W Rybniku w 2022 r. najlepsze powietrze od kilkunastu lat

Rzeczniczka urzędu miasta Agnieszka Skupień przekazała wyniki pomiarów automatycznych z jedynej w Rybniku stacji państwowego monitoringu, która od kilkunastu lat, w tym samym miejscu - przy ul. Borki - i tymi samymi metodami, mierzy jakość powietrza.

Najnowsze wyniki dotyczą średnich danych pomiarów w 2022 r. - pierwszym po obowiązkowej wymianie najstarszych kotłów przewidzianej w śląskiej uchwale antysmogowej.

Z danych wynika jednoznacznie, że wartość najważniejszego wskaźnika, tj. średniorocznego stężenia pyłu PM10, osiągnęła poziom 28 mikrogramów na metr sześcienny powietrza, co jest najniższym wynikiem w historii pomiarów i wynikiem znacznie poniżej normy wynoszącej do 40 mikrogramów średniorocznie.

---

Drugi ze wskaźników opisujących zanieczyszczenie pyłem zawieszonym, tj. liczba dni z przekroczeniami normy PM10, również należy do dwóch najniższych w historii pomiarów i wynosi 44. Przekracza co prawda normę o dziewięć dni, ale i tak notujemy tu znaczny postęp w stosunku do poziomu sprzed wdrażania uchwały antysmogowej.

Wskazał, że na poprawę powietrza w Rybniku wskazują też dane z poszczególnych miesięcy 2022 r. 

Maksymalne dobowe stężenia przekroczyły wartość 100 mikrogramów na metr sześcienny tylko w jednym miesiącu - w marcu. A jeszcze niedawno w miesiącach okresu grzewczego regularnie występowały wartości rzędu 200, 300 czy nawet rekordowe 800 mikrogramów. 

Przytaczany również w informacji Emil Nagalewski z Polskiego Alarmu Smogowego ocenił, że Rybnikowi "chyba skutecznie udało się pozbyć łatki smogowej stolicy regionu". 

"Dzisiaj Rybnik jest liderem walki ze smogiem w regionie. Liczę, że w kolejnych latach będzie tylko lepiej, a rybnickie rozwiązania będą podpatrywane i wdrażane także w innych częściach województwa" - zaznaczył aktywista.

Ocenił, że wzorem Rybnika samorządy, które dotąd zaniedbywały sprawę smogu, powinny edukować i uczciwie informować mieszkańców o problemie, następnie wspierać tych, którzy chcą pozbywać się kopciuchów i ocieplać domy, a w końcu egzekwować antysmogowe przepisy. "To się wszystkim opłaci, bo czyste powietrze to dłuższe życie i zdrowe życie" - podkreślił Nagalewski.

Z danych z Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków wynika, że w 2022 r. na terenie Rybnika było ok. 19,5 tys. budynków jednorodzinnych. 

W grudniu 2022 r. domy te były wyposażone, jako podstawowe źródła ogrzewania, w: kotły na paliwo stałe (10 489, w ponad 50 proc. klasy 5), kotły gazowe (6617), pompy ciepła (1825), kotły na pellet (1651), sieć ciepłowniczą (405) i kotły na olej (252), przy czym niektóre budynki mają zgłoszone więcej niż jedno źródło ciepła.

W Rybniku pozostało jeszcze ok. 5 tys. kotłów na węgiel, które nie spełniają wymagań śląskiej uchwały antysmogowej. Ich czas wymiany mija odpowiednio w 2023 r. - kotły wyprodukowane w latach 2007-2012, w 2025 r. - kotły z lat 2013-2017, i w 2027 r. - kotły 3. i 4. klasy niezależnie od wieku.

"Od 2018 r., kiedy to szacowano, że w domach jednorodzinnych w Rybniku istnieje co najmniej 14 tys. źródeł kwalifikujących się do wymiany, dokonano więc znacznego postępu" - wskazał Kozieł.

Według danych miasta jego mieszkańcy złożyli najwięcej w Polsce wniosków do ogólnopolskiego programu Czyste Powietrze - od września 2018 r. do września 2022 r. 5246 wniosków, dzięki czemu pozyskali 66,5 mln zł dotacji i 2 mln zł pożyczek na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację. Samorząd inwestował w swój zasób mieszkaniowy i budynki użyteczności publicznej (m.in. termomodernizacja i wymiana źródeł ciepła w 100 budynkach).

Rybnicka straż miejska prowadzi kontrole posesji pod względem przestrzegania uchwały antysmogowej: od stycznia do września 2022 r. przeprowadzono 3123 kontrole, w których wykryto 388 wykroczeń (w 12 proc. kontroli), z czego 122 zakończyło się wystawieniem mandatu lub skierowaniem sprawy do sądu, a 266 pouczeniem z wyznaczeniem terminu powtórnej kontroli.