Olej z kamelii. Może zawojować rynek, a tak mało o nim wiadomo
Oprac.: Wojciech Brzeziński
Nowe badania sugerują, że zastąpienie części obecnych upraw oleistych roślinami kamelii może zwiększyć produkcję oleju spożywczego, jednocześnie redukując emisję gazów cieplarnianych, zużycie wody i pestycydów.
Kamelia (Camellia oleifera), blisko spokrewniona z herbatą chińską (Camellia sinensis), to krzew o wysokiej wydajności olejowej. Choć olej z kamelii, znany również jako olej z nasion herbaty, jest mało znany poza Chinami, posiada wiele korzystnych właściwości dla środowiska i zdrowia.
Obecnie około jedna trzecia gruntów rolnych na świecie jest wykorzystywana do uprawy roślin oleistych, takich jak soja, palma oleista, rzepak, słonecznik, orzeszki ziemne i oliwki. Ekspansja tych upraw przyczynia się do wylesiania, globalnego ocieplenia i utraty bioróżnorodności.
Zespół naukowców pod kierownictwem Thomasa Wangera z Westlake University w Hangzhou przeanalizował potencjał kamelii jako alternatywy dla tradycyjnych upraw oleistych. Badania wykazały, że kamelia może dostarczyć do 2,8 tony oleju z hektara, co plasuje ją na drugim miejscu po palmie oleistej pod względem wydajności. Ponadto roślina ta dobrze radzi sobie w różnych warunkach, w tym na glebach o niższej jakości i na stromych zboczach, gdzie inne uprawy mają trudności.
Zdrowotne zalety oleju z kamelii
Olej z kamelii składa się głównie z kwasu oleinowego, podobnie jak oliwa z oliwek. Wysoka zawartość tego kwasu tłuszczowego może przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka chorób serca, gdy jest spożywany zamiast innych tłuszczów. Dodatkowo olej z kamelii ma wyższą temperaturę dymienia niż większość innych olejów, co oznacza, że może być podgrzewany do wyższych temperatur bez ryzyka tworzenia szkodliwych substancji podczas gotowania.
Badania wykazały, że zastąpienie 11% obecnych upraw oleistych kamelią pozwoliłoby na wyprodukowanie takiej samej ilości oleju roślinnego, jednocześnie redukując emisję gazów cieplarnianych o 14%, zużycie wody o 5%, powierzchnię upraw o 7% oraz zużycie pestycydów o 9%. Korzyści te mogą być jeszcze większe w scenariuszu zakładającym wsparcie technologiczne i polityczne, które zwiększyłoby wydajność upraw.
Wprowadzenie kamelii na szerszą skalę wiąże się jednak z pewnymi wyzwaniami. Sukces zależy od odpowiedniego doboru miejsc uprawy i zastąpienia nią upraw mniej efektywnych w danych warunkach. Jest to element strategii dywersyfikacji upraw, która może przynieść dodatkowe korzyści, takie jak zwiększenie odporności systemów żywnościowych na ekstremalne warunki pogodowe i choroby.
Obecnie wysoka cena oleju z kamelii może być barierą dla konsumentów. Zwiększenie produkcji i osiągnięcie efektu skali powinno jednak prowadzić do obniżenia kosztów. W Chinach zmiany te mogą być wspierane przez inicjatywy rządowe promujące uprawę kamelii.
