Kwiaty

Aktualizacja

Kwiaty występują u roślin nasiennych, które wytwarzają specyficzne elementy do rozmnażania się. Pojawiają się nie tylko na roślinach jedno- i dwuletnich, ale także na wieloletnich, np. bylinach, krzewach czy drzewach.

Kwiat ciemiernika.123RF/PICSEL

Kwiaty - najważniejsze informacje

Królestwo:

rośliny

Kwiat to organ roślin przeznaczony do rozmnażania.

Kwiaty dzielą się na jedno i obupłciowe oraz na obcopylne i samopylne. Niektóre z nich mają miodniki (które mogą być łatwo dostępne, częściowo lub całkowicie ukryte), a inne są ich pozbawione. Różnią się między sobą również kształtem okwiatu. Zgodnie z tym kryterium wyróżnia się:

kwiaty lejkowate
kwiaty talerzykowate
kwiaty motylkowate,
kwiaty wargowate,
kwiaty dzwonkowate,
kwiaty trąbkowate,
kwiaty pułapkowe i paściowe.
kwiaty główkowate i koszyczkowate.

Cykl życia kwiatu rozpoczyna się od wypuszczenia przez roślinę pąka. Następnie dochodzi do wydłużenia jego szypułki. Dopiero potem – pod wpływem słońca i odpowiedniej temperatury – pąki rozwijają się.

Dojrzałe kwiaty przestają rosnąć, a po opadnięciu ich pyłku na znamię słupka, zaczynają przekwitać. Liście okwiatu opadają, natomiast szyjka i pręciki usychają.

Zazwyczaj kwiaty rozwijają się jako pędy boczne w pachwinie przysadek. Rzadziej pojawiają się na szczytach gałęzi. Najczęściej można je spotkać na młodych częściach roślin, choć pojawiają się także na pniach czy na konarach. Wystąpienie kwiatów jest uzależnione od warunków atmosferycznych.

Kwiaty — morfologia i anatomia

Kwiaty u wszystkich roślin powstają z pączków kwiatowych.

Mogą być szypułkowe, czyli umieszczone na szypułce o różnorodnej długości, lub siedzące, czyli wyrastać bezpośrednio z osi pędu.

Pojedynczy kwiat jest zbudowany z dwóch rodzajów liści: płodnych i płonnych, które nie biorą udziału w rozmnażaniu.

Do liści płodnych zaliczają się pręciki z woreczkami pyłkowymi i owocolistki z zalążkami. Pręciki wytwarzają pyłek. Razem składają się na pręcikowie. Z kolei owocolistki tworzą słupek.

Liście płonne to okwiat (czyli okrywa kwiatowa). Może być pojedynczy lub złożony. W pierwszym przypadku listki okwiatu są zebrane w jednym lub dwóch okółkach. W drugim pojawia się korona oraz kielich.

Wszystkie elementy kwiatu wyrastają z dna kwiatowego, który jest zakończeniem szypułki.

Jeśli roślina jest owadopylna, w kwiatach można znaleźć także gruczoły, które nazywa się miodnikami.

Kwiaty mogą być obupłciowe (hermafrodytyczne) i jednopłciowe (rozdzielnopłciowe), które dzieli się na męskie i żeńskie. Zdarza się, że na roślinie pojawiają się jeden lub oba rodzaje kwiatów jednopłciowych.

Kwiaty — popularne odmiany

Wśród roślin można znaleźć wiele gatunków, które wytwarzają kwiaty przyciągające wzrok. Najpopularniejsze z nich to:

tulipany — to kwiaty cebulowe, które zakwitają wiosną. Stanowią pierwszy pokarm dla zapylaczy i wprowadzają do ogrodu wiele koloru. Cebule sadzi się jesienią, aby przezimowały w gruncie;
róże — wyrastają na wieloletnich krzewach. Zazwyczaj pojawiają się w czerwcu, jednak są odmiany, które powtarzają kwitnienie kilka razy w sezonie. Róże wymagają intensywnego nawożenia i ochrony przed chorobami grzybowymi;
petunie — chętnie uprawiane jako roślina doniczkowa. Tworzy gęste kaskady kolorowych kwiatów, które pięknie urozmaicają tarasy, balkony czy parapety. Nie znoszą zimna. Zazwyczaj nie zimują w Polsce;
dalie — to rośliny, które posadzone do gruntu w maju zakwitają w lipcu i kwitną aż do przymrozków. Można wydłużyć ich okres wegetacji, jeśli zacznie się je pędzić w marcu.

Kwiaty nie są zagrożone wyginięciem. Jednak mogą paść ofiarą:

szkodników — mszyca, przędziorek, tarczniki i inne owady uwielbiają zjadać młode pędy. Chętnie podgryzają soczyste części roślin, które przyciągają zapachem. Obecność szkodników może doprowadzić do całkowitego zniszczenia kwiatów, przez co okaz nie będzie mógł wydać nasion;
chorób grzybowych, np. mączniaka — duże kwiaty, zwłaszcza np. dalii czy róż, mogą stać się idealnym miejscem do rozwoju grzybów. W wyniku działania patogenów rośliny zaczną powoli zamierać i opadać, przez co nie będzie można cieszyć się ich widokiem przez długi czas;
ptaków, ssaków i innych zwierząt roślinożernych — zdarza się, że kwiatami chętnie się częstują np. sarny, które odwiedzają ogrody położone blisko lasu. Te ssaki mogą zjeść wszystkie młode części roślin (w tym liście). W rezultacie ogrodowe okazy nie będą mogły przeprowadzać fotosyntezy i wypuszczać nowych kwiatów.

Zdarza się, że kwiaty są niszczone przez niekorzystne warunki atmosferyczne. Duże egzemplarze mogą się połamać także pod własnym ciężarem.

Pielęgnacja kwiatów

Aby rośliny pięknie kwitły, trzeba je pielęgnować już od nasionka. Bardzo istotne są:

regularne nawożenie i podlewanie — rośliny potrzebują składników odżywczych i wody, aby mogły się prawidłowo rozwijać i mieć siłę na wypuszczanie nowych kwiatów. Szczególnie ważne jest zasilanie ich potasem, który pobudza okazy do kwitnienia i owocowania. Tę substancję znajdziesz w wielu nawozach do roślin kwitnących, a także np. w gnojówce z żywokostu;
dostęp do światła — bez słońca, rośliny nie mogą przeprowadzać fotosyntezy, a przez to się rozwijać. Istnieją gatunki, które nie potrzebują dużo światła, np. hosty czy paprocie, jednak nie mogą być całkowicie pozbawione dostępu do słońca;
przycinanie i ogławianie — wiele kwiatów wielokrotnie powtarza kwitnienie w ciągu roku, jeśli systematycznie usuwa się przekwitnięte kwiatostany lub przycina je przed wydaniem nasion. W ten sposób można wydłużyć czas cieszenia się rośliną.
Czy wszystkie rośliny kwitną?

Kwiaty wytwarzają tylko rośliny nasienne. Niektóre z nich kwitną co roku, inne kilka razy w sezonie, ale są też takie, u których kwiaty pojawiają się tylko raz podczas całego rozwoju. Są to rośliny monokarpiczne.

Które kwiaty kierują się w stronę słońca?

To słoneczniki. U młodych roślin można zauważyć, jak zmieniają położenie kwiatu w ciągu dnia i zawsze "patrzą" na słońce. Starsze egzemplarze pozostają skierowane na wschód, ponieważ ich łodygi są tak twarde, a kwiaty ciężkie, że nie są w stanie ich przekręcić.

Czy są trujące kwiaty?

Tak. Wiele roślin wytwarza trujące kwiaty, po których spożyciu mogą wystąpić niepożądane skutki uboczne. Przykładowo są to hiacynty, tulipany czy konwalie.

Czy kwiaty można jeść?

Kwiaty wielu roślin są jadalne. Kucharze często przygotowują dania np. z kwiatów cukinii, nasturcji, piwonii, róży, rumianku, stokrotki, szałwii, akacji czy lipy. Bardzo istotne jest, aby zbierać te części z roślin, które rosną z dala od drogi i miejsc, w których jest wysokie zanieczyszczenie powietrza.

Jaki jest największy kwiat na świecie?

Największy kwiat na świecie to dziwidło olbrzymie. Może mieć od 2 do 3 m wysokości. Składa się z dużej ilości kwiatów męskich. U nasady znajdują się te żeńskie. Pochwa ma fioletowy kolor. Pojawia się co 3-6 lat i przyciąga owady.

Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?

Dołącz do nas