Wciska się do domów i mieszkań. Jak się pozbyć wtyka amerykańskiego?
Oprac.: Justyna Nachman
Wtyk amerykański to obcy gatunek pluskwiaka z rodziny wtykowatych, który został zawleczony do Polski z Ameryki Północnej. Jesienią wtyki często pojawiają się w domach, szukając odpowiedniego miejsca na przeczekanie zimy. Niepokojony przez człowieka, pozostawia przykry zapach. Jak pozbyć się tego owada i czy stanowi on zagrożenie dla człowieka?
Spis treści:
Jak wygląda wtyk amerykański?
Wtyk amerykański Leptoglossus occidentalis jest przedstawicielem rodziny wtykowatych Coreidae.Naturalny zasięg występowania tego owada obejmuje Amerykę Północną. W 1999 roku po raz pierwszy zaobserwowano go w Europie, a dokładniej w północnych rejonach Włoch, gdzie najprawdopodobniej został zawleczony z transportem drzew iglastych, na których żeruje. Natomiast pierwsze wzmianki o obecności wtyka amerykańskiego w Polsce pochodzą z 2007 roku. Obecnie jest spotykany głównie na południu i zachodzie kraju.
Dorosła postać owada mierzy od 1,5 do 2 cm. Charakterystyczną cechą wtyka amerykańskiego jest przedplecze w kształcie trapezu oraz długie i cienkie czułki, układające się na kształt litery "Y". Jego wydłużone ciało ma różne odcienie brązu. W całości jest pokryty delikatnymi włoskami oraz licznymi wzorami w postaci jasnych plam i pasków. Wtyki mają wyraźnie zaznaczone oczy oraz ukrytą kłujkę (narząd gębowy, którym owad pobiera pokarm), która mierzy aż ¾ długości jego ciała. Owady te mają długie odnóża oraz widoczne płatowate rozszerzenia na goleniach tylnej pary. Wtyki amerykańskie sprawie się poruszają i dobrze latają.
Dlaczego wtyk amerykański wchodzi do domów i mieszkań?
Wtyk amerykański żeruje na różnych gatunkach roślin iglastych. Owad ten jest spotykany w pobliżu ludzkich domostw, za sprawą powszechnego wykorzystania tych roślin do ozdoby ogrodów. Co ciekawe, to właśnie transport tego typu towarów, przyczynił się w głównej mierze do tak rozległej inwazji tego gatunku, ponieważ wraz z przewożonymi sadzonkami czy drewnem zostały przywiezione również różne stadia rozwojowe owada.
Wtyk amerykański nie jest odporny na niskie temperatury. Jesienią owady rozpoczynają poszukiwania bezpiecznego i ciepłego miejsca do przezimowania. W środowisku naturalnym szukają wtedy schronienia m.in. pod korą drzew czy też w innych zakamarkach oraz szczelinach. Wtyki amerykańskie znajdujące się w pobliżu osad ludzkich w poszukiwaniu zimowisk kierują się do budynków mieszkalnych i gospodarczych oraz altan ogrodowych, w których będą chciały jedynie przeczekać zimę.
Czy wtyk amerykański jest groźny i gryzie?
Wtyk amerykański nie jest groźny dla człowieka, ponieważ gatunek ten nie przenosi żadnych chorób ani patogenów, które mogłyby nam zagrażać. Ponadto owady te nie wykazują agresji względem ludzi. Do tej pory znany jest tylko jeden przypadek ukłucia człowieka przez wtyka amerykańskiego. Miało to miejsce w Budapeszcie w 2016 roku, ukłucie owada spowodowało jedynie miejscowe zaczerwienienie, które znikło po dwóch dniach.
W chwili zagrożenia wtyk amerykański wydziela nieprzyjemną woń, która ma odstraszyć napastnika, po czym ucieka. Wydzielane przez owada substancje nie są w żadnym stopniu szkodliwe. Jeżeli wtyk uwolni feromony, będąc na skórze, wystarczy ją przemyć wodą z mydłem. Gdy zapach po owadzie utrzymuje się w pomieszczeniu, warto je przewietrzyć.
Czego nie lubi wtyk amerykański?
Wtyk amerykański źle znosi niskie temperatury, dlatego szuka ciepłego schronienia w naszych domach. Z faktu tego, że jest to owad sporych rozmiarów, przedostaje się do środka głównie przez uchylone okna. Założenie w nich siatki ochronnej powinno skutecznie zabezpieczyć nasz dom przed wtykami amerykańskimi.
Na obszarach inwazyjnych owad ten nie ma jeszcze naturalnych wrogów. Natomiast w pierwotnym środowisku (Ameryka Północna) liczebność wtyka amerykańskiego jest skutecznie ograniczana przez błonkówkęGryon pennsylvanicum.Owad ten pasożytuje bowiem na jajach większości gatunków, należących do rodziny wtykowatych.
Jak się pozbyć wtyka amerykańskiego?
Pojawy wtyków amerykańskich w domach są zjawiskiem sezonowym. Jeżeli owad pojawi się w naszym domu, możemy go złapać przy pomocy szklanki i kawałku sztywnego papieru, po czym wypuścić na zewnątrz. Pamiętajmy, by zamknąć po tym okna. Wtyki amerykańskie przechodzą ekspansywny rozwój, dlatego można spodziewać się, że z czasem będzie ich coraz więcej.
Dobrym sposobem na zabezpieczenie domu przed wtykami amerykańskimi jest użycie środków owadobójczych jedynie w miejscach, którymi owady mogą przedostać się do środka, np. framugi okien. Jeżeli wtyki pojawiają się w naszym domu sporadycznie, nie poleca się zamgławiania pomieszczeń specjalnymi środkami. To wyjście powinno być absolutną koniecznością, najlepiej przeprowadzoną przez profesjonalistów.