Smog uprawnia do wysokich odszkodowań. Polacy też mogą się ich domagać
Rzecznik generalna Trybunału Sprawiedliwości UE wydała opinię mówiącą, że obywatele krajów Unii Europejskiej mogą domagać się od swoich rządów odszkodowań finansowych, jeśli ich zdrowie zostało narażone przez przekroczenie norm zanieczyszczeń powietrza wywołujących smog.
Opinia rzecznika TSUE jest następstwem szeregu wyroków, jakie wydano w stosunku do rządów dziesięciu państw Unii Europejskiej. Winnymi przekroczeń poziomu smogu uznano między innymi Polskę, Francję, Włochy i Rumunię.
Można domagać się odszkodowania za smog
"Naruszenie limitu wartości służących ochronie jakości powietrza może zwiększyć liczbę roszczeń do odszkodowań od rządu" - poinformowało TSUE.
Rzecznik generalna Juliane Kokott zauważyła, że często na najbardziej zanieczyszczonych obszarach żyją uboższe społeczności, które szczególnie potrzebują ochrony prawnej.
Osoby domagające się odszkodowań za smog będą musiały udowodnić, że uszczerbek na zdrowiu został bezpośrednio spowodowany przez zanieczyszczenie powietrza - zaznaczyła Kokott. Rząd może jednak uniknąć odpowiedzialności jeśli udowodni, że normy zanieczyszczeń zostałyby przekroczone pomimo wprowadzenia planów walki ze smogiem.
Czytaj także: Fioletowa wyspa Europy. Dramatyczny smog w Polsce
"To prawdziwy przełom"
"Prawne potwierdzenie, że istnieją drogi do pociągnięcia do odpowiedzialności rządzących to prawdziwy przełom w walce o czyste i zdrowe powietrze" - ocenia Irmina Kotiuk, prawniczka ClientEarth.
Opinia rzecznik generalnej TSUE nie jest wiążąca, ale Trybunał z reguły przychyla się do nich w swoich orzeczeniach. Oficjalny wyrok w tej sprawie ma zapaść za kilka miesięcy.
Przyczyną wydania opinii była sprawa mieszkańca Paryża, który domaga się 21 milionów euro odszkodowania od francuskiego rządu. Podstawą pozwu jest zanieczyszczenie powietrza, które doprowadziło do uszczerbku na zdrowiu paryżanina. Rząd miał nie zapewnić ograniczenia smogu do norm obowiązujących w UE. W samym Paryżu w latach 2010-2020 poziomy zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki były regularnie przekraczane.
Francuski sąd zwrócił się z prośbą do TSUE, aby wyjaśnić, czy obywatele mogą żądać takiego odszkodowania.
Unia Europejska zapowiada, że chce zaostrzyć limity zanieczyszczeń powietrza, aby ograniczyć liczbę przedwczesnych zgonów wywołanych smogiem i lepiej dostosować się do wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
Zobacz również: Zakaz palenia węglem. Uchwała antysmogowa w Warszawie zaostrzona