Ceny oliwy w sklepach oszalały. Z drzewami dzieje się coś niepokojącego

Oliwa z oliwek w ostatnich miesiącach znacznie zdrożała. Ceny tłuszczu poszybowały w górę, a podobny trend był obserwowany także w poprzednich latach, m.in. we wrześniu 2023 r. Według ekspertów na regularne wzrosty cen oliwy wpływają mniejsze zbiory, a te z kolei są wynikiem zmian klimatycznych.

Susze wynikające ze wzrostu skali upałów w Europie i niedobory wody wpływają nie tylko jakość oliwy, ale i na jej dostępność oraz cenę. A ta na przestrzeni jedynie dwóch lat wzrosła dwukrotnie. Obecna cena oliwy jest według analityków dodatkowo wynikiem podwyższonych stóp procentowych i inflacją.

Czołowi producenci oliwek z Hiszpanii twierdzą, że trwające od kilku sezonów letnie upały ograniczyły znacznie zbiory oliwek. Rolnicy czekają na deszcz, bo wiedzą, że opady będą decydować o cenie sprzedawanego produktu, a co za tym idzie - popycie. 

Hiszpania odpowiada za produkcję aż 40 proc. światowej oliwy z oliwek. Inne europejskie kraje, które mają udział w produkcji oliwy to Włochy, Grecja i Portugalia.

Agencja Mintec obliczyła, że najwyższa cena oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia w Andaluzji osiągnęła rekordowy poziom 9,2 euro za kilogram. Pod koniec kwietnia cena za kilogram wynosiła około 7,8 euro. Zmienność cen oliwy według analityków z Rabobanku nie była tak duża jak obecnie od 20 lat - cytuje wypowiedź specjalistów CNBC.

Ceny oliwy według ekspertów mają wrócić do normy, ale to czynnik zależny od warunków pogodowych i zbiorów. Szacuje się, że sytuacja unormuje się w czerwcu 2024 r., ale może to nastąpić dopiero w 2025 r. Rokowania są ostrożne.

Drzewa oliwne, choć rosną zazwyczaj na obszarach, gdzie występują wysokie temperatury, nie radzą sobie dobrze z przewlekłą suszą. Według ekspertów oliwka europejska jest niezwykle podatna na zmiany klimatu. Anomalie pogodowe mogą zaburzyć poszczególne fazy rozwoju owocu. Powszechnie uważa się, że drzewo oliwne jest długowieczne i może rosnąć od kilkuset do tysiąca lat.

Europejska Agencja Środowiska oceniła w marcu, że kraje europejskie powinny przygotować się na "katastrofalne" konsekwencje zmian klimatu, w tym na produkcję żywności poprzez coraz częstsze występowanie ekstremalnych upałów i anomalie opadów.

Oliwa z oliwek kojarzy się z dietą śródziemnomorską, ale jest powszechnie wykorzystywana w kuchni zarówno na zimno, jak i stosowana do smażenia. Badanie Harvard Medical School udowadnia, że regularne spożycie oliwy z oliwek - zwłaszcza gdy zastępuje ona masło i margarynę - wiąże się z długowiecznością. Ostatnie badania Harvardu mówią z kolei o wpływie spożycia oliwy na przeciwdziałanie demencji. 

Oliwa powstaje w wyniku tłoczenia miąższu owoców oliwki. Oliwę otrzymuje się w procesie tłoczenia na zimno (extra virgin) lub na gorąco.