Szympansy mówią po ludzku. Niesamowite nagrania ze świata małp
Nowe badanie, w ramach którego naukowcy przyjrzeli się starym nagraniom szympansów, może zmienić nasze postrzeganie naszych najbliższych krewnych. Wideo, na którym szympansy powtarzają słowo “mama” sugerują, że mózgi tych małp mogą być zdolne do przetwarzania mowy.
Przez dziesięciolecia naukowcy uważali, że to, że ludzie potrafią porozumiewać się za pomocą mowy a inne małpy naczelne najwyraźniej nie, wynika z jakichś głębokich różnic pomiędzy mózgami ludzi i ich najbliższych krewniaków. Nowe badanie szwedzkich badaczy może jednak obalić ten pogląd.
Zespół kierowany przez Axela Ekströma, fonetyka i kognitywistę ze szwedzkiego Królewskiego Instytutu Technologii KTH przeanalizował dokładnie publicznie dostępne nagrania, na których szympansy wydają się powtarzać ludzkie słowa. Badacze uważają, że nagrania mogą stanowić dowód na to, że mózgom szympansów nic nie brakuje jeśli idzie o możliwość posługiwania się komunikacją dźwiękową.
Szympans mówi “mama"
Przeszukując stare publiczne nagrania wideo, Ekström i zespół znaleźli dwa niespokrewnione szympansy na różnych kontynentach wypowiadające coś, co brzmi jak "mama". Słowo, którego rzekomo nauczyli je ich anglojęzyczni opiekunowie.
"Twierdzono, że "mama" mogło być jednym z pierwszych słów, które pojawiły się w ludzkiej mowie" - piszą naukowcy w swoim artykule. Dźwięk "m" jest powszechny w językach ludzkich i często jest jednym z pierwszych dźwięków wydawanych przez ludzkie dzieci, więc wzór "m-samogłoska-m" jest dla nas stosunkowo łatwy do wytworzenia.
Wraz z wcześniejszym badaniem, w którym Ekström analizował nagranie dźwiękowe trzeciego szympansa w filmie telewizyjnym z lat 60. wypowiadającego słowa "papa" i "cup", ustalenia zespołu wydają się sugerować, że mózgi szympansów są zdolne do celowego powtarzania przynajmniej niektórych dźwięków. "Te wyniki potwierdzają rosnącą liczbę dowodów na to, że małpy człekokształtne uczą się komunikacji wokalnej" piszą badacze.
Oznacza to, że nasz neurologiczny układ słuchowo-wokalny - który rozwinął się również niezależnie u ptaków śpiewających - może być znacznie starszy, niż wcześniej sądzono. Ostatni wspólny przodek człowieka i szympansa żył między 13 a 5 milionów lat temu.
Istnieje język szympansów
Chociaż szympansy zazwyczaj preferują porozumiewanie się za pomocą gestów, a nie dźwięku, gdy komunikują się ze sobą na wolności, nadal używają różnych wokalizacji. Co więcej, ich język oparty na gestach jest zbudowany tak samo jak nasz język wokalny. Inne małpy, gibony wydają ponad 20 różnych dźwięków o odrębnym znaczeniu.
Szwedzcy badacze twierdzą, że dotychczasowe badania nad mową wielkich małp były często nieetyczne i stawiały zwierzęta w ekstremalnych, nienaturalnych sytuacjach, które nie dawały im szans na rozwinięcie własnych talentów.
Zwierzęta biorące w badaniach sprzed 50 lat były zaniedbywane, poddawane izolacji społecznej i często oddzielane od matek. Według zespołu Ekstroma, nie dawało to tym niezwykle społecznym, inteligentnym naczelnym szansy na zademonstrowanie możliwości. Paradoksalnie próby uniknięcia fałszywej “humanizacji" zwierząt mogły zamiast tego wypaczy wyniki badań w przeciwną stronę, prowadząc do tego, że naukowcy nie docenili inteligencji naczelnych.
"Wielkie małpy człekokształtne potrafią tworzyć ludzkie słowa", podsumowuje Ekström. "To, że nie wykazano tego pół wieku temu wynikało z winy badaczy, a nie zwierząt".
Żyjemy na Planecie Małp. Co o nich wiesz? Sprawdź się [QUIZ]
