Kamery ujawniły sensację. Wielki kot powrócił po 50 latach

Lamparty kojarzą nam się z sawannami Afryki, lasami Indii i Cejlonu, dżunglą Indonezji, ale także śnieżną tajgą Syberii, gdzie żyje lampart amurski. Podgatunek zwany lampartem perskim zamieszkiwał jednak przed laty całą zachodnią Azję i to od Morza Egejskiego. W wielu obszarach wymarł i Turcja poszukuje go od 50 lat. Wreszcie jest! Po raz pierwszy od pół wieku lampart zjawił się w tym rejonie Morza Śródziemnego.

lampart anatolijski, zwany lampartem perskim niegdyś zamieszkiwał zachodnią Azję i północno-wschodnią Afrykę
lampart anatolijski, zwany lampartem perskim niegdyś zamieszkiwał zachodnią Azję i północno-wschodnią Afrykędennisjacobsen123RF/PICSEL

Lampart perski nazywany jest także lampartem anatolijskim, właśnie od Anatolii w Turcji, gdzie dawniej występował. To ten podgatunek lamparta był najsilniej związany ze starożytnymi mitami, historią antyku, nawet Biblią. Te lamparty pojawiały się na dworach dawnych władców, służyły do walk i krwawych pokazów w cyrkach.

Mówimy wszak o kocie, którego zasięg występowania jest wyjątkowo rozległy. Lampart plamisty zamieszkuje ogromne połacie Afryki, łącznie z jej północną częścią, a także Azję od jej zachodnich krańców po Indonezję i Malaje oraz Kraj Nadamurski na północy.

Od pustyń przez dżungle po śnieżną tajgę - doprawdy, zdolności przystosowawcze tego kota są niebywałe. Niegdyś w zachodniej i południowej Azji występował też kojarzący się z Afryką lew, ale wymarł na tych obszarach i zachował się jedynie w północno-zachodniej części Indii. Lamparty natomiast zachowały swój dawny zasięg, aczkolwiek jest on bardzo przerzedzony.

Lampart perski był symbolem Bliskiego Wschodu

Lampart perski ucierpiał szczególnie. To spory podgatunek zamieszkujący niegdyś cały Bliski i Środkowy Wschód, od Azji Mniejszej czyli Turcji przez Kaukaz, Mezopotamię, Iran aż po zachodnie Indie. Co więcej, ten kot mieszkał także i do dzisiaj mieszka na terenach północno-wschodniej Afryki, w Sudanie, Egipcie, Etiopii.

Dzisiaj zachował się jednak tylko w niektórych obszarach tego regionu, właśnie w Afryce, na Kaukazie, w Kazachstanie czy Tadżykistanie oraz Afganistanie, a najliczniejszy jest w Iranie. Półwysep Arabski zamieszkuje osobny podgatunek zwany lampartem arabskim - z jego 200 osobników ponad połowa mieszka w Arabii Saudyjskiej.

Lamparty należą do wielkich kotów, czyli potrafią ryczećstuporter123RF/PICSEL

Wydawało się, że Turcja swoje lamparty straciła. Nie widziano ich tam od lat, pojawiały się jedynie pojedyncze osobniki. Na początku XXI w. znaleziono ślady lampartów w północnej Anatolii, była to wtedy wielka sensacja, gdyż oznaczała powrót wielkiego kota na dawne siedliska tureckie.

We wrześniu 2013 r. fotopułapka uwieczniła lamparta niedaleko Trapezuntu nad Morzem Czarnym, zapewne był to osobnik wędrujący z Kaukazu, gdzie zachował się jeszcze w Armenii i Azerbejdżanie.

Wreszcie w obecnej dekadzie pojawiały się informacje o obecności tych drapieżników w południowo-wschodniej Turcji, przy granicy z Irakiem i Iranem, np. w prowincji Diyarbakir. A już sporym wydarzeniem było sfotografowanie lamparta koło Beydaglari, bo to blisko znanej turystom Antalyi na południu kraju.

To wszystko osobniki wędrowne, krążące po Turcji, ale teraz analiza zdjęć wykonanych przez fotopułapki w zachodniej części kraju, w tym nad Morzem Egejskim wykazały, że lamparty są także tam. Co więcej, być może na stałe.

Sprawę analizuje Uniwersytet w Isparta, leżący na północ od Antalyi. Sprawa jest ciekawa, bowiem wygląda na to, że lampart perski forsuje Turcję i zajmuje nowe obszary. W zachodniej części kraju i nad Morzem Egejskim nie widziano go od 1975 r., został uznany za zwierzę wymarłe.

"Uważamy, że osobnik lamparta anatolijskiego, który został sfotografowany to samiec, który ma samicę, innych krewnych, a nawet młode" – powiedział Yasin Ünal z Uniwersytetu w Isparcie, który bada te koty. Jego zdaniem to kilka lampartów, na dodatek zupełnie odrębnych niż osobniki widziane nad Morzem Czarnym i we wschodniej Turcji.

Polowanie na lamparty w dawnej PersjiHeritage Art/Heritage ImagesEast News

Lamparty mogą odrodzić się w Turcji

Za wcześnie jeszcze mówić o tym, że powstała tam nowa populacja lampartów, ale wiele na to wskazuje. Koty ponownie zasiedlają południową i południowo-zachodnią Turcję, tereny starożytnych krain Frygia i Licja.

Powoduje to ekscytację Turków, gdyż lampart nie tylko jest efektownym i działającym na wyobraźnię kotem. To także nadzwyczaj istotne wzbogacenie różnorodności tamtejszych terenów.

Lampart był niegdyś drapieżnikiem szczytowym w Azji Mniejszej, pod jego nieobecność miejscowa przyroda przeszła metamorfozę. Ponowne pojawienie się tego kota oznacza, że zmieni się zupełnie układ sił i piramida troficzna regionu. Wpływ dużego kota na miejscową przyrodę jest ogromny.

Całą populację lamparta perskiego na świecie oblicza się na 800 do 1100 osobników. To bardzo niewiele, same Indie mają na swoim terytorium 13 tys. tych kotów. Na niedużym Cejlonie mieszka ich ponad 800.

Z tych 800 do 1100 osobników lamparta perskiego połowa mieszka w Iranie. Po 200 osobników zamieszkuje Afganistan i Tadżykistan, a pozostałe państwa regionu, jak Izrael, Armenia, Azerbejdżan, Irak, dysponują maleńkimi populacjami od 10 do 30 zwierząt.

Tygrys bengalski i inni. Co wiesz o zwierzętach żyjących w Indiach?

Przyrodnicy i ekolodzy z WWF Polska wypuścili na wolność rysicę Naimę. Dziki kot zamieszkał w lasach województwa zachodniopomorskiego w ramach programu reintrodukcji gatunku rysia na tym obszarzeWWF Polskamateriały prasowe
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas