Bukszpan

Czwartek, 18 stycznia 2024 (16:46) Aktualizacja Wtorek, 14 maja 2024 (14:30)
Bukszpan (Buxus L) to rodzaj drzew i krzewów, do którego zalicza się od 90 do 100 gatunków roślin. Ze względu na jego pokrój i ulistnienie – uprawia się w różnych częściach świata, w tym także w Polsce. Bukszpan jest popularną, ogrodową rośliną ozdobną, z której często formuje się żywopłoty.
Bukszpan Rośliny i zwierzęta - najważniejsze informacje
Główną czynnością pielęgnacyjną bukszpanu jest przycinanie. /123RF/PICSEL

Bukszpan - najważniejsze informacje

  • Rodzaj:

    bukszpan

  • Rodzina:

    bukszpanowate

  • Rząd:

    bukszpanowce

  • Typ:

    rośliny naczyniowe

  • Królestwo:

    rośliny

Bukszpany rosną dziko w Ameryce Środkowej i w Azji Wschodniej, na Madagaskarze i w Afryce Subsaharyjskiej. W środowisku naturalnym występują również w Europie – w jej południowej i zachodniej części oraz w basenie Morza Śródziemnego. 

Bukszpan jest także popularną rośliną ogrodową. 

Jak wygląda bukszpan? 

Bukszpany to rośliny zimozielone. Są to najczęściej gęsto ugałęzione krzewy i rzadziej wielopniowe drzewa. Te drugie mogą mieć od 2 do 12 m wysokości. Korzenie tej rośliny są gęste i cienkie. 
  • Liście bukszpanu są blaszkowate, eliptyczne i nakrzyżległe. Nie opadają na jesień i zimę. Mają zwykle całobrzegową blaszkę liściową, która jest skórzasta i mała. Wyjątkiem jest bukszpan B. macrocarpa – długość jego liści może wynosić do 10 cm.
  • Kwiaty rośliny są rozdzielnopłciowe oraz wiatro- i owadopylne. Są zebrane w niepozorne, gęste i kuliste kwiatostany. Mają żółtozielony kolor.
  • Owocami bukszpanów są małe torebki. Mogą być one jajowate, kulistawe lub rogate. Kiedy pękają, eksplozywnie uwalniają znajdujące się w nich nasiona.

Jakie są popularne odmiany bukszpanów?

  • Elegantissima ma skórzaste, błyszczące, eliptyczne, ciemnozielone liście z kremowymi przebarwieniami. Rośnie powoli, ale może osiągnąć wysokość nawet do 2 m. Sprawdza się zarówno jako roślina uprawiana w doniczkach, jak i w gruncie. 
  • Suffruticosa to gęsty, karłowaty krzew, który ma sztywne pędy. Jego liście są owalne, jasnozielone i lśniące. Osiąga do 1 m wysokości, sprawdza się w mniejszych ogrodach i do tworzenia niższych żywopłotów. 
  • Faulkner ma kulisty pokrój i drobne listki. Odmiana ta pochodzi z USA. Jest to krzew wolnorosnący, którego wysokość nie przekracza 1,5 m. Kwiaty tego bukszpanu mają charakterystyczny zapach. 
  • Marginata to wolnorosnący krzew, który jest odporny na mrozy do -15 °C. Jest gęsty, a jego pędy są wyprostowane. Ze względu na to, że osiąga wysokość do 2,5 m, sadzi się go w parkach i w większych ogrodach.

Ćma bukszpanowa i nie tylko. Szkodniki atakują bukszpan

Bukszpan jest narażony na ataki szkodników – na inwazję ćmy i mrówek bukszpanowych oraz przędziorka bukszpanowca. Owady te nadgryzają liście lub wysysają z nich soki, co prowadzi do ich więdnięcia. Przekłada się to na gorszą kondycję całego krzewu.

Oprócz tego bukszpany bywają atakowane przez grzyby wywołujące fytoftorozę i plamistość liści. Krzewy mogą zostać zainfekowane również nekrozą, która prowadzi do obumierania pędów.

Jak pielęgnować bukszpan i kiedy go przycinać?

Bukszpan będzie dobrze rosnąć na ziemiach gliniastych, wapiennych, na podłożu piaszczystym, zasilanym kompostem i w przepuszczalnej ziemi o pH od 7 do 8. Należy wybrać dla niego lekko zacienione stanowisko.
  • Podlewanie – bukszpan podlewa się umiarkowanie, ale systematycznie – tak, aby jego korzenie nie zostały zbytnio przemoczone. Może to powodować ich gnicie. W przypadku bukszpanów, które posadzono na słonecznych stanowiskach, konieczne jest ich częste nawadnianie w okresach suszy – warto to robić nawet codziennie.
  • Przycinanie – na przełomie marca i kwietnia wykonuje się przycinanie sanitarne, podczas którego usuwa się stare, zniszczone i suche pędy.  Zabieg ten powtarza się w połowie lata. Bukszpany mają zdolność do szybkiej regeneracji, dlatego aby zachować ich kształt, można przycinać je nawet co 4 tygodnie.
  • Nawożenie – bukszpany należy nawozić na wiosnę. Można ponownie zasilić je nawozem latem, jednak nie później niż do końca lipca.

Czy liście bukszpanu są trujące? 

  • Dawniej bukszpan wykorzystywano do leczenia chorych na malarię.
  • Liście bukszpanu są trujące – znajdują się w nich toksyczne alkaloidy.
  • Drewno bukszpanu jest twarde i ciężkie. Wykorzystywano je do wyrobu fletów, kul do krykieta oraz w drzeworytnictwie.
  • W Polsce gałązkami bukszpanu dekoruje się stoły i palmy wielkanocne oraz koszyczki do święconki, gdyż są one symbolem trwałości życia.

Temat Bukszpan znajdziesz również w serwisie:

Więcej na temat Bukszpan

Bukszpan - Wiadomości