Wielkoszczury to skarb sapera. Na polu minowym nie mają sobie równych
Wielkoszczury mają słaby wzrok, dlatego polegają na węchu i słuchu. Wytrenowane powonienie zwierząt od 2003 r. jest wykorzystywane m.in. w Angoli do wykrywania min przeciwpiechotnych. Spokojnie - gryzoniom nie dzieje się krzywda. Są traktowane z szacunkiem i przez saperów uważane za małych bohaterów.
Doskonale rozwinięty zmysł węchu i niewielka waga przy odpowiednim treningu mogą naprawić zepsuty świat. "Bohaterskie szczury", bo o nich mowa, to gryzonie zamieszkujące Afrykę. Od co najmniej 20 lat są trenowane do ratowania zdrowia i życia ludzi w Kambodży, Tanzanii i Angoli.
Bohaterskie gryzonie w Afryce
Miano bohaterskiego szczura otrzymał zarówno wielkoszczur gambijski, jak i wielkoszczur południowy (część naukowców traktuje wielkoszczura południowego jako formę gambijskiego), który jest obecnie wykorzystywany przez Belgów do wykrywania min. W obrębie tego rodzaju występują również wielkoszczury leśne i górskie.
Wielkoszczury, podobnie jak szczury, są gryzoniami, ale nie należą do tej samej rodziny. Wielkoszczury zaliczane są do rodziny malgaszomyszowatych, a ta rodzina obejmuje gatunki występujące w Afryce. Szczury zaś należą do rodziny myszowatych.
Te zwierzęta, podobnie jak chomiki, przenoszą i chowają jedzenie w swoich workach policzkowych. Potrafią w nie wepchać tak dużo orzechów i nasion, że miewają trudności z przedostaniem się do nory, w której mają kilka komór - w tym do spania i przechowywania żywności.
Wielki nos do min
W 2003 r. belgijska organizacja APOPO przeprowadziła pierwsze testy wykrywania min z udziałem wielkoszczurów. Założona przez Barta Weetjensa jednostka ma obecnie pod opieką ponad 300 tych zwierząt. Każdy bohaterski szczur ma swoje imię.
Weetjens spostrzegł, że gryzonie, dzięki swojemu doskonałemu węchowi, mogą wykrywać m.in. trotyl i inne wybuchowe substancje. W 2003 r. na treningu w Mozambiku okazało się, że wielkoszczur robi to z wielką precyzją.
Wyszkolenie gryzoni jest ponadto znacznie tańsze niż psa - podaje APOPO. Koszt wyszkolenia wielkoszczura to ok. 7000 dolarów, a psa - 25 tys. dolarów.
Wielkoszczur naprawia świat
Wojna domowa w Angoli trwała z przerwami od 1975 do 2002 r. Konflikt doprowadził do dewastacji infrastruktury, gospodarki i życia społecznego. Według wyliczeń wojna pochłonęła 500 tys. ofiar (cywilów). Pod ziemią wciąż znajdują się setki min stanowiących nawet śmiertelne niebezpieczeństwo.
W ciągu ostatnich 20 lat wielkoszczury przeczesały tysiące hektarów afrykańskich ziem, w których znajdują się ładunki wybuchowe. Znalezienie miny gryzonie sygnalizują najczęściej drapaniem w ziemię.
Mina nie wybucha, ponieważ gryzonie ważą zaledwie ok. 1 kg. Co ciekawe, trenowane wielkoszczury potrafią także wykrywać... gruźlicę.
