Ptaki mają coś specjalnego między oczami. Dzięki temu wiedzą, gdzie lecieć
Skąd ptaki wiedzą, gdzie lecieć podczas migracji? Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że widzą linie ziemskiego pola magnetycznego, a dzięki temu potrafią oszacować szczegóły dotyczące trasy.
Zmysł magnetyczny jest szczególnie istotny w przypadku ptaków, które migrują, ale nie tylko, bowiem posiadają go także ptaki osiadłe. Co więcej, niektóre gatunki, takie jak choćby gołębie i rudziki, mają u nasady dziobów specjalne magnetyty, dzięki którym odbierają bodźce wysyłane przez pole magnetyczne.
Po co ptakom zmysł magnetyczny?
Skąd ptaki wiedzą, gdzie lecieć, gdy migrują? Bazują na pozycji Słońca i gwiazd - kluczowe dla właściwej orientacji jest światło o krótkiej długości fali, ale polegają również na ziemskim polu magnetycznym. Mogą dzięki tej zdolności rozróżniać kierunki geograficzne i najprawdopodobniej uzyskują informacje o swojej pozycji - posiadają więc wrodzoną zdolność nawigowania.
Dzięki magnetoreceptorom ptaki potrafią wskazać odpowiedni kierunek stron świata, rozpoznając biegun północny i południowy. Obserwacja rudzików dowiodła, że potrafią wyczuwać ziemski magnetyzm jedynie wtedy, gdy są w locie.
Co więcej, podczas badań albatrosów wędrownych i burzyków dużych w oczach znaleziono magnetycznie wrażliwy pigment. Według ornitologów z organizacji Jestem na pTAK! ptaki są wyposażone w nadajniki skuteczniejsze niż najdoskonalsze urządzenia do nawigacji, ponieważ wracały do miejsc bytowania nawet po zamontowaniu urządzenia zakłócającego odbiór sygnałów pochodzących z ziemskiego pola magnetycznego.
"Coraz więcej wskazuje na to, że ptaki po prostu widzą linie ziemskiego pola magnetycznego! To tłumaczyłoby ich umiejętność oznaczania długości geograficznej" - podsumowuje organizacja.
Magnetorecepcja - też ją posiadamy
Zmysł magnetyczny posiadają nie tylko ptaki. W tę zdolność wyposażone są między innymi niektóre gatunki ryb, płazów, gadów i ssaków. Co ciekawe, zdolność magnetorecepcji posiada również człowiek, ale nie potrafi wykorzystać nawigacji geomagnetycznej tak aktywnie jak ptaki. Przyczyną tego zjawiska może być brak odpowiednich kryptochromów.
Kluczowy w zrozumieniu niezwykłej zdolności widzenia pola magnetycznego u zwierząt przez wiele lat był receptor znajdujący się w siatkówce niektórych ptaków - kryptochrom.
Hipoteza kryptochromów ma obecnie również wielu przeciwników, którzy wskazują, że ziemskie pole magnetyczne jest za słabe by kryptochromy je mogły wykrywać. Naukowcy wskazują też, że we wszystkich komórkach istnieje cząsteczka zwana FAD, a im wyższe jej stężenie, tym większa wrażliwość na pole magnetyczne.
Dokładne wyjaśnienie zagadki ptasiego GPS-u jest jednak nie lada wyzwaniem, z którym ornitolodzy mierzą się od lat.
