Tramwajarz jest podobny do pluskwy i posprząta twój ogród
Oprac.: Tomasz Wróblewski
Cmentarnik czy tramwajarz to potoczne określenia kowala bezskrzydłego — niewielkiego pluskwiaka z rodziny kowalowatych, występującego powszechnie w całej Europie, północnej Afryce czy na Półwyspie Arabskim. Sprawdź, jaką funkcję w środowisku pełni ten czerwono-czarny owad i jak się go pozbyć.
Spis treści:
Czym jest kowal bezskrzydły "tramwajarz"?
Kowal bezskrzydły (Pyrrhocoris apterus) to owad, którego raczej nikomu nie trzeba przedstawiać. Można spotkać go w miastach na każdym kroku. Osiąga około 1 cm długości i wyróżnia się obecnością czerwono-czarnego wzoru na odwłoku. Żyje w dużych gromadach na podstawach pni drzew liściastych, zwłaszcza lip. Pojawia się również na ścianach budynków i murowanych ogrodzeniach, a także na nagrobkach — stąd nazwa cmentarnik.
Określenie tramwajarz wywodzi się od nietypowego sposobu rozmnażania tych niewielkich owadów, które w czasie stosunku przemieszczają się jeden za drugim. Ich kopulacja może trwać nawet kilkadziesiąt godzin. Przez ten czas insekty są trwale ze sobą złączone, a samiec nie odstępuje swojej wybranki na krok. Takie zachowanie ma uniemożliwić "odbicie" partnerki przez innego osobnika.
Co je kowal bezskrzydły?
Kowal bezskrzydły żywi się opadłymi nasionami i owocami, a także pozostałościami martwych owadów, gąsienic, dżdżownic czy ślimaków. Kieruje się zasadą: "w kupie siła". Jego metodą na odstraszenie drapieżników jest bowiem przebywanie w dużych gromadach składających się nawet z kilku tysięcy osobników. Dodatkowo inne zwierzęta zniechęca do siebie niezbyt smaczną, gorzką i kwaśną wydzieliną na ciele. Te nietypowe sposoby na uniknięcie niebezpieczeństw okazują się całkiem skuteczne, bo populacja kowali od lat utrzymuje się na wysokim poziomie.
Kowal bezskrzydły. Co robi ten pożyteczny owad w ogrodzie?
Kowale bezskrzydłe nie są groźne dla ludzi ani dla zwierząt. Z uwagi na to, że żywią się martwą materią, nie stwarzają też zagrożenia dla roślin. Często mówi się o ich pozytywnej roli polegającej na rozkładaniu resztek organicznych — martwych owadów czy chorych bezkręgowców. Ponadto cmentarniki żywią się komarami czy muszkami, przyczyniając się do zmniejszenia populacji tych mało lubianych insektów. Co ciekawe, kowale bezskrzydłe ze względu na łatwość hodowli wykorzystuje się też w badaniach laboratoryjnych.
Jak się pozbyć kowali bezskrzydłych i czy należy to robić?
Kowale bezskrzydłe to "pokojowo nastawione" i pożyteczne stworzenia, których nie należy zabijać. Jeśli z jakiegoś powodu chcesz pozbyć się ich z ogrodu, postaraj się to zrobić jak najmniej inwazyjnie. Wykorzystaj pojemnik lub szufelkę i przenieś je w odległe miejsce, na przykład do lasu lub pod jakiekolwiek pojedyncze drzewo. Możesz też skorzystać ze specjalnej pułapki na pluskwiaki dostępnej w sklepie ogrodniczym. Nie poleca się natomiast stosowania wobec kowali środków chemicznych, które mogą zaszkodzić nie tylko insektom, ale również rosnącym w okolicy roślinom.
