Te jaja naszych ptaków to oszałamiające pisanki. Są tuż obok nas
Zielone, niebieskie, czerwone, w plamki, ciapki, kropki i kreski – niektóre z polskich ptaków mogłyby stanąć w zawodach z nami w przygotowaniu pisanek na Wielkanoc i spokojnie je wygrać. Tuż za naszymi drzwiami, w ogrodzie, lesie, nad rzeka znajdują się jajka polskich ptaków tak piękne, że aż trudno uwierzyć. Oto one.
partner merytoryczny
Gdy się na nie spojrzy, można dojść do wniosku, że ptaki włożyły bardzo dużo wysiłku w to, by swe jajka pokolorować i to niekiedy wspaniale. Pytanie brzmi, po co to robią? My na Wielkanoc barwimy jajka, by było ładniej, ale ptaki wcale nie działają z pobudek estetycznych. Można by powiedzieć, że wręcz przeciwnie.
Widać to zwłaszcza po tych ptakach, które składają białe jajka. To najczęściej dziuplaki, czyli zwierzęta gnieżdżące się w dziuplach albo zamkniętych gniazdach. Dzięcioły, sowy, jerzyki, zimorodki mają jajka o białych skorupach, gdyż po prostu nie musza ich kamuflować. Nawet dzięcioł czarny o smolistych piórach składa jaja właśnie w tym kolorze.
Reszta ptaków barwi jaja tak, aby najlepiej je ukryć w środowisku, w którym powstaje gniazdo. Co ciekawe, robią to za pomocą zaledwie kilku wyjściowych barwników. Pierwszym jest oocyjanina, która jest barwnikiem pochodzenia żółciowego. Odpowiada on za odcienie, głównie zielony czy niebieski w wybranym natężeniu. Drugim jest biliwerdyna związana z odcieniami zieleni, a trzecim - barwnik protoporfiryna, który odpowiada za brązy oraz plamki i ciapki. Do tego niekiedy dochodzą barwniki roślinne, które barwią jajka w gnieździe jako elementy wyściółki. Efekty są porażające.
Oto najpiękniejsze jaja polskich ptaków:
Kwiczoł. Jego jajka to jeden z najwspanialszych cudów polskiej natury. Ten krewny drozda ma jaja szmaragdowe, z odcieniami niebieskiego i zielni, a przy tym nakrapiane rdzawymi plamkami. Składa je w gnieździe budowanym na gałęziach drzew
Drozd śpiewak. Ma błyszczące, błękitne albo niebieskie jajka pokryte ciemnymi plamkami. Gniazdo śpiewaka znajduje się najczęściej w zaroślach, gęstwinie pnączy i żywopłotów, na gałęziach iglastych drzew. Tam często możemy znaleźć te skorupki w lazurowym kolorze.
Kawka. Ma charakterystyczne, sinozielone jaja z niebieskim nalotem i plamkami. To o tyle ciekawe, że niegdyś kawki gnieździły się w dziuplach. Dzisiaj to często ptaki miejskie, a w Poznaniu zaobserwowano jak zajmują gniazda gawronów.
Czajka. Ten ginący w Polsce ptak gniazdo zakłada na ziemi, najczęściej w pobliżu roślinności, która je maskuje, a gdy to nie pomoże, czajki odciągają napastnika od lęgu, symulując np. złamanie skrzydła. Ich jaja maja unikalny brązowożółty kolor z wyraźnymi ciapkami.
Paszkot. Jego jajka są niczym twarz Pippi Langstrumpf - kremowe z rdzawymi plamkami. Idealnie piegowate. Paszkoty w ramach potrzeb składają także jaja niebieskawe, zielonkawe czy o żółtym odcieniu, również nakrapiane.
Szpak. Ma jedne z najbardziej błyszczących jaj, najczęściej w niebieskawym albo zielonkawym kolorze. Szpaki mogą założyć gniazdo niemal wszędzie, w szczelinie pod pokryciem dachu, otworze wentylacyjnym bądź na jakimś rusztowaniu. Badania wykazują, że w wyściółce dobierają te rośliny, które zabijają pasożyty.
Rybitwa rzeczna. Jej gniazdo założone na wydmach, piaszczystych łachach czy w żwirowniach ma postać dołka w piasku i może zawierać jaja różnej barwy, od kremowych po niemal czerwone, za to z finezyjnym nakrapianiem w przepiękne wzory.
Wrona siwa. Jej jaja to małe dzieła sztuki, chociaż w świecie polskich ptaków może niekoniecznie takie małe, bo są większe od jaja kurzego. Układ plamek i wzorów jest doprawdy wspaniały. Co ciekawe, wrony lubią wyściełać swe gniazda roślinami w kolorze rdzawym.
Pustułka. Ten ptak szponiasty jest cudownym twórca pisanek i malarzem jajek. W jednym gnieździe mogą się znajdować egzemplarze rozmaicie ubarwione, z mniejszą albo większą liczbą plam i ciapek. Najczęściej mają one kolor rudy albo bury. A pustułka często gnieździ się w miastach.
Sokół wędrowny. U niego jaja też bywają różnorodne, czasami niemal czerwone. Sokoły wróciły do gniazdowania w Polsce, składają jaja bardzo wysoko, często na szczytach miejskich budynków np. Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie czy Collegium Altum w Poznaniu.
Rybołów. Zakładane na wierzchołkach drzew gniazda tego ekstremalnie rzadkiego w Polsce, rybożernego ptaka były czasem plądrowane także z uwagi na przepięknie malowane jaja. Mają one ciemniejszy jeden koniec i układ fantazyjnych plam na skorupach.
