Polskie grzyby, które rosną nawet zimą. W Azji je kochają, u nas są omijane
Oprac.: Katarzyna Nowak
Płomiennica zimowa, znana pod innymi nazwami, np. monetka aksamitna, czy opieńka aksamitnotrzonowa, jest w Polsce pospolita. Ten zimowy grzyb jest jadalny i ma właściwości lecznicze. W Azji inny gatunek z tego rodzaju - zwany enoki - jest powszechnie stosowany w kuchni.
Płomiennica zimowa to jeden z grzybów rosnących w Polsce zimą. Zresztą nie tylko w naszym kraju, ale praktycznie na całej półkuli północnej. Gatunek nie jest szczególnie popularny wśród polskich grzybiarzy, choć ma wiele zalet.
Grzyby te są jadalne, smaczne, o wielkim potencjale prozdrowotnym - walory płomiennicy przed wiekami opisywano w medycynie wschodniej. W Polsce systematykę tego gatunku zatwierdzono w 1987 r.
Grudniowy grzyb - płomiennica zimowa. Mróz jej niestraszny
Flammulina velutipes, zwana również zimówką aksamitną, ma wspaniałą właściwość - potrafi przetrwać mrozy dzięki wytwarzaniu specjalnego białka. Grzyb jest niewrażliwy na mróz i nie gnije. Gdy jest odwilż, rozwijają się nowe owocniki. Podczas mrozów nie rośnie, ale gdy tylko temperatura przekroczy zero stopni, owszem.
Gdzie szukać płomiennicy zimowej? Najczęściej rośnie na drewnie, zarówno martwym, jak i żywym (dlatego może pojawić się nawet na wysokości kilku metrów nad ziemią), w miejscach wilgotnych, np. w pobliżu potoków. Rośnie w lasach liściastych i mieszanych (występuje np. na dębach, bukach, topolach, głogu, morwie białej, lipie, orzechu włoskim i innych), ale można ten gatunek spotkać nawet w parkach i własnych ogrodach. Na drzewach iglastych występuje bardzo rzadko.
Płomiennica rośnie najczęściej od października do grudnia, ale i odnotowuje się coraz częściej jej obecność w lutym i marcu ze względu na stosunkowo ciepłe zimy.
W polskich lasach trwa ponadto "zimowy" sezon na boczniaki. Można je znaleźć na spróchniałych, starych drzewach liściastych, najczęściej na osikach.
Płomiennica zimowa - grzyb jadalny i leczniczy
Flammulina velutipes to smaczny grzyb, który nadaje się do wielu dań, m.in. do zup i marynowania. Do jedzenia nadają się raczej same kapelusze. Trzony są z reguły twarde i łykowate. Zapach tych grzybów jest przyjemny, choć subtelny.
Płomiennica zimowa jest ponadto grzybem leczniczym o działaniu przeciwgrzybiczym, przeciwzapalnym, przeciwnowotworowym, przeciwwirusowym i immunomodulacyjnym - to znaczy, że ma potencjał wzmacniania odporności oraz aktywizowania czynności naprawczych organizmu.
W języku angielskim gatunek ten znany jest także jako "dzikie enoki". Nazwa ta nawiązuje do innego grzyba z tej samej rodziny - Flammulina filiformis. Enoki szczególnie popularne są w Chinach, gdzie hoduje się je już od ok. 800 r. n.e.
Jada się je także w Japonii, gdzie często są elementem potrawy nabe-mono (rodzaj jednogarnkowego wywaru z różnymi dodatkami mięsnymi, warzywnymi, tofu, jajkiem, itd.).