Pijesz wodę z butelki? Wpływasz nie tylko na środowisko, ale i zdrowie

Barceloński Instytut Światowego Zdrowia sprawdził, co by się stało gdyby wszyscy mieszkańcy stolicy Katalonii przeszli na butelkowaną wodę. Obecnie pije ją 58 proc. mieszkańców miasta. Choć woda w kranach Barcelony jest coraz lepsza, to nadal większość Katalończyków nie ufa tamtejszym wodociągom. To problem, ponieważ korzystanie z butelkowanej wody kosztuje dziesiątki milionów dolarów rocznie i doprowadza do utraty kolejnych gatunków zwierząt. Wyniki badania opublikowano w "Science of the Total Environment".

Jeżeli pozostałe 40 proc. mieszkańców metropolii zaczęłoby pić wyłącznie butelkowaną wodę, wpływ jej dodatkowej produkcji na środowisko wzrósłby o prawie 84 mln dolarów rocznie. Co więcej, z powodu wydobycia i przetwarzania dodatkowych surowców, każdego roku tracilibyśmy 1,43 gatunków zwierząt.

Dla porównania naukowcy stworzyli scenariusz, w którym wszyscy mieszkańcy Barcelony przeszliby na wodę z kranu. Wówczas wpływ na ekosystemy byłby o 1,4 tys. razy mniejszy, a koszty dla środowiska byłyby 3,5 tys. razy niższe.

"Większy wpływ wody butelkowanej na środowisko jest przypisywany zużyciu materiałów, m.in. do pakowania, oraz energii potrzebnej do produkcji, w porównaniu do wody z kranu" - piszą autorzy badania.

Takie szacunki zazwyczaj są oparte na "środowiskowej ocenie cyklu życia" (LCA). Bierze ona pod uwagę wpływ produktu na środowisko od pobrania materiałów, tworzenia, transportu, dystrybucji, użycia, aż po jego wyrzucenie.

W tym przypadku naukowcy zrobili coś nietypowego. Wzięli LCA i połączyli je z podobnym narzędziem, którego używa się do oceny zdrowia. Ich celem było sprawdzenie, jaki wpływ ma woda butelkowana i tzw. kranówka, zarówno przefiltrowana, jak i taka, której nie poddano dodatkowemu oczyszczeniu.

Choć środowisko naukowe jest zgodne, że zarówno woda butelkowana i ta z kranu są tak samo bezpieczna do picia, to są drobne różnice. Choć woda z kranu jest o wiele bardziej regulowana i sprawdzana przez władze, to może zawierać trihalogenometany, które powstają w końcowej fazie procesu uzdatniania wody, m.in. przez chlorowanie. Mogą one przyczynić się do raka pęcherza, jednak ryzyko jest bardzo małe. Przy masowym przejściu barcelończyków na wodę z kranu, mowa tutaj o skróceniu średniej długości życia zaledwie o dwie godziny.

- Jakość wody z kranu w Barcelonie znacznie się poprawiła w ciągu ostatnich kilku lat - mówi epidemiolog środowiskowy Cristina Villanueva z Barcelońskiego Instytutu Światowego Zdrowia - Jednak tej poprawy nie wydać we wzroście jej konsumpcji, co oznacza, że jej zużycie może być motywowane innymi czynnikami, niż jej jakość - dodaje naukowiec.

Chodzi tutaj m.in. o smak, zapach i brak zaufania publicznego do wodociągów.

Problemy z wizerunkiem wodociągów to wyzwanie nie tylko dla hiszpańskich miast. Słabe zaufanie jest także m.in. w Polsce, jednak z tym walczą lokalni dostawcy. Przykładowo w Warszawie źródła wody znajdują się głęboko pod Wisłą. Co więcej, próbki wody trafiają do zbiornika z małżami, które są naturalnym czujnikiem jej czystości. 

O wysokiej jakości wody zapewniają także wodociągi m.in. w Krakowie, Łodzi czy Trójmieście. Problemem zazwyczaj nie jest sama woda, a rury, które znajdują się w naszym domu lub bloku. Jeżeli to starszy budynek, to mogą one być zaniedbane, jednak do zanieczyszczenia wody dochodzi dopiero na tym etapie. Jeżeli widzimy w czajniku lub garnku biały osad, nie bójmy się. To kamień z minerałów, które są w wodzie. Większość wody w Polsce jest bowiem uznawana za "twardą".

Autorzy badania przyznają, że byli ograniczeni brakiem pewnych danych dla Barcelony, które zastąpili ogólnokrajowymi danymi. Byli także ograniczeni  trudnościami, jakie płynęły z łączenia narzędzi analizy wpływu na środowisko i zdrowie. Jednak badacze podkreślają, że i tak warto sprawdzić jaki wpływ mają rzeczy tak przyziemne jak to, jaką wodę pijemy.