Czaple

Aktualizacja

Czaple (Ardeidae) to ptaki z rodziny czaplowatych, obejmującej ponad 60 gatunków. Występują na całym świecie, głównie w pobliżu wód słodkich i słonawych. Mają smukłe ciało, długie nogi i szyję oraz ostre dzioby, co ułatwia im polowanie na ryby, płazy, owady i małe ssaki. Czaple budują gniazda w koloniach na drzewach lub w trzcinowiskach.

Czapla biała jest gatunkiem inwazyjnym w Polsce.
Czapla biała jest gatunkiem inwazyjnym w Polsce.Wikimedia

Czaple - najważniejsze informacje

Rodzina:
czaple (czaplowate)
Rząd:
pelikanowe
Gromada:
ptaki
Typ:
strunowce
Królestwo:
zwierzęta

Rodzina czaplowatych obejmuje 67 gatunków, które dzielą się na podrodziny:

  • czaple (czaple i ślepowrony)
  • bąki;
  • tygryski;
  • Agamiinae (czapla zielonoskrzydła);
  • Cochleariinae (rakojad).

Poszczególne gatunki czapli występują na całym świecie (z wyłączeniem najdalej wysuniętych na północ części globu i Antarktydy). W Polsce notuje się aż 8 gatunków tych ptaków, przy czym aż 5 z nich gnieździ się na terenie kraju. 

Czaple najlepiej czują się na obszarach wodno-błotnych. Jako środowisko życia wybierają mokradła, rozlewiska i płytkie zbiorniki wodne. Niekiedy żyją w sąsiedztwie dużych ssaków.

Co jedzą czaple? 

Gatunki zaliczane do rodziny czaplowatych prowadzą dzienny tryb życia (z wyjątkiem ślepowronów, które funkcjonują wyłącznie nocą). Żywią się upolowanymi rybami, skorupiakami, płazami, owadami, gadami i niewielkimi ssakami czy ptakami. Są znane z tego, że poświęcają dużo czasu na pielęgnację piór. Gnieżdżą się w koloniach na drzewach (poza bąkami, które preferują samotność). 

Czaple właściwe znoszą od 2 do 7 jaj cechujących się jasnoniebieską barwą, bąki od 3 do 10 jaj o w odcieniu jasnobrązowym, a tygryski — 1-2 jaja w gnieździe ulokowanym na drzewie. Jaja są wysiadywane przez oboje rodziców. Okres inkubacji wynosi od 18 do 30 dni. Po wykluciu pisklęta samica i samiec karmią wymiotowanym pokarmem. 

Jak wyglądają czaple?

Wielkość czaplowatych zmienia się w zależności od gatunku. Najmniejsze osobniki mierzą 27 cm i ważą 100 g (bączek amerykański, bączek ciemny), a największe osiągają długość 150 cm i masę ciała do 4,5 kg (czapla olbrzymia). 

Czaple właściwe to duże ptaki cechujące się smukłym ciałem i długą szyją. Mają upierzenie w odcieniach bieli, szarości, czerni lub brązu. 

Przemieszczają się w locie w dostojny sposób, lekko poruszając łukowato ułożonymi skrzydłami. Ich długa szyja pozostaje wówczas zgięta, a na niej opiera się głowa i dziób. Zapewnia im to wygodną pozycję. 

Czy czaple są pod ochroną?

Ścisłej ochronie podlegają w Polsce gatunki:

  • czapla modronosa;
  • czapla nadobna;
  • czapla biała;
  • czapla purpurowa.

Czaplę białobrzuchą oraz 3 inne gatunki należące do rodziny czaplowatych uznaje się za zagrożone wyginięciem, a pięć kolejnych — za narażone na wyginięcie.

Czy czaple odlatuję na zimę?

Czapla siwa (największy gatunek z rodziny czaplowatych) migruje jesienią do Europy Zachodniej i Południowej, czasem również do Afryki Środkowej.

 Ocieplenie klimatu sprawiło, że niektóre osobniki (najczęściej bąki i czaple białe) nie opuszczają kraju i zimują m.in. na obszarze parków krajobrazowych położonych na Roztoczu. 

Gdzie czapla robi gniazdo?

Czaple białe najchętniej gnieżdżą się na rozlewiskach czy w dolinach rzecznych. Gniazda przypominające platformy tworzą w trzcinach oraz pośród gałęzi drzew i krzewów. 

Czy czapla krzyczy?

Czaple potrafią wydawać dość charakterystyczne dźwięki przypominające nieco krakanie lub kwik świni. 

Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas