czytamy w opracowaniu badań.

Znalazł szkielet stegozaura w swoje urodziny. Rekordowa cena na aukcjiAFP
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas