To będą pierwsze takie lasy w Polsce. Zacznie się od Poznania

Lasy społeczne to pomysł w Polsce nowy i odpowiadający na aktualne potrzeby mieszkańców dużych miast i okolic. Przy okazji plan ma wzmocnić ochronę lasów i bioróżnorodności leśnej.

Proces opracowania mapy lasów o wiodącej funkcji społecznej już się rozpoczął, a w specjalnych zespołach odbywają się teraz rozmowy i konsultacje na temat obszarów, które będą podlegać nowym zasadom. W konsultacjach uczestniczą głównie leśnicy, przedstawiciele branży drzewnej i - w mniejszej skali - strona społeczna.

Jeszcze w kwietniu Ministerstwo Klimatu i Środowiska poleciło Dyrektorowi Generalnemu Lasów Państwowych wzmocnić ochronę lasów wokół miast i aglomeracji takich jak: Warszawa, Kraków, Gdańsk-Sopot-Gdynia, Wrocław, Łódź, Poznań, Katowice, Bydgoszcz, Toruń, Szczecin, Kielce, Bielsko Biała.

W ustawie o lasach mamy opisane funkcje lasów: gospodarczą, przyrodniczą i społeczną. Funkcję gospodarczą bardzo rozwinięto. W zakresie funkcji społecznej - mamy ogromne pole do popisu. Te lasy mają pełnić ważną rolę z punktu widzenia rekreacji, kontaktu z przyrodą, ale także rozwijać ideę zielonych pierścieni wokół dużych miast.

---

Już w listopadzie może powstać pierwszy polski las społeczny - zapowiedział Wiesław Krzewina, dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu.

- Typowanie miejsc i tworzenie mapy z propozycją zasięgu lasów społecznych wokół Poznania, rozpocznie się wtedy, gdy Ministerstwo Klimatu i Środowiska przekaże wszystkim zespołom w Polsce wytyczne/kryteria, przygotowane w tym zakresie. Następnie wg obecnego harmonogramu, do końca października propozycja trafi do rąk Wojewody, który przekaże ją dalej do akceptacji MKiŚ - przekazała nam RDLP w Poznaniu.

Pierwsze projekty lokalizacji wokół miasta poznamy być może jeszcze we wrześniu. Lasy społeczne powstaną prawdopodobnie na terenie nadleśnictw Łopuchówko, Babki oraz Konstantynowo i obejmą do 20 proc. powierzchni lasów wokół Poznania.

- Lasy społeczne będą to takie przestrzenie leśne, służące głównie rekreacji, regeneracji, z zachowaniem bezpieczeństwa osób odwiedzających, stąd zapewne prace leśne będą musiały być podejmowane, co wynika, chociażby ze zmian klimatu i usychania drzew, z zaznaczeniem, że te działania będą mocno zmodyfikowane i rozłożone w czasie - dodaje RDLP.

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu wraz z 25 nadleśnictwami zarządzają terenami powierzchni 440 850 ha, na których lasy zajmują 420 657 ha.

W resorcie klimatu powstały specjalne zespoły odpowiedzialne za każdą z lokalizacji nowego typu lasów. Marta Jagusztyn-Krynicka z organizacji Lasy i Obywatele, która uczestniczy w rozmowach z przedstawicielami strony społecznej uważa, że tworzenie lasów społecznych to bardzo duży i ważny proces, ale równolegle niejasnych pozostaje kilka kwestii.

Założycielka organizacji społecznej zaznacza, że nie wiadomo, jak będą regulowane polowania na takich terenach i nie określono do tej pory, czym z definicji tak naprawdę są lasy społeczne.

- Na razie czekamy na finalne ustalenia Ogólnopolskiej Narady o Lasach, które są ramą dla pracy zespołów. Na dniach ma je opublikować Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Równocześnie zauważamy, że wiele kwestii w pracach tych zespołów jest niejasnych. M.in. kwestie definicyjne: czym są lasy społeczne. Na Ogólnopolskiej Naradzie mówiliśmy o tym, że lasy społeczne to nie tylko "lasy do rekreacji", one pełnią wiele bardzo ważnych ról: chronią mikroklimat, w tym zasoby wodne, oczyszczają powietrze, stanowią ostoje lokalnej bioróżnorodności. Ważna jest też decyzja dotycząca zakresu geograficznego lasów społecznych -przekazała Zielonej Interii Marta Jagusztyn-Krynicka.

Działaczka zwraca też uwagę na próby zmniejszania obszarów, które mają podlegać lasom społecznym - ministerstwo na konferencji 30 lipca zdefiniowało ten zakres bardzo szeroko, a widzimy w regionalnych dyrekcjach, np. w aglomeracji katowickiej, że mają miejsce próby zawężania zakresu.

- Widzimy zagrożenie polegające na tym, że prace zespołów są prezentowane przez decydentów jako równy proces partycypacyjny, natomiast w praktyce w tym procesie wpływ jest przechylony w zasadniczy sposób na stronę Lasów Państwowych, np. w skład zespołów wchodzą w przeważającej mierze osoby związane bądź współpracujące z Lasami Państwowymi. A dla Lasów Państwowych priorytetem jest jak największe zachowanie w lasach produkcji drewna - uważa działaczka społeczna.

Zakończenie prac nad tą zupełnie nową formą ochrony lasów w Polsce nastąpi 31 października 2024 r. Rząd chce wywiązać się ze zobowiązania z umowy koalicyjnej: "20 proc. najcenniejszych obszarów leśnych zostanie wyłączonych z wycinki".