Jak ogrzać stary dom tanio i ekologicznie? Trudne, ale nie niemożliwe

Wśród niektórych właścicieli starych domów panuje opinia, że nowoczesne rozwiązania grzewcze się w nich nie sprawdzają. To nie do końca prawda, jednak starsze budynki wymagają czasem więcej prac dostosowawczych i pewnej wiedzy na temat tego, jak działają poszczególne instalacje. Warto też wykorzystać przy tym dotacje, które oferuje program "Czyste powietrze".

Pompa ciepła to coraz popularniejsze rozwiązanie na rynku ogrzewania budynków. Korzysta z energii odnawialnej – z gruntu, wody lub powietrza – co czyni ją jednym z najbardziej ekologicznych systemów grzewczych. Czy jednak montaż pompy ciepła w starym domu jest opłacalny? Efektywność tego urządzenia pozwala zaoszczędzić nawet do 70% na rachunkach w porównaniu z tradycyjnymi formami ogrzewania.

Dodatkowo pompę ciepła można połączyć z innymi systemami, np. fotowoltaiką, co zwiększy oszczędności. Z drugiej jednak strony, aby pompa ciepła działała efektywnie, stary dom powinien być dobrze zaizolowany. W przeciwnym razie koszty jej pracy mogą wzrosnąć. W przypadku starych instalacji konieczna może być modernizacja całego systemu grzewczego - dostosowanie kaloryferów lub montaż ogrzewania podłogowego. Pompa ciepła dobrze współpracuje z niskotemperaturowymi instalacjami grzewczymi, a w starych domach najczęściej mamy do czynienia z grzejnikami wysokotemperaturowymi.

Bez wątpienia jednak wykorzystanie pompy ciepła przyczynia się do poprawy jakości powietrza, co jest szczególnie istotne w miejscach dotkniętych problemem smogu. Warto wcześniej jednak poradzić się sprawdzonych fachowców, gdyż zamontowanie zbyt małej lub zbyt dużej pompy ciepła sprawi, że rachunki się nie spadną. Pompa powinna być kompatybilna z całą instalacją grzewczą oraz musi być właściwie poziomowana i regularnie konserwowana. Dzięki programom takim jak "Czyste Powietrze" można uzyskać dofinansowanie na montaż pompy ciepła, co znacząco obniża koszty inwestycji.

Wiele osób może się zastanawiać, czy montowanie fotowoltaiki na starym domu się opłaca. Instalacje słoneczne generujące prąd, to doskonałe uzupełnienie ekologicznego systemu ogrzewania. Połączenie jej z pompą ciepła lub elektrycznym ogrzewaniem pozwala na znaczne obniżenie rachunków za energię. W przypadku starych domów koszt jej montażu może być jednak wyższy.

Niektóre dachy mogą mieć zbyt słabą konstrukcję do uniesienia paneli i trzeba wrzucić wtedy w koszty wzmocnienie konstrukcji dachu. Aby instalacja fotowoltaiczna działała efektywnie, dach powinien być również odpowiednio nachylony i najlepiej, żeby był skierowany na południe. Warto przy tym jednak pamiętać, że to inwestycja na długo, panele będą działały nawet do 30 lat, a tego typu rozwiązanie zwiększa wartość całej nieruchomości. Podobnie jak w przypadku pomp ciepła, rządowe programy dofinansowań pomogą w obniżeniu kosztów instalacji.

Biomasa to ekologiczne paliwo, które cieszy się coraz większą popularnością. W przypadku starszych domów ogrzewanie za pomocą pieców na pellet, drewno czy brykiet może być ekonomicznym i przyjaznym dla środowiska rozwiązaniem. Spalanie biomasy emituje znacznie mniej zanieczyszczeń niż węgiel czy gaz. Poza tym pellet i drewno są od nich tańsze i łatwo dostępne. Nowoczesne kotły na biomasę są wydajne i spełniają rygorystyczne normy emisyjne, ale ich koszt zakupu jest wyższy.

Przewaga starych domów w przypadku ogrzewania biomasą jest taka, że mają one piwnice, a więc zapewniają miejsce do składowania paliwa. Dodatkową zaletą kotłów na biomasę jest ich cena, dużo niższa niż w przypadku pomp ciepła. Wprawdzie wymagają one oddzielnego pomieszczenia o odpowiednich parametrach, ale akurat w starych domach ogrzewanych dotąd gazem lub węglem są kotłownie. Są one również wyposażone w komin i system odprowadzania spalin. W przypadku ogrzewania biomasą można też uniknąć wymiany całej dotychczasowej instalacji grzewczej.

Na jakikolwiek sposób ogrzewania starego domu się nie zdecydujesz, bez termoizolacji nie ma to większego sensu. To kluczowy krok w kierunku obniżenia kosztów ogrzewania. Zakres prac termoizolacyjnych powinien obejmować ocieplenie ścian zewnętrznych, stropów i poddasza, a także wymianę okien i drzwi na modele o lepszych parametrach termicznych. Nie obejdzie się też bez modernizacji systemu wentylacji, w tym np. montażu rekuperatora.

Mimo że termoizolacja obejmuje spory zakres prac, pozwoli na znaczne zmniejszenie strat ciepła. To z kolei umożliwi stosowanie bardziej energooszczędnych i ekologicznych systemów ogrzewania. Dzięki takiej inwestycji nawet w starym domu znikną przeciągi i łatwiej będzie zapewnić równomierną temperaturę w całym budynku. W ramach programu „Czyste Powietrze” można uzyskać dotacje na prace termomodernizacyjne, co czyni je bardziej dostępnymi.

Program "Czyste Powietrze" to rządowa inicjatywa, której celem jest poprawa jakości powietrza poprzez wymianę przestarzałych pieców oraz termomodernizację budynków. Dzięki temu programowi właściciele starszych domów mogą uzyskać dofinansowanie kompleksowej termoizolacji budynków oraz wymiany starych źródeł ciepła na nowoczesne. Bezzwrotna dotacja może wynieść nawet do 136 000 zł. Zasada jest taka, że im niższy dochód, tym większa kwota dofinansowania.

Szczegóły dotyczące tego, na co można wziąć dotację znajdują się na portalu czystepowietrze.gov.pl. Aby otrzymać wsparcie, należy złożyć wniosek, który zawiera m.in. szczegóły dotyczące inwestycji oraz dane techniczne budynku. Wniosek składać można przez internet lub w wojewódzkim funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, właściwym dla budynku. Można też w tej sprawie skorzystać z gminnego punktu konsultacyjno – informacyjnego.