Koniec benzyny w USA. Kolejne stany szykują zakaz aut spalinowych

W sierpniu 2022 r. Kalifornia wprowadziła w życie prawo, które będzie wymagało od producentów samochodów, aby do 2035 r. wszystkie nowe samochody osobowe, SUV-y i pickupy sprzedawane w tym stanie nie generowały z rur wydechowych żadnych gazów cieplarnianych. Oznacza to faktyczny zakaz sprzedaży nowych samochodów z silnikami spalinowymi. Oferta producentów i dealerów samochodów będzie ograniczona do sprzedaży pojazdów elektrycznych, wodorowych i niektórych hybryd typu plug-in.

"Nasze samochody nie powinny przyczyniać się do intensyfikacji pożarów i zwiększania liczby dni, kiedy oddychamy zanieczyszczonym powietrzem" - powiedział gubernator Kalifornii Gavin Newsom. "Samochody nie powinny przyczyniać się do topnienia lodowców ani podnoszenia poziomu mórz, które zagraża naszym ukochanym plażom i wybrzeżom". 

Stanowe prawo Kalifornii Advanced Clean Cars II wymaga, aby pojazdy o zerowej emisji stanowiły 35 proc. nowych samochodów osobowych i lekkich ciężarówek do 2026 r., 68 proc. do 2030 r., i 100 proc. od 2035 r.

Kalifornia jest w USA liderem, jeśli chodzi o ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Ale 11 innych stanów także ogłosiło plany wprowadzenia zakazu sprzedaży nowych samochodów z silnikami spalinowymi po 2035 r. A to może być dopiero początek. 

Stanami, które już zdecydowały się na wdrożenie bliźniaczych do kalifornijskich przepisów są: Delaware, Maine, Maryland, Massachusetts, New Jersey, Nowy Jork, Oregon, Pensylwania, Rhode Island, Vermont i Waszyngton. Do grona stanów, które zakażą sprzedaży nowych aut spalinowych mogą jednak dołączyć kolejne, bo w przeszłości 17 stanów wprowadzało na swoim terytorium normy środowiskowe identyczne z kalifornijskimi. 

Część ze stanów, które zdecydowały się już na wprowadzenie nowych przepisów, działa nawet agresywniej niż Kalifornia. Położony na północnym wschodzie USA stan Maine ma wprowadzić zakaz sprzedaży nowych spalinowych aut już w 2028 r. Sąsiedni Vermont - w 2030 r. Gubernator stanu Maryland Wes Moore podkreśla, że jednym z zasadniczych celów nowego prawa jest troska o zdrowie obywateli. Szacuje on, że zakaz pozwoli stanowi zaoszczędzić prawie 40 mln dolarów traconych rocznie z powodu chorób układu oddechowego i układu krążenia.

Kalifornijskie przepisy nie zmuszają nikogo do zaprzestania korzystania z obecnego samochodu ani nie uniemożliwiają zakupu używanego samochodu ze spalinowym silnikiem. Nie uniemożliwiają one również zakupu pojazdu spalinowego w innym stanie i zarejestrowania go w miejscu swojego zamieszkania. Dotyczą jedynie producentów i dealerów działających na terytorium danego stanu - z ich salonów nowe samochody spalinowe będą musiały zniknąć. 

Do inicjatywy mogą wkrótce dołączyć kolejne stany. Kolorado nie wprowadziło jeszcze zakazu sprzedaży w przyszłości nowych aut spalinowych, ale władze ogłosiły w marcu 2023 r. plan, który zakłada, że pojazdy elektryczne będą stanowić co najmniej 80 proc. sprzedaży nowych samochodów do 2032 r. w porównaniu z nieco ponad 10 proc. w 2022 r. 

O zwiększenie liczby samochodów elektrycznych chce walczyć także Minnesota. Gubernator stanu Tim Walz wezwał, aby do 2030 r. 20 proc. samochodów na drogach Minnesoty było elektrycznych, w porównaniu z obecnym 1 proc.

Inne stany, które zazwyczaj harmonizują swoje przepisy środowiskowe z kalifornijskimi, na razie raczej nie posuną się do wyznaczenia daty zakazu sprzedaży nowych samochodów elektrycznych. Próba wprowadzenia takich przepisów w Connecticut skończyła się niepowodzeniem, a stanowy kongres Wirginii jest zdominowany przez republikanów, zdecydowanie sprzeciwiających się kalifornijskim przepisom.

Według amerykańskiego Biura Statystyk Transportu średnia żywotność samochodu w USA wynosi około 12 lat. Oznacza to, że nawet w stanach objętych zakazami duża liczba spalinowych samochodów pozostanie w obiegu niemal do lat 50. tego wieku. 

Zakaz nie dotyczy także pojazdów średnich i ciężkich, takich jak duże ciężarówki czy autobusy. Tymczasem według Kalifornijskiej Komisji ds. Energii, pojazdy te "wytwarzają nieproporcjonalnie dużą część emisji gazów cieplarnianych w stanie" i powinny do 2045 r. być w 100 proc. zeroemisyjne "tam, gdzie to możliwe". Kalifornia ma zakazać sprzedaży dużych ciężarówek z silnikiem Diesla w 2036 r.

Prezydent Joe Biden postawił sobie za cel, aby do 2030 r. elektryki stanowiły połowę wszystkich pojazdów sprzedawanych w USA. Aby to osiągnąć, przeznaczył 5 mld dolarów na utworzenie ogólnokrajowej infrastruktury stacji ładowania i zrewidował ulgę podatkową na pojazdy elektryczne, aby pobudzić produkcję krajową. 

Biały Dom nie ma jednak planów wprowadzenia całkowitego, ogólnokrajowego zakazu sprzedaży pojazdów spalinowych. Zaostrza jednak normy emisji, aby zmusić producentów do tworzenia pojazdów bardziej przyjaznych środowisku. Federalne agencje w USA mają przejść na zakup wyłącznie samochodów osobowych i lekkich ciężarówek o zerowej emisji do 2027 r. Federalne pojazdy o średniej i dużej ładowności mają być wyłącznie elektryczne od 2035 r. 

Zmiany w przepisach, ale także zmieniające się przyzwyczajenia klientów sprawiają, że wielu amerykańskich producentów przygotowuje się do odejścia od produkcji pojazdów napędzanych wyłącznie silnikami spalinowymi. 

Koncern General Motors oświadczył, że do czasu wejścia w życie kalifornijskiego zakazu w 2035 r. będzie sprzedawał wyłącznie samochody o zerowej emisji. Przejście na pojazdy całkowicie elektryczne zapowiadają też Jaguar (2025), Volvo (2030), Rolls-Royce (2030) i Honda (2040). Ford zobowiązał się do porzucenia samochodów napędzanych benzyną do 2030 r., ale tylko w Europie.

Stellantis - spółka matka Chryslera, Dodge’a, Peugeota, Fiata i Jeepa - twierdzi, że do końca dekady 100 proc. jej sprzedaży w Europie i 50 proc. sprzedaży w USA będą stanowić pojazdy elektryczne. Mercedes-Benz do 2025 r. będzie sprzedawał elektryczne wersje wszystkich modeli, a produkcję spalinowych ma zakończyć do końca dekady. Volkswagen planuje przejść na w pełni elektryczne pojazdy w Europie do 2033 r.