Czy samce naprawdę rządzą? To się nam tylko tak wydawało, jest inaczej
Wyniki wieloletnich badań francusko-niemieckiego zespołu ukazują, że organizacja społeczna naczelnych nie jest jednoznaczna i nie zawsze podporządkowana przewadze samców. W wielu przypadkach siła oraz przewaga fizyczna mają wpływ na relacje, ale istnieją sytuacje, gdzie samice przejmują kontrolę lub role dominacyjne są rozłożone równomiernie.
W skrócie
- Badania francusko-niemieckiego zespołu pokazały, że dominacja w społecznościach naczelnych nie zawsze przypada samcom i jest bardziej złożona niż sądzono.
- Przeanalizowano 253 populacje 121 gatunków naczelnych i odkryto, że w większości przypadków nie występuje wyraźna przewaga jednej płci.
- Dominacja samic częściej występuje w monogamicznych parach i tam, gdzie samice kontrolują reprodukcję lub konkurują między sobą, a elastyczność społecznych układów jest większa niż sądzono wcześniej.
- Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Zespół francusko-niemiecki przez pięć lat zbierał dane z 253 populacji należących do 121 gatunków naczelnych, obejmując m.in. małpy, lemury i tarsjusze (czyli wyraki). Okazało się, że powszechnie panujący pogląd, że wśród naczelnych samce dominują nad samicami, może być nieprawdziwy, a dynamika władzy w relacjach jest dużo bardziej złożona.
Kto rządzi wśród naczelnych?
- Przez długi czas mieliśmy całkowicie binarny pogląd na tę kwestię: myśleliśmy, że gatunek jest zdominowany albo przez samce, albo przez samice i że jest to stała sytuacja - powiedziała Elise Huchard, główna autorka badania. - Ostatnio teoria ta została podważona przez badania pokazujące, że prawda jest o wiele bardziej skomplikowana.
Naukowcy przeszukali literaturę naukową, aby odnaleźć informacje o hierarchicznych relacjach między samcami i samicami naczelnych, m.in. oznaki dominacji i uległości, kiedy jeden naczelny usuwał się drugiemu z drogi.
Przez długi czas zakładano, że wśród naczelnych zwykle samce posiadają władzę. Odkryto, że samce wygrały ponad 90 proc. konfrontacji nad samicami, jednak jedynie w 25 ze 151 populacji. Dominację samic zaobserwowano w 16 populacjach, a pozostałe 70 proc. było z umiarkowanymi lub bez uprzedzeń płciowych w zakresie władzy.
Dominacja samic jest wyraźna
Badacze ustalili, że dominacja samców była szczególnie wyraźna, kiedy mieli oni dużą przewagę fizyczną, np. większe ciało lub zęby. Jest to częste zjawisko wśród wielu gatunków żyjących na ziemi w porównaniu do krewnych zamieszkujących drzewa.
Samice natomiast miały tendencję do dominacji, kiedy sprawowały kontrolę nad reprodukcją lub kiedy konkurowały między sobą, a samce zajmowali się potomstwem. Samice żyjące samotnie bądź w parach z samcem często są bardziej władcze, co oznacza, że monogamia jest ściśle związana z dominacją samic.
Obserwacje te przyczyniają się do teorii, że organizacja społeczna naczelnych jest bardziej elastyczna, niż wcześniej sądzono.
Żyjemy na Planecie Małp. Co o nich wiesz? Sprawdź się [QUIZ]
