Czy w Polsce jest za dużo żubrów? Mnożą się tragiczne wypadki

Katarzyna Nowak

Opracowanie Katarzyna Nowak

Ostatnie wypadki drogowe z udziałem żubrów poruszyły opinię publiczną. Doszło do nich w powiecie hajnowskim. W tym miesiącu władze Białowieskiego Parku Narodowego zdecydowały też o zastrzeleniu jednego żubra, który pojawił się blisko ludzi. Czy sytuacja żubrów wymyka się Polakom spod kontroli? O żubrzym problemie opowiada Marcin Szumowski z programu Czysta Polska Polsat News.

article cover
Getty Images
Tragiczne wypadki żubrów. Czy jest ich w Polsce za dużo?Polsat News

W ciągu niespełna dwóch miesięcy na Podlasiu śmierć pod kołami wojska poniosły trzy żubry, czyli zwierzęta, które niegdyś prawie wymarły, a dziś podlegają w Polsce ochronie ścisłej. Czwarty żubr został zastrzelony, ponieważ według władz Białowieskiego Parku Narodowego był chory i raz zaatakował pracownika parku.

Wygląda na to, że nie wszyscy są zadowoleni z obecności żubra w Polsce.

Żubry w Polsce

Dla hajnowskich rolników żubry nie są tylko chronionym ściśle gatunkiem, ale przeszkodą. Niektórzy narzekają na stada zwierząt wychodzące na pola z Puszczy Białowieskiej. W związku z tym pojawia się pytanie - czy żubrów jest zbyt dużo?

Hubert Ojdana gospodaruje na ośmiuset hektarach pól w Hajnówce. Jest przyzwyczajony do widoku żubrów, które często widzi na polach. Jednak jak twierdzi, zwierzęta wyrządzają szkody: zjadają i zadeptują uprawy.

Hubert Ojdana podaje, że odszkodowanie, które otrzymuje od Skarbu Państwa, jest ponad dwukrotnie lub trzykrotnie mniejsze niż wynoszą finansowe straty (pan Hubert podaje, że straty wynoszą od 200 do 300 tys. zł) w uprawach. Z kolei Paweł Sadowski z Hajnówki dodaje, że po przejściu stada żubrów pole wygląda jak poligon. Rolnik dodaje, że połowa plonów jest niszczona przez zwierzęta.

Żubr ściśle chroniony. Czy grozi mu niebezpieczeństwo?

Żubr to gatunek ściśle chroniony w Polsce, który był na skraju wymarcia. Tylko dzięki ogromnym wysiłkom, populacja nie jest obecnie na liście gatunków, które zniknęły z Polski. W sumie w naszym kraju żyje ok. 2600 żubrów (część na wolności, część w niewoli).

Odszkodowania za szkody rolnicze, które wyrządzają żubry, wypłaca Skarb Państwa. Wypłaty sięgają rocznie od miliona do ponad trzech milionów złotych. W roku 2020 za szkody wyrządzone przez żubry na Podlasiu Skarb Państwa wypłacił ponad milion złotych, dwa lata temu ponad dwa miliony złotych. W zeszłym roku ponad trzy miliony złotych.

Nadleśnictwo Hajnówka dokarmia żubry w puszczy, ale jak mówią leśnicy, to nie wystarcza. Zdanie to podziela Andrzej Łukasiewicz z nadleśnictwa Hajnówka. Leśnik twierdzi, że puszcza nie może pomieścić aż tylu zwierząt, dlatego odwiedzają pola zarządzane przez rolników. To powoduje, że żubr postrzegany jest przez lokalnych mieszkańców jako problem, a nie cenny gatunek. Co na to władze parku narodowego?

Żubr jest uważany za króla puszczy
Żubr jest uważany za króla puszczyGetty Images Poland/Gallo Images Poland/Karol SerewisGetty Images

Dyskusja na temat żubra w Polsce

Michał Krzysiak, dyrektor Białowieskiego Parku narodowego mówi, że nie można dopuścić do sytuacji, w której przyrodniczy skarb kraju, jakim jest żubr, zacznie być odbierany jako gatunek niepożądany.

Czy żubrów w puszczy jest zbyt dużo? Tak uważa prof. Wanda Olech- Piasecka. Zdaniem profesor Olech-Piaseckiej nadszedł czas, aby zacząć zarządzać populacją żubra.

Nieco odmienne zdanie ma prof. Rafał Kowalczyk. Zdaniem naukowca potrzebna jest dyskusja pozbawiona demonizowania tego gatunku i budowania negatywnego wizerunku żubra. - Mądra dyskusja o żubrzej populacji na pewno jest potrzebna. Dlatego liczymy, że zacznie się już niebawem. Dobrze, żeby przyniosła pozytywne rozwiązania zarówno dla zwierząt, jak i dla ludzi - podsumowuje naukowiec.

Białowieskie żubry
Białowieskie żubryRaymond Gehman/Corbis Getty Images