Znaki eko na opakowaniach. Kiedy produkt jest ekologiczny?
Oprac.: Marcin Szałaj
Podstawą życia w zgodzie z naturą jest świadomość ekologiczna. Tylko zdając sobie sprawę z zagrożeń dla środowiska i konsekwencji naszych codziennych wyborów, możemy przeciwdziałać degradacji otaczającej nas przyrody. W podejmowaniu właściwych decyzji pomagają nam oznaczenia ekologiczne umieszczane na żywności i innych produktach, a także na opakowaniach. W tym artykule przyjrzymy się najbardziej popularnym eko-znakom.
Spis treści:
Kiedy produkt jest ekologiczny? Ważne znaki
Nie wszystkie oznaczenia umieszczane na opakowaniach świadczą o spełnieniu rygorystycznych norm niezbędnych do uzyskania konkretnych certyfikatów. Nieuczciwe praktyki, które polegają na umieszczaniu na produktach słów kojarzących się z ekologią (np. 100% EKO, albo "przyjazny dla środowiska") często mogą nie być zgodne z prawdą, szczególnie jeżeli nie popierają ich oficjalne certyfikaty, które prezentujemy w dalszej części artykułu.
Wpisywanie się w "zieloną" narrację przez firmy, które w rzeczywistości nie zwracają uwagi na zachowanie ekologicznych standardów żywności, innych towarów i opakowań noszą nazwę "greenwashingu". Systemowa certyfikacja ma zapobiegać takim praktykom i ułatwiać konsumentom wybieranie produktów, które naprawdę są eko.
Znaki ekologiczne nadawane przez różne organizacje są jasno określone i wyróżniają produkty, których skład i proces powstawania został przebadany i uzyskał aprobatę zewnętrznych ekspertów.
Symbole ekologiczne dzielimy na 3 kategorie:
- żywność ekologiczna - ekożywność;
- produkty ekologiczne - ekoprodukty;
- opakowania ekologiczne - ekoopakowania.
Na poniższej liście znajdziesz najbardziej popularne znaki ekologiczne ze wszystkich trzech grup.
Znaki ekologiczne na żywności
Logo produkcji ekologicznej UE - "Euroliść"
To zdecydowanie najpopularniejsze oznaczenie umieszczane na ekożywności. Zostało wprowadzone jako ujednolicony znak żywności ekologicznej w 2010 roku, potocznie określa się go mianem "euroliścia". Oznaczenie jest obowiązkowe dla wszystkich produktów produkowanych na terenie UE, które są sprzedawane jako żywność ekologiczna.
Unijny znak produkcji ekologicznej jest przyznawany produktom, które:
- zawierają min. 95 proc. składników ekologicznych;
- nie zawierają GMO;
- nie mają w składzie sztucznych stabilizatorów, wzmacniaczy smaku, barwników i konserwantów;
- w ich produkcji nie wykorzystano sztucznych nawozów i oprysków;
- powstał z troską o równowagę ekologiczną, dobrostan zwierząt i ochronę klimatu.
Uprawnienia umożliwiające umieszczanie na produktach "euroliścia" nadają odpowiednie ośrodki certyfikacyjne, których numery identyfikacyjne są umieszczane razem z oznaczeniem.
Ekoland
Ekoland to znak ekologiczny nadawany Polskie Stowarzyszenie Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi. Tak jak w przypadku pozostałych eko znaków o jego przyznaniu decydują wyniki badań jednostki certyfikującej. Powyższe oznaczenie może znaleźć się tylko na produktach, które powstały w gospodarstwach ekologicznych. Ekoland może pojawić się zarówno na produktach roślinnych, jak i zwierzęcych.
Znak BIO- Siegel
Niemieckie oznaczenie w kształcie sześciokąta foremnego jest w praktyce tożsame z "euroliściem" - do jego przyznania niezbędne jest spełnienie podobnych kryteriów. Mimo podobieństwa znaczeniowego obu oznaczeń wielu producentów stara się o uzyskanie obu z nich. Znak BIO-Siegel jest najpopularniejszym eko-oznaczeniem w Niemczech i to właśnie na produktach z tego kraju (i towarach eksportowych na niemiecki rynek) najczęściej odnajdziemy charakterystyczny znak BIO.
Rainforest Alliance
To jeden z najbardziej rozpoznawalnych eko znaków, który w praktyce nie jest jednak oznaczeniem żywności ekologicznej, ale jej pozyskania na drodze zrównoważonego rolnictwa. Najczęściej spotyka się go na produktach takich jak kakao, kawa, czekolada, herbata czy orzechy. Jeżeli na opakowaniu znalazło się charakterystyczne logo z żabą, możemy mieć pewność, że proces produkcji nie przyczynił się do wycinki lasów, a pracownicy otrzymali sprawiedliwe wynagrodzenie.
MSC Polska
Ten znak odnosi się do żywności pochodzącej z rzek, mórz i oceanów. Kupując ryby lub owoce morza oznaczone logo MSC, mamy pewność, że proces połowu przebiegał w zrównoważony sposób i nie przyczynił się do uszczerbku na bioróżnorodności fauny wodnej, a także nie stanowił zagrożenia dla populacji danego gatunku.
Znaki ekologiczne na produktach
Ecolabel
Jednym z najbardziej popularnych w Europie oznaczeń ekologicznych, które dotyczą nie tylko produktów żywnościowych jest Ecolabel. Znak możemy znaleźć na kosmetykach, chemii gospodarczej, farbach i lakierach, produktach tekstylnych, papierowych, a nawet meblach. Kryteria uzyskania certyfikatu w poszczególnych kategoriach są regularnie weryfikowane tak, aby odpowiadały postępującemu rozwojowi technologicznemu i nowym wyzwaniom ekologicznym. Znak jest w użyciu od 1992 roku.
Polski znak ekologiczny Eko
To krajowy odpowiednik Ecolabel, który ocenia wpływ danego produktu na środowisko od pierwszych etapów jego produkcji, aż po ewentualny rozkład w środowisku naturalnym. Prawo do używania tego symbolu jest nadawane przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji. Jest nadawany przede wszystkim produktom kosmetycznym, ale również środkom do pielęgnacji zwierząt i drewnianym zabawkom.
Znaki ekologiczne na opakowaniach
Zielony Punkt
Zielony Punkt to prawdopodobnie najczęściej stosowane oznaczenie ekologiczne na świecie. Jego historia sięga 1990 roku, a sam znak powstał w Niemczech. Jego obecność na produkcie oznacza, że producent dzieli się częścią zysków z krajową organizacją odpowiedzialną za recykling (odpowiednią dla każdego państwa).
Znak jest powszechnie stosowany na całym świecie, używa go ponad 130 000 firm o globalnym zasięgu. Chociaż już sama nazwa tego symbolu zawiera kolor, czasami można spotkać go w wersji czarno-białej. Taka ingerencja jest dopuszczalna i nie świadczy o próbie podszywania się pod produkt ekologiczny.
Znak FSC
Forest Stewardship Council to organizacja, która swoim znakiem zaświadcza, że drewno użyte do produkcji danego produktu czy opakowania nie pochodzi z obszarów, na których prowadzona jest rabunkowa wycinka lasów. Dodatkowo producenci posługujący się tym znakiem deklarują, że wspierają proces zalesiania planety i nie stosują nieuczciwych praktyk w stosunku do swoich pracowników.
W Trosce o Naturę
Znak ekologiczny systemu odzysku i recyklingu opakowań. Certyfikat potwierdza udział w programie o tej samej nazwie i poświadcza współpracę z organizacją odzysku Polski System Recyklingu. Firmy posługujące się tym znakiem zobowiązują się do minimalizacji swojego wpływu na środowisko naturalne, do produkcji używa materiałów o niskiej szkodliwości ekologicznej, a ponadto przeznacza środki na działania edukacyjne i lobbingowe wspierające zieloną przemianę.
Opakowanie do recyklingu
Na sam koniec najważniejszy i najbardziej rozpoznawalny znak ekologiczny umieszczany na opakowaniach - oznaczenie recyklingu. Trzy zielone strzałki, które razem tworzą zamknięty obieg, oznaczają, że opakowanie lub jego część jest możliwa do przetworzenia i ponownego wykorzystania. Powinniśmy zwracać na niego szczególną uwagę, zwłaszcza w trakcie codziennej segregacji odpadów.
Czytaj także:
Zobacz też:
