Sensacyjne odkrycie. Symbol Australii wcale nie pochodzi z Australii
Dziobak i kolczatka to dwa symbole przyrody australijskiej i zarazem jedne z najbardziej nietypowych ssaków świata, jako że lęgną się z jaj. Dzisiaj nie żyją nigdzie poza kontynentem australijskim. Nowe odkrycia pokazują jednak, że nie zawsze tak było. I mogą nawet stąd nie pochodzić.
Dowodem na to jest zwierzę zwane Patagorhynchus pascuali. Jego szczątki zostały odkryte w jaskini Puma w formacji Chorrillo, w prowincji Santa Cruz w Patagonii w Argentynie. A zatem tysiące kilometrów od Australii, a patogorynch jest najprawdopodobniej przodkiem dzisiejszych dziobaków. Żył w kredzie, około 70 milionów lat temu, razem z dinozaurami i innymi wczesnymi ssakami mezozoiku. Skąd się wziął w Ameryce Południowej?
Symbol Australii pochodzi z Argentyny
Odpowiedzią są ruchy skorupy ziemskiej i przemieszczanie się kontynentów. 70 milionów lat temu Argentyna była częścią Gondwany, dawnego superkontynentu na półkuli południowej. Na masę lądową Gondwany składały się dzisiejsze: Ameryka Południowa (ale już nie Północna!), Afryka, Indie (ale już nie cała większość Azji), Australia, Antarktyda i mniejsze mikrokontynenty, jak Zelandia (jej częścią jest obecna Nowa Zelandia) i Madagaskar. Z czasem Gondwana popękała i porozpadała się na mniejsze kawałki i kontynenty.
Pierwsze stekowce żyły na tym wielkim kontynencie i chociaż dzisiaj ograniczają się wyłącznie do Australii i okolic (Tasmania, Nowa Gwinea), to odnalezienie w Argentynie szczątków patogoryncha dowodzi, że niegdyś były na świecie znacznie powszechniejsze.
Stekowce to unikalna grupa ssaków, stanowiąca element przejściowy między dawnymi synapsydami (gadami ssakokształtnymi) a współczesnymi grupami ssaków jak łożyskowce i torbacze. Stąd często nazywa się je prassakami. Zwierzęta te są jajorodne niczym gady i ptaki. Młode klują się z jaj, ale odżywiają się już mlekiem matki.
Dziobak australijski wcale nie jest z Australii
"Występowanie wczesnych stekowców w Australii doprowadziło do konsensusu, że ta grupa zwierząt jest typowa dla tego kontynentu i tu powstała - powiedział Nicolás Chimento, paleontolog z Museo Argentino de Ciencias Naturales, który prowadzi badania nad prassakami. "Tymczasem odkrycie stekowca z późnej kredy z południowej Argentyny pokazuje, że zwierzęta te były obecne w regionach okołobiegunowych pod koniec mezozoiku dość powszechnie. Nie należy ich łączyć tylko z Australią i uważać, że powstały w Australii, a nie np. w Ameryce Południowej".
Inaczej mówiąc, rzadkie dzisiaj stekowce pod koniec mezozoiku były znacznie powszechniejsze i szerzej rozpowszechnione niż się nam wydaje.
Najbardziej znanym dotąd przodkiem dziobaków był obdurodon, który występował w Australii w oligocenie i miocenie, zatem ponad 20 mln lat temu. Starsze steropodon, teinolofos oraz ogromny kollikodon, mierzący metr długości, występowały tu w mezozoiku. Jedyny znany dotąd przodek dziobaka spoza Australii to Monotrematum, które żyło w Argentynie już po wymarciu dinozaurów, około 61 mln lat temu.
Patagorhynchus pascuali jest znacznie starszy, co zadaje kłam tezie, że zwierzęta te wyewoluowały w Australii.
