Coś złego dzieje się w Karkonoszach. Naturalny sposób na upały wysycha
Rola torfowisk w przyrodzie jest nieoceniona. Te naturalne zbiorniki retencyjne magazynują wodę i zapobiegają powodziom. Takie obszary w Polsce i Europie są obecnie zagrożone ze względu na zmiany klimatyczne. Problem dotyka torfowisk w Karkonoszach - źle znoszą suszę i coraz wyższe temperatury.
Krajobraz niektórych miejsc w Karkonoszach przypomina tereny Skandynawii. To zasługa torfowisk, a w tamtym rejonie naszego kraju występują jedne z największych takich obszarów podmokłych w Europie. Karkonoskie torfowiska subalpejskie, mierzą się jednak z trudnymi warunkami hydrologicznymi.
Torfowiska w Karkonoszach źle znoszą suszę
Torfowiska na całym świecie uznawane są za obszary przyrodnicze o kluczowych walorach, ale skutki zmian w środowisku (wydobywanie torfu, czy zmieniający się klimat) mogą zaburzać ich funkcjonowanie.
Tereny podmokłe gromadzą wodę i powoli ją oddają. Niestety nawet takie miejsca wysychają, a czasami są celowo osuszane. Nawet rzeki, które zasilają torfowiska są regulowane, co pogarsza stan mokradeł.
268 hektarom karkonoskich torfowisk sprzyja wilgotny i chłodny klimat, a także obfite opady. Powstawanie tego typu terenów jest też możliwe dzięki odpowiedniej roślinności, której szczątki tworzą torf. Niestety w Karkonoszach nie było ostatnio warunków sprzyjających torfowiskom.
"Karkonoskie torfowiska to ostatnia linia obrony przed suszą, ale nawet one nie są w stanie bronić się przed wysychaniem w nieskończoność" - informują pracownicy Karkonoskiego Parku Narodowego. Służby parku podkreślają, że sytuacja jest trudna ze względu na skąpą ilość opadów. "Obecnie nie zawsze da się z nich pobrać nawet wodę do badań" - przekazuje KPN.
Wysychanie torfowisk to zły znak, a zarazem symbol zmieniającego się środowiska. Torfowiska są rezerwuarami wody i magazynami węgla, a jeżeli wyschną stracimy sprzymierzeńca w walce z suszą i zmianami klimatu.
Torfowiska w Karkonoszach
W Karkonoszach - po stronie polskiej i czeskiej - znajduje się około 60 torfowisk. Ich łączna powierzchnia to około 268 hektarów. Po polskiej stronie powierzchnia mokradeł wynosi około 85 hektarów. "Na torfowiska wysokie położone w piętrze subalpejskim przypada około 20 hektarów, a pozostały obszar zajmują torfowiska stokowe zlokalizowane w obrębie regla górnego oraz tuż ponad górną granicą lasu" - informuje KPN.
Jednym z najpopularniejszych obszarów podmokłych w Karkonoszach jest torfowisko Úpy (Upskie) położone w niewielkim obniżeniu w zrównaniu wierzchowinowym Równi pod Śnieżką (1400-1425 m n.p.m). To miejsce wyjątkowe pod względem przyrodniczym - źródła mają tu dwie rzeki: Úpa i Biała Łaba, a obszar jest objęty ochroną ścisłą. To właśnie na Równi pod Śnieżką znajdują się najbardziej rozległe torfowiska subalpejskie.
Inne znane i zamieszkiwane przez różnorodne okazy fauny i flory obszary podmokłe w Karkonoszach to torfowisko na Białej i Czerwonej łące (rašeliniště na Bílé a Čertově louce a na Stříbrném hřbetu), Panczawskie torfowisko (Pančavské rašeliniště), czy wyjątkowe torfowisko Černohorskie. Torfowiska Upskie i Panczawskie od 1993 r. objęte są ochroną w ramach Konwencji Ramsarskiej.Jej celem jest ochrona i zrównoważone użytkowanie wszystkich mokradeł.
W Karkonoszach znajduje się jeszcze jedno wyjątkowe torfowisko. Leży w Dolinie Łomnicy i powstało w wyniku wypłycenia i zarośnięcia polodowcowego jeziora. To równocześnie najgłębsze i najstarsze torfowisko w Karkonoszach.
Trzeba pamiętać, że torfowiska to także ostoja i siedlisko dla rzadkich gatunków roślin. Są to między innymi malina moroszka, turzyca bagienna, bażyna obupłciowa, modrzewnica zwyczajna, żurawina błotna, mchy torfowce, a wśród nich relikt glacjalny - torfowiec Lindberga.
