Tabletka, krople czy obroża. Co na kleszcze u psa?

Pies, który ma kleszcza, zazwyczaj nie wykazuje wyraźnych objawów samej jego obecności na skórze. Często jedynym sygnałem jest widoczny pasożyt lub drobne zmiany miejscowe, takie jak zaczerwienienie, obrzęk, świąd lub ból w miejscu ukąszenia. Czasem po usunięciu kleszcza w miejscu ukąszenia pojawia się niewielki guzek. Natomiast jeżeli pasożyt przeniesie do krwi pupila chorobotwórcze drobnoustroje, po kilku dniach do kilku tygodni mogą wystąpić objawy chorób odkleszczowych, takie jak:

• apatia, ospałość, niechęć do ruchu;
• gorączka;
• utrata apetytu;
• bóle stawów, kulawizna, sztywność ruchów;
• powiększenie węzłów chłonnych;
• bladość lub zażółcenie błon śluzowych;
• wymioty, biegunka;
• ciemny lub czerwony mocz (np. przy babeszjozie);
• objawy neurologiczne, takie jak drgawki czy zaburzenia koordynacji.

Warto pamiętać, że większość psów nie odczuwa obecności kleszcza i nie zmienia swojego zachowania od razu po ukąszeniu. Widoczne objawy pojawiają się, dopiero gdy dojdzie do zarażenia pupila. Warto jednak podkreślić, że nie każde ugryzienie kleszcza kończy się u psa chorobą odkleszczową. Do zakażenia dochodzi tylko wtedy, gdy pasożyt jest nosicielem patogenów (bakterii, wirusów lub pierwotniaków) i przekaże je podczas żerowania.

W przypadku babeszjozy transmisja patogenów zwykle następuje dopiero po kilkunastu godzinach żerowania. Dlatego samo ugryzienie przez kleszcza nie oznacza automatycznie choroby odkleszczowej, ale zawsze wiąże się z pewnym ryzykiem. Dlatego po każdym spacerze należy dokładnie obejrzeć psa i jak najszybciej usuwać kleszcze, by ograniczyć ryzyko zachorowania. Niezwykle ważne jest także stosowanie profilaktyki przeciwkleszczowej.

Tabletki, krople i obroże to trzy najpopularniejsze oraz najlepiej przebadane metody ochrony psów przed kleszczami. Każda z nich ma swoje zalety, ale także i ograniczenia. Wybór najlepszej z nich zależy od indywidualnych potrzeb danego psa oraz preferencji i możliwości opiekuna.

• Tabletki na kleszcze

Zawierają substancje z grupy izoksazolin, które po podaniu doustnym wchłaniają się do krwi psa. Kleszcz ginie po kontakcie z krwią zwierzęcia, zawierającą lek. Taki mechanizm skutecznie minimalizuje ryzyko przeniesienia chorób odkleszczowych. Tego typu preparaty działają także na pchły, a ich skuteczność utrzymuje się od 4 do 12 tygodni, w zależności od wybranej firmy. Tabletki są wygodne w stosowaniu, ale mogą wywoływać reakcje alergiczne lub zaburzenia żołądkowo-jelitowe u psów wrażliwych.

• Krople na kleszcze

Aplikuje się je bezpośrednio na skórę, najczęściej między łopatkami, aby uniemożliwić psu jego zlizanie. Substancje czynne, takie jak np. fipronil czy permetryna, tworzą na skórze warstwę ochronną, zabijając i odstraszając kleszcze oraz pchły. Tego typu preparaty działają średnio przez 4 tygodnie na kleszcze oraz do 8 tygodni na pchły. Zaletą kropelek jest szybka aplikacja, jednak należy uważać, by pies ich nie spożył. Niektóre substancje czynne tego typu preparatów (np. permetryna) są toksyczne dla kotów, dlatego należy zawsze postępować zgodnie z zaleceniami producenta.

• Obroże przeciwkleszczowe

Najlepsze obroże działają nawet do 8 miesięcy, chroniąc przed kleszczami i pchłami. Substancje aktywne (imidaklopryd, flumetryna) uwalniają się stopniowo na skórze psa, działając kontaktowo. Oznacza to, że kleszcz nie musi ugryźć psa, by zostać zabitym. Oprócz tego są bezzapachowe, wodoodporne oraz wygodne dla aktywnych psów. Należy jednak uważać podczas ich stosowania, ponieważ niekiedy mogą powodować reakcje alergiczne u psów z wrażliwą skórą.

Tabletki, krople oraz obroże na kleszcze są dostępne w sprzedaży bez recepty i nie muszą być kupowane w lecznicach weterynaryjnych. Warto jednak pamiętać, że przed zdecydowaniem się na jakąkolwiek metodę ochrony, dobrze jest zasięgnąć opinii lekarza weterynarii, który pomoże dobrać odpowiedni preparat oraz ustalić jego prawidłowe dawkowanie. Jest to niezwykle ważne zwłaszcza w przypadku psów z chorobami przewlekłymi lub przyjmujących już inne leki.

Kleszcze są wrażliwe na niektóre zapachy pochodzenia roślinnego. Wiele olejków eterycznych ogólnie działa na nie odstraszająco, ponieważ zawierają związki chemiczne, które zakłócają ich zdolność do lokalizacji żywiciela, np. olejek:

• lawendowy;
• geraniowy;
• cytrusowy;
• eukaliptusowy.

Oprócz samych olejków eterycznych, odstraszająco na kleszcze mogą działać także liczne zioła o intensywnym zapachu np. tymianek, szałwia, rozmaryn, mięta pieprzowa, czystek. Jako naturalnych preparatów używa się także np. oleju z czarnuszki oraz octu jabłkowego.

Jednak należy mieć na uwadze, że skuteczność tych metod ochrony psów przed kleszczami nie jest potwierdzona badaniami klinicznymi. Olejki eteryczne mogą działać odstraszająco, ale ich efekt jest krótkotrwały, przez co nie zapewniają pełnej ochrony dla czworonogów.

Ponadto niektóre naturalne środki, np. olejek z drzewa herbacianego, mogą być toksyczne dla psów przy nieodpowiednim dawkowaniu. Europejskie stowarzyszenia weterynaryjne (np. ESCCAP) odradzają stosowanie domowych sposobów jako głównej metody ochrony, zalecając je co najwyżej jako uzupełnienie, a nie zamiennik farmaceutycznych preparatów.