Rokitnik to krzew dla cierpliwych. Kiedy zbierać owoce?

Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides) to ciernisty krzew z rodziny oliwnikowatych, rokitnikowatych, którego owoce są jadalne. Roślina może osiągnąć nawet 4-5 metrów wysokości. Jej liście są wąskie, srebrzyste u dołu i jasnozielone u góry, mają około 8 cm długości. Kwiaty rokitnika są drobne i żółte, zebrane w kwiatostany.
Owoce to małe pomarańczowe lub żółte jagody nieco przypominające kuleczki jarzębiny. Mają nie więcej niż 1 cm średnicy, a ich miąższ jest soczysty i ma intensywny, pikantno-słodko-kwaśny smak. Z uwagi na walory dekoracyjne rośliny, która wydaje owoce, rokitnik jest często sadzony w ogrodach jako krzew ozdobny.

Rokitnik to krzew wyjątkowo odporny na zimno i ciepło oraz bardzo odporny na suszę. Dorosły okaz wymaga podlewania jedynie w obszarach, w których opady deszczu są mniejsze niż 400 mm rocznie. Jednak do prawidłowego rozwoju potrzebuje pełnego słońca. Bardzo dobrze znosi zasolenie powietrza i gleby oraz wiatr, dlatego w Polsce na skalę przemysłową uprawiany jest głównie w rejonach Morza Bałtyckiego.

Z posadzeniem młodego drzewka zaleca się poczekać do jesieni, zwykle pod koniec września lub na początku października. Najlepiej wybrać miejsce z neutralną, dobrze przepuszczalną glebą o średniej kwasowości, która pozwoli sadzonce na dobre zakorzenienie się w gruncie. Należy pamiętać, że rokitnik jest rośliną dwupienną, występują rośliny męskie i żeńskie. W ogrodzie lub na podwórku trzeba mieć przynajmniej jedną roślinę męską i jedną żeńską posadzoną w odstępach 1-2 metrów. Krzew ten potrzebuje około czterech lat, zanim obrodzi w owoce.

Pielęgnacja rokitnika koncentruje się na przycinaniu krzewu w celu usunięcia starych i suchych gałęzi oraz zapewnienia owocom lepszego dostępu do światła. Bardzo ważne jest również zwalczanie chwastów, ze względu na płytki system korzeniowy rokitnika. Przez pierwszy rok po zasadzeniu roślina musi być regularnie podlewana, by przetrwać ewentualną suszę. Rokitnik jest krzewem, który nie potrzebuje specjalnego nawożenia.

Czas dojrzewania owoców rokitnika zależy od odmiany, regionu oraz warunków pogodowych. Zazwyczaj owoce zaczynają dojrzewać od połowy sierpnia i utrzymują się na gałązkach do późnej jesieni, a nawet do początku grudnia. Jednak należy pamiętać, że pozostawione i zbyt długo niezrywane mogą stać się pożywieniem dla ptaków. Dlatego podczas zbierania rokitnika warto trzymać się zasady, że po słonecznym i upalnym lecie zbiór należy rozpocząć pod koniec sierpnia. Jeżeli warunki pogodowe były niekorzystne dla dojrzewania owoców, należy wstrzymać się ze zbiorem do połowy września.

Po czym rozpoznać, że rokitnik dojrzał? Jego owoce zmieniają kolor na bardziej intensywny. Mają wyraźnie złoto-żółty lub nawet pomarańczowy kolor. By ułatwić sobie zbiory, można obcinać gałązki krzewu sekatorem i następnie małymi nożyczkami odcinać od nich ogonki z owocami.

Owoce rokitnika są bogate w witaminy A, C i E, składniki takie jak karotenoidy i polifenole, kwasy omega-3 i omega-6 oraz potas, miedź i magnez. Obecne w nich związki nadają rokitnikowi właściwości przeciwzapalne, gojące, immunostymulujące i przeciwutleniające. Niektórzy trzymają małe owoce rokitnika w słoiczkach z miodem i dodają je do ulubionych potraw np. owsianki.

Regularne spożywanie owoców przynosi szereg korzyści zdrowotnych. Zawarte w nich składniki aktywne wspomagają:

• wzmocnienie odporności;
• obniżenie poziomu złego cholesterolu (LDL) i trójglicerydów;
• poprawę krążenia krwi;
• obniżenie ciśnienia tętniczego.

Ponadto owoce mogą być stosowany pomocniczo leczeniu chorób przewodu pokarmowego, takich jak wrzody, zapalenie żołądka i refluks.

Olej rokitnikowy pozyskiwany z tłoczonych na zimno owoców tej rośliny jest szczególnie ceniony ze względu na swoje właściwości zdrowotne. Jest bogaty w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, takie jak kwas linolowy i kwas linolenowy, które są ważne dla zdrowia układu krążenia i utrzymania zdrowej skóry. Ponadto olej rokitnikowy stosuje się również w leczeniu oparzeń, ran, wrzodów i problemów skórnych, takich jak egzema i łuszczyca.

Owoce rokitnika wykorzystuje się także do produkcji kosmetyków, ze względu na ich zdrowotne właściwości dla skóry. Produkty na jego bazie są szczególnie polecane do pielęgnacji skóry suchej, dojrzałej i zniszczonej słońcem.

W przemyśle spożywczym rokitnik wykorzystuje się do produkcji soków, galaretek, olejów, likierów i suplementów diety. Należy jednak podkreślić, że spożycie rokitnika powinno odbywać się z umiarem i pod kontrolą lekarza, szczególnie w przypadku stosowania leków na choroby przewlekłe (np. leków przeciwzakrzepowych) lub alergii.