Zabawny ptak o świecącym dziobie. Zabieramy im jedzenie - mówią ornitolodzy
Oprac.: Katarzyna Nowak
Charakterystyczne krótkie czerwone nogi, okrągła głowa i kolorowy, fluorescencyjny dziób to znaki rozpoznawcze "braciszka arktycznego". Populacji tych ptaków zagraża jednak ludzka zachłanność.
Maskonury to charakterystyczne ptaki, które żywią się głównie rybami z rodziny dobijakowatych. Nurkują po nie w oceanie.
Ornitolodzy od kilku lat alarmują, że maskonur jest narażony na wyginięcie - światowa populacja, mimo całkiem pokaźnej liczby 12-14 mln osobników, cały czas spada. Zagrożeniem dla maskonurów w największym stopniu jest sektor rybołówstwa, ale obojętne nie są też zmiany klimatu wpływające na środowisko morskie.
Walka o jedzenie maskonura
Wiosną 2024 roku rządy Wielkiej Brytanii i Szkocji podjęły decyzję, o którą od ponad 20 lat walczyły lokalne organizacje przyrodnicze. Zdecydowano, że wprowadzony zostanie zakaz połowu ryb z rodziny dobijakowatych, które stanowią źródło pożywienia ssaków morskich i ptaków. Tymi rybami odżywia się również maskonur (Fratercula arctica), którego populacja jest według ornitologów coraz bardziej zagrożona ze względu na niedobór pożywienia.
Rosną obawy o to czy decyzja o zakaz połowów nie zostanie odwrócona. Jesienią Komisja Europejska zakwestionowała zakaz wprowadzony w Wielkiej Brytanii i Szkocji. Trwa postępowanie, które ma wyjaśnić czy kraje nie naruszyły umowy zawartej z UE ws. handlu.
Organizacje przyrodnicze z Wielkiej Brytanii boją się, że znów dojdzie do zachwiania równowagi i utraty różnorodności biologicznej, dlatego apelują do KE o ochronę przyrody, a nie jej niszczenie.
"Udowodniono, że ryby z rodziny dobijakowatych mają nadrzędne znaczenie dla ptaków morskich i ssaków. Bez nich ekosystemy ulegną degradacji, a emblematyczne gatunki, takie jak maskonury, mogą zniknąć" - apeluje BirdLife International, jedna z kilkudziesięciu organizacji, która apeluje do komisarzy UE.
Poważnym problemem dla maskonurów są też zmiany klimatu. Ze względu na rosnącą temperaturę oceanów w wodach jeszcze bardziej spada liczba ryb, którymi się żywią. Brak pożywienia oznacza znów mniejsze szanse na przedłużenie gatunku.
Świecący dziób
Długość ciała maskonurów wynosi ok. 35 centymetrów, a waga - 300-650 gramów. Ptaki, mimo że niewielkie, są świetnymi pływakami i lotnikami. Nurkują na głębokość nawet 60 metrów, a w powietrzu osiągają prędkość do 90 km/h.
Gniazdują m.in. w USA, Kanadzie, na Islandii, Wyspach Owczych, a także w Wlk. Brytanii i Francji. Zdarza się, że w czasie zimowych wędrówek na południe odwiedzą Polskę, choć są to bardzo rzadkie przypadki.
Unikatowy wygląd maskonura, sylwetka z zaokrągloną dużą głową i krótkimi czerwonymi nogami, sprawia, że nazwa łacińska maskonura określa go jako „braciszka arktycznego”.
Dziób maskonura jest fluorescencyjny. Cecha ta może odgrywać m.in. rolę w zachowaniach godowych lub pomagać ptakowi w polowaniu. Zaobserwowano ponadto, że maskonur jako jedyny ptak morski potrafi drapać się po ciele... patykiem.
Rozzłoszczony ptak rozpościera skrzydła, otwiera dziób i zaczyna tupać, by sprawiać wrażenie groźnego. Może zaatakować.
