Zaraza zaatakowała pomidory. Czy jest ratunek dla zbiorów?

Zarazę ziemniaczaną wywołuje grzyb Phytophthora infestans. Podatne na tę chorobę są warzywa z rodziny psiankowatych, czyli:

• ziemniaki,
• pomidory,
• bakłażany,
• papryka.

Choroba rozwija się w wilgotnych i chłodnych warunkach - na pomidorach uprawianych w gruncie najczęściej pojawia się w lipcu i sierpniu, zaś na tych uprawianych pod osłonami nawet wiosną. Pojawienie się zarazy ziemniaczanej zależy w dużej mierze od pogody - gdy lato jest suche i gorące, może w ogóle nie wystąpić. W polskim klimacie pojawia się jednak bardzo często - ze względu na sporą ilość opadów.

Jeśli wystąpiła u ciebie w jednym roku - jest duże prawdopodobieństwo, że zaatakuje również w kolejnym. Wynika to z dużej odporności zarodników grzyba na warunki pogodowe - zimują one w glebie i na resztkach roślinnych, co utrudnia ich całkowite wyeliminowanie.

Pomidory są podatne na różne choroby grzybowe - jedną z najtrudniejszych jest zaraza ziemniaczana. Krzaczki, które zostały zaatakowane przez wywołujące ją grzyby, wyglądają w charakterystyczny sposób:

• na ich liściach, pędach i owocach pojawiają się szare, nieregularne plamy, które z czasem brązowieją;
• zaczynają zamierać ich pojedyncze pędy - jeśli na tym etapie pogoda się poprawi, choroba może wyhamować;
• jeśli wciąż jest deszczowo i niezbyt ciepło, na granicy tkanek chorych i zdrowych pojawia się białawy nalot;
• pomidory wyglądają jakby gniły i były poparzone - w ich wierzchołkowej części pojawia się zbrunatnienie, które przenika do miąższu;
• owoce porażone chorobą przestają rosnąć i zamierają - na tym etapie plon jest już nie do uratowania.

Gdy zaraza ziemniaczana zaczyna atakować, należy działać natychmiast - choroba ta potrafi bowiem w ciągu kilku dni zniszczyć cały plon. Jakie opryski należy wykonać?

• Oprysk z sody oczyszczonej

Łyżkę sody wymieszaj z 1 litrem i dolej do całości kilka kropel płynu do naczyń, który poprawia przyczepność cieczy do liści. Opryskuj rośliny profilaktycznie oraz przy pierwszych objawach choroby - optymalnie będzie robić to co 7-10 dni. Soda oczyszczona zmienia odczyn powierzchni liści - patogeny wówczas niechętnie je zasiedlają.

• Oprysk z drożdży

Skutecznym środkiem naturalnym, który być może masz w kuchni, są drożdże piekarnicze. Aby przygotować z nich oprysk, rozpuść 100 g świeżych drożdży w 10 litrach wody i takim preparatem raz w tygodniu spryskuj liście oraz podlewaj rośliny. Drożdże hamują rozwój patogenu wywołującego zarazę ziemniaczaną, a jednocześnie nie szkodzą roślinom ani owocom. 

Uwaga! Jeśli zaraza ziemniaczana jest w zaawansowanym stadium, naturalne opryski mogą być niewystarczające. W takiej sytuacji pomocny może być fungicyd, czyli środek grzybobójczy - tego typu preparaty należą do ochrony chemicznej.

Aby ochronić woje pomidory przed zarazą, bardzo ważna jest profilaktyka. Przede wszystkim:

• należy wietrzyć szklarnie i tunele - latem powinny być codziennie otwierane;
• nie należy podlewać pomidorów po liściach, tylko wprost do gleby - to utrudnia rozwijanie się chorób grzybowych;
• należy do początku wzmacniać roślin, np. stosując ekologiczne nawozy i gnojówki - na słabych sadzonkach szybko rozwijają się choroby;
• przed kolejnym sezonem należy dokładnie wyczyścić szklarnię/tunel i wymienić podłoże - to obowiązkowy krok, jeśli w roku poprzednim zaraza ziemniaczana zaatakowała twoje uprawy.

Gdy zaraza ziemniaczana zaatakuje, nie ma czasu na szukanie przyczyn tego stanu - trzeba działać. Nie zawsze jednak zastosowanie oprysku jest w stanie uratować plon, dlatego od pierwszych dni uprawy pomidorów, należy stawiać na zapobieganie pojawieniu się choroby.