Tajemnicze zimowe zjawiska w Polsce. Ich nazwy wprawiają w osłupienie
Większość z nas zna takie określenia, jak szron czy gołoledź, jednak istnieje pewna grupa zjawisk, których nazwy z niczym nam się nie kojarzą. Mowa tutaj o równie często występujących zimowych procesach, a mianowicie o okiści i śryżu. Ich nazwy mogą brzmieć tajemniczo, ale zjawiska te są w Polsce stosunkowo powszechne. Dlatego warto wiedzieć, co oznaczają.
Zimowe zjawiska w Polsce
Szron, gołoledź, ślizgawica, śniegołom, szadź, śryż i okiść to nazwy zjawisk pojawiających się w porze zimowej. Niektóre z nich mogą wydawać się podobne, co za tym idzie, łatwo je pomylić. Wyglądają pięknie, jednak mogą stanowić poważne zagrożenie bądź powodować utrudnienia w ruchu drogowym.
Biała zima staje się pomału czymś rzadkim w naszym kraju, jednak w dalszym ciągu możemy cieszyć wzrok przepięknymi zjawiskami zafundowanymi nam przez samą Matkę Naturę.
Gołoledź i ślizgawica
O zjawisku gołoledzi często słyszymy w związku z warunkami panującymi na drogach. Niskie temperatury i opady deszczu bądź śniegu, czy wahania temperatur sprzyjają ich powstawaniu.
Gołoledź, potocznie nazywana szklanką, to równa, gładka warstwa lodu pokrywająca podłoże. Najczęściej powstaje, gdy po mroźnej i suchej pogodzie następuje ocieplenie i opady deszczu. Kropelki wody, czy to deszczu, czy mgły, opadając na podłoże o temperaturze niższej od zera, zamarzają, tworząc jednolitą taflę lodu.
Gołoledź łatwo pomylić z podobnym zjawiskiem, mianowicie ze ślizgawicą. Różni je sposób powstawania. Gołoledź następuje w wyniku opadów, natomiast ślizgawica jest skutkiem zamarzania cienkiej warstwy wody już pokrywającej powierzchnię. Powstaje zazwyczaj podczas krótkotrwałych odwilży.
Co to jest śryż?
Zjawisko występowania śryży może dla wielu z nas brzmieć niezwykle tajemniczo. Stanowi pierwszy etap zamarzania zbiorników i cieków wodnych. Wystarczy, że temperatura spadnie delikatnie niżej 0 stopni Celsjusza, by na wodach zaczęły pojawiać się te ciekawie wyglądające struktury.
Śryż to skupisko gąbczastych bryłek powstających w wyniku zlepienia się śniegu i kryształków lodu z tak zwanej lepy lodowej lub śnieżnej. Przybierają kształty igieł lub blaszek mających od kilku do kilkunastu centymetrów średnicy. W wyniku łączenia się mogą tworzyć większe struktury, tak zwane krążki lodowe.
Śryż jest delikatniejsza i bardziej krucha od kry, którą tworzą wolnopłynące fragmenty lodu.
Co to jest okiść i czym się różni od szadzi i co to ma wspólnego ze śniegołomem?
Okiść i szadź, choć oba zjawiska wydają się podobne, to jednak powstają w trochę inny sposób. Okiść jest zjawiskiem związanym z opadami śniegu. Powstaje, gdy biały puch zaczyna osiadać na gałęziach drzew i krzewów. Tworzą się wtedy spektakularne krajobrazy, jednak zjawisko może nieść ze sobą pewne niebezpieczeństwo.
Warstwy mokrego i ciężkiego śniegu mogą powodować załamywanie się gałęzi. Zjawisko to również nosi swoją nazwę, leśnicy nazywają je śniegołomem. Złamanie bądź zawalenie drzewa czy jego konarów może powstać wskutek okiści, bądź szadzi. Istotną rolę odgrywa tu również wiatr. Intensywne podmuchy mogą przyczynić się do bocznego nachylenia roślin, a dodatkowy ciężar powoduje złamanie.
Szadź natomiast jest zjawiskiem podobnie wyglądającym do okiści, jeżeli chodzi o gałęzie drzew czy krzewów. Również mamy tutaj do czynienia z warstwą nadbudowaną na powierzchniach, jednak tym razem chodzi o lód. Szadź składa się ze zlepionych kryształków lodu, które potrafią tworzyć znacznej grubości warstwę na przykład na gałęziach drzew.
Znaczącą różnicę stanowi tutaj fakt, że szadź tworzy się również na powierzchniach przygruntowych. Jednak nie należy mylić szadzi ze szronem. Szron bowiem składa się z małych igiełek lodowych, nie z kryształków lodu. Igiełki lodowe tworzą bryły i mogą się rozgałęziać, pokrywając powierzchnię delikatną warstwą.
