Kalendarz biodynamiczny 2023 dla ogrodnika. Co kiedy siać według Księżyca?

Kalendarz biodynamiczny zakłada unikanie środków chemicznych, płodozmian, produkcję regionalną  i dystrybucję plonów. Znaczenie mają zarówno ziemskie, jak i pozaziemskie wpływy na rośliny. Ta wiedza dla wtajemniczonych może pomóc w odniesieniu sukcesów ogrodniczych.

Kalendarz biodynamiczny uwzględnia zarówno fazy Księżyca, jak i znaki zodiaku. 12 gwiazdozbiorów podzielono na cztery kategorie - żywioły wpływające na różne elementy roślin. 

• Ogień to żywioł powiązany z gwiazdozbiorami Barana, Lwa i Strzelca. Dotyczy części rośliny z nasionami, czyli owoców. 
• Ziemię wiąże się z Bykiem, Panną oraz Koziorożcem i z częścią podziemną rośliny, czyli korzeniem. 
• Powietrze to natomiast domena Wagi, Wodnika i Bliźniąt oraz połączenie z kwiatem rośliny. 
• I wreszcie Woda, która scala się z gwiazdozbiorem Raka, Ryb i Skorpiona. Jest odpowiedzialna za liście rośliny.

Księżyc przebywa w obrębie danego gwiazdozbioru przez 2 do 4 dni, więc czas sprzyjania poszczególnym elementom rośliny może się różnić. Cztery okresy w cyklu Księżyca to czas od nowiu do pełni. Pierwszy okres to moment od nowiu do pierwszej kwadry, następne: od pierwszej kwadry do pełni, od pełni do ostatniej kwadry i od ostatniej kwadry do nowiu.

Idąc tym tropem, warzywa liściaste należy sadzić w pierwszej fazie, rośliny, które owocują - w drugiej, byliny oraz warzywa korzeniowe - w trzeciej, a czwarty okres to moment wstrzymania się od siewu i sadzenia. Ten czas należy poświęcić na przycinanie roślin, usuwanie chwastów i prace porządkowe.

Kalendarz biodynamiczny  mówi o tym, że sadzenie i sianie roślin w czwartej kwadrze jest ryzykowne, ponieważ wody gruntowe zaczynają opadać. Gdy Księżyca przybywa, wtedy jest dobry czas na sianie i sadzenie. W tym okresie również lepiej kiełkują nasiona.

Ciekawostką jest to, że kalendarz biodynamiczny ma swoje początki w Polsce. U progu XX wieku austriacki filozof, Rudolf Steiner, wygłosił pod Wrocławiem serię wykładów o duchowych podstawach odnowy rolnictwa i to właśnie w tych okolicach założono pierwsze gospodarstwa, w których stosowano zasady biodynamiki.

Czy kalendarz biodynamiczny się sprawdza? Z pewnością stanowi pomocne narzędzie przy organizowaniu czasu spędzanego w ogrodzie. Zwłaszcza w trakcie wiosny, gdy mnogość zadań może utrudniać stawianie priorytetów. Kalendarz biodynamiczny pozwala uporządkować prace.

Nowoczesne kalendarze biodynamiczne są wzbogacone również o wiele ilustracji i porad dotyczących uprawy poszczególnych roślin, co może stanowić praktyczny przewodnik po świecie roślin.

Wątpliwości dotyczące kalendarza mają związek między innymi z tym, że oprócz Księżyca wpływ na rośliny mają również Słońce, a także przypływy i odpływy morskie. Kalendarz biodynamiczny nie uwzględnia jednak tych czynników, skupiając się całkowicie na działaniu Księżyca. Planowanie prac w ogrodzie według kalendarza biodynamicznego może przynieść niespodziewanie pozytywne rezultaty, ale nie ma pewności, że tak się stanie.

Kalendarz biodynamiczny jest powtarzalny i warto szukać w nim analogii. Na podstawie faz księżyca można oszacować kolejne wskazówki do siania i sadzenia oraz uprawy różnych typów roślin. Oto kalendarz biodynamiczny na rok 2023.

Styczeń teoretycznie jest miesiącem, gdy sianie i sadzenie na zewnątrz wydaje się niemożliwe. Dlatego wskazówki biodynamiczne można zastosować na przykład dla roślin doniczkowych.

Pierwsze dni stycznia to czas na rozwój roślin, których plonem ma być korzeń. Potem swój rozwój będą przeżywać rośliny, w których plonami są liście lub łodygi. Następnie przyjdzie czas na rozwój roślin owocowych i korzeniowych. 15 stycznia w porze popołudniowej nadejdzie moment na rośliny, których plonem jest kwiat. Ten cykl powtórzy się w drugiej połowie miesiąca.

Luty to ostatni miesiąc ograniczonych prac ogrodniczych. W tym okresie można przyciąć drzewka oraz krzewy owocowe. To również czas, by przycinać krzewy ozdobne, które będą cieszyły oczy w porze letniej.

Marzec jest pracowitym okresem dla wszystkich ogrodników. Najlepszym czasem na nawożenie roślin jest pełnia księżyca. Terminy siewu należy dostosować do tych wskazanych przez kalendarz biodynamiczny. W dniach liścia można na przykład wysiać sałatę czy koper, a w dniach korzenia pietruszkę, marchew, cebulę czy rzodkiewkę. Gdy ubywa Księżyca, warto przyciąć róże lub hortensje.

W kwietniu, mimo zmiennej aury, należy siać do gruntu, nawozić i przycinać na przykład lawendę. W dni liścia warto postawić na sianie szpinaku, kopru, sałaty czy pietruszki naciowej, a w dni korzenia - marchwi, cebuli czy rzodkiewki. Kwiecień to też dobry moment, by walczyć z chwastami i szkodnikami roślin.

W maju są  widoczne pierwsze efekty prac ogrodniczych. Wskazówki z kalendarza biodynamicznego pozwolą zaplanować spulchnianie ziemi, sianie i sadzenie. Warto zachować czujność w czasie "zimnych ogrodników", gdy zwykle nadciąga bardzo zimne powietrze.

W czerwcu przychodzi moment siania, sadzenia oraz nawożenia. W dni owocowe można wysadzać melony, dynie, arbuzy, papryki czy miechunki. W czerwcu jest także dobry moment na podwiązywanie i palikowanie roślin.

W lipcu główne prace to zbieranie owoców i warzyw, dosiewanie oraz zasilanie gleby. W dniach liścia można zebrać i suszyć zioła i kosić trawniki, to także dobry moment na wysianie sałaty, rukoli czy kapusty pekińskiej. To też odpowiedni moment na zbieranie truskawek, malin, porzeczek oraz cukinii.

Sierpień jest miesiącem zbiorów. Należy wtedy zająć się ścinaniem ziół czy też wysiewem rukoli oraz szpinaku. Można także sadzić irysy, piwonie i przygotowywać przetwory z owoców oraz warzyw.

We wrześniu przychodzi pora na przesadzanie karłowatych iglaków, sadzenie tulipanów, narcyzów, krokusów i innych roślin cebulowych. Warto też rzadziej podlewać trawnik i kosić go co około 2 tygodnie.

W październiku należy zabrać do pomieszczeń pojemniki z wrażliwymi na mróz gatunkami i uchronić je przed przymrozkami. To także dobry czas na sadzenie w pojemnikach krzewów liściastych.

Listopad to już czas przechodzenia w stan spoczynku wielu roślin - można je rzadziej podlewać, nie trzeba też ich nawozić. To doskonały moment również na porządki w ogrodzie. 

Grudzień to ciąg dalszy spoczynku roślin. W miarę możliwości należy "dać im spokój" - rzadziej podlewać, nie nawozić i pozwolić na zimową regenerację. Warto też sprawdzać okrycie roślin ogrodowych wrażliwych na mróz, zwłaszcza gdy temperatura spada poniżej zera.