Nadzwyczajne odkrycie. Naukowcy: Mamy drugi gatunek tyranozaura
Tyranozaury z każdym tygodniem zdumiewają coraz bardziej, Zaskakują swoim bogactwem form i przystosowań do życia w późnym mezozoiku. Kiedyś uważaliśmy, że był tylko jeden gatunek tyranozaura - król dinozaurów. Teraz co rusz pojawiają się nowe. Analiza czaszki, którą znaleziono w Nowym Meksyku wykazała, że to nowy przedstawiciel tej grupy. Żył on na i odżywiał się inaczej niż t-rex.
Mowa o fragmentach czaszki znalezionych w Nowym Meksyku już w 1924 roku. Zakwalifikowano ja wówczas jako skamieniałości należące do rodzaju Gorgosaurus, a zatem do tego rodzaju tyranozaura, który w zeszłym roku odkopano w Kanadzie wraz z zawartością żołądka, co było jednym z największych odkryć paleontologicznych roku.
To znalezisko sprawiło, że zupełnie zredefiniowaliśmy naszą wiedzę o tyranozaurach, które - jak się okazuje - tworzyły ogromną zmienność w ramach jednego gatunku w zależności od wieku. Pisaliśmy o tym szeroko w Zielonej Interii.
Teraz okazuje się, że różnorodność tyranozaurów była jeszcze większa niż nam się zdaje, a zwierzęta te - chociaż pojawiły się dość późno, pod koniec mezozoiku - stworzyły wiele form znacznie odbiegających od siebie rozmiarami i sposobem życia. Nie istniał jeden tyranozaur rex, jak niegdyś zakładano. Nawet w ramach samego rodzaju tyranozaur gatunków było więcej, a znalezisko z Nowego Meksyku jest na to dowodem.
Gorgozaur i alamotyran staję się tyranozaurem
Szczątki odkryte w 1924 roku bowiem dość szybko przeniesiono z rodzaju Gorgosaurus do nowego rodzaju nazwanego Alamotyrannus, czyli "tyran z okolic Alamo", gdzie go wykopano. Od początku jednak alamotyran był kwalifikowany jako nomen dubium, czyli rodzaj niepewny. Po prostu nikt nie był przekonany, co to właściwie za zwierzę poza tym, że to jakiś krewny tyranozaura.
Kolejne szczątki tego zwierzęcia znaleziono w Ojo Alamo w Nowym Meksyku już w XXI wieku i kolejne badania sprawiały, że sprawa zaczynała się rozjaśniać. To wtedy pojawiły się sugestie, że alamotyran jest po prosty synonimem tyranozaura.
Badania, o których teraz pisze Reuters, wskazują na to, że mamy do czynienia nie tyle z synonimem, co po prostu kolejnym gatunkiem tego olbrzyma, który został wstępnie zakwalifikowany jako Tyrannosaurus mcraeensi. Żył przed tyranozaurem rexem, poprzedzał go i różnił się od niego zarówno wyglądem, jak i obyczajami.
"Miał jednak porównywalne rozmiary" - poinformowali w czwartek naukowcy. I dodali, że zwierzę zamieszkiwało Ziemię 73-71 milionów lat temu. Tyranozaur rex, przypomnijmy, to gatunek z samego końca kredy, które dotrwało to uderzenia meteotrytu przed 66 milionami lat.
Ile w końcu jest gatunków tyranozaurów?
Tyrannosaurus mcraeensi to pierwszy nowy potwierdzony gatunek tyranozaura obok Tyrannosaurus rex. Pozostałe opisywane dotąd jak Tyrannosaurus lapingensis z wczesnej kredy Chin oraz Tyrannosaurus zhuchengensis i Tyrannosaurus tunganensis z późnej kredy Chin, proponowane jako nowe tyranozaury już w XXI wieku, to także gatunki niepewne klasyfikowane jako nomen dubium, Nadal nie ma potwierdzonych doniesień, by drapieżniki te występowały na innym kontynencie niż Ameryka Północna, np. w Azji.
Warto jednak przypomnieć, że w 2002 roku Gregory Paul i współpracownicy opublikowali pracę, w której stwierdzili, że okazy zaliczane do tej pory do gatunku tyranozaur rex to tak naprawdę trzy odmienne gatunki zwierząt, różniące się budową i liczbą zębów w przedniej części szczęki. Najstarszy geologicznie z nich byłby Tyrannosaurus imperator, a młodszy Tyrannosaurus regina. Nie wszyscy jednak podzielają ten pogląd.
Tyranozaur z Alamo różni się od rexa i być może polował i żył inaczej. Na to wskazuje odmienna budowa ciała. Te kilka milionów lat różnicy między gatunkami to jednak sporo. "W porównaniu do tyranozaura rex dolna szczęka jest węższa i bardziej zakrzywiona do tyłu. Budowa oczodołów jest także inna" - opisuje paleontolog Nick Longrich z Uniwersytetu w Bath w Anglii. Jak przyznaje, to subtelne detale, ale dla paleontologów i rozróżniania gatunków jednak istotne. Ważne jest także to, że są spójne i nie stanowią cech tylko jednego osobnika.
Paleontolog Thomas Carr z Carthage Uniwersytetu w Wisconsin kwestionuje jednak te ustalenia i nazywa je "nieprzekonywującymi". - Te różnice mogą być kwestią wieku i zróżnicowania osobniczego tyranozaurów, które zmieniały się w ciągu swego życia - uważa i dodaje, że nadal twierdzi, iż nie ma dowodów na to, by tyranozaur w jakimkolwiek wcześniejszym gatunki pojawił się na Ziemi wcześniej niż 68 - 67 milionów lat temu, a zatem wtedy, gdy zaczął panowanie tyranozaur rex.
