Uniwersalny wzór na wiek psa. Jeden rok to siedem psich lat?

Próby przeliczenia wieku psa na lata ludzkie wynikają z potrzeby lepszego rozumienia etapów życia czworonoga. Właściciele często chcą wiedzieć, czy ich pupil znajduje się jeszcze w okresie młodzieńczego buntu, czy może już wkracza w spokojniejszą starość. Badania „Quantitative Translation of Dog-to-Human Aging by Conserved Remodeling of the DNA Methylome” przeprowadzone w 2020 roku na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego na grupie 105 labradorów wykazały, że starzenie się psa następuje skokowo. Roczny pies odpowiada pod względem biologicznym dojrzałemu człowiekowi w średnim wieku, a dopiero po siódmym roku życia tempo jego starzenia zaczyna znacząco zwalniać.

Na dokładność przeliczeń wpływają jednak nie tylko same procesy biologiczne, ale także wielkość i rasa psa. Małe rasy, ważące poniżej 15 kilogramów, żyją średnio od 10 do 15 ludzkich lat, a niektóre osobniki, jak chihuahua czy yorkshire terrier, dożywają nawet 18 roku życia. Z kolei psy ras olbrzymich, takich jak dog niemiecki czy bernardyn, rzadko przekraczają 10 lat. Wynika to ze znacznie szybszego wzrostu komórek, większego ryzyka chorób nowotworowych i intensywniejszego obciążenia organizmu. Dlatego przy próbach określenia psiego wieku warto brać pod uwagę zarówno masę ciała, jak i specyficzne tempo rozwoju danej rasy.

Zespół z San Diego wprowadził nową jakość w przeliczaniu psich lat na ludzkie. Zamiast opierać się na prostych proporcjach, naukowcy sięgnęli po analizę metylacji DNA - procesów epigenetycznych, które pozwalają oszacować biologiczny wiek organizmu na podstawie zmian w aktywności genów.

Na tej podstawie opracowali wzór matematyczny: 16 × ln (wiek psa w latach) + 31.

Wyniki były jednoznaczne - tempo starzenia się psów jest nierównomierne, a największy „skok wiekowy” przypada na pierwsze dwa lata życia. Roczny pies odpowiada biologicznie człowiekowi w wieku około 30 lat, a czteroletni ma już ponad 50 ludzkich lat.

Po obliczeniu logarytmu naturalnego z powyższego wzoru możemy oszacować, że:

• 1 rok psa ≈ 31 lat ludzkich
• 2 lata psa ≈ 42 lata ludzkie
• 3 lata psa ≈ 49 lat ludzkich
• 4 lata psa ≈ 53 lata ludzkie
• 5 lat psa ≈ 57 lat ludzkich
• 6 lat psa ≈ 60 lat ludzkich
• 7 lat psa ≈ 63 lata ludzkie
• 8 lat psa ≈ 65 lat ludzkich
• 9 lat psa ≈ 67 lat ludzkich
• 10 lat psa ≈ 69 lat ludzkich
• 11 lat psa ≈ 71 lat ludzkich
• 12 lat psa ≈ 73 lata ludzkie
• 13 lat psa ≈ 75 lat ludzkich
• 14 lat psa ≈ 76 lat ludzkich
• 15 lat psa ≈ 78 lat ludzkich

Mimo postępów w naukowym modelowaniu wieku psów, w powszechnym użyciu wciąż funkcjonują uproszczone przeliczniki. Najbardziej rozpowszechniona jest reguła „jeden rok psa to siedem lat człowieka”, powielana od dekad w mediach i rozmowach z właścicielami zwierząt.

Choć łatwa do zapamiętania, nie odzwierciedla ona rzeczywistego tempa dojrzewania i starzenia psów. Przykładowo, pies w pierwszym roku życia osiąga już pełną dojrzałość płciową, co w przypadku człowieka dzieje się zdecydowanie później, niż po siedmiu latach.

Wraz z czasem tempo starzenia spowalnia, a rozbieżności między rasami i wielkościami stają się jeszcze bardziej widoczne.

Dlatego warto zwrócić uwagę, że tego typu przeliczniki mogą wprowadzać właścicieli w błąd, jeśli chodzi o potrzeby zdrowotne i behawioralne ich pupili.

Za najlepiej udokumentowanego rekordzistę w kategorii psiej długowieczności do dziś uznaje się sukę rasy Australian Cattle Dog o imieniu Bluey. Urodziła się w 1910 roku w australijskim stanie Victoria i została uśpiona w 1939 roku, mając dokładnie 29 lat i 5 miesięcy.

Jej wiek został oficjalnie potwierdzony przez organizację Guinness World Records na podstawie dostępnych dokumentów hodowlanych. Dla porównania, badania przeprowadzone na próbie 100 przedstawicieli tej samej rasy wykazały, że średnia długość życia cattle dogów wynosi około 13,4 roku.

To czyni przypadek Bluey wyjątkiem - statystycznie niemożliwym do powtórzenia bez zaistnienia szeregu sprzyjających okoliczności zdrowotnych i środowiskowych.

Ponad osiem dekad później uwagę mediów przykuł portugalski pies Bobi, którego właściciele twierdzili, że dożył 31 lat. W 2023 roku Guinness uznał go za najstarszego znanego psa w historii i wpisał do księgi rekordów. Jednak już w roku 2024 tytuł został cofnięty. Po analizie dokumentacji, w tym danych z mikrochipu i rejestru państwowego, uznano, że nie istnieją wystarczająco mocne dowody potwierdzające jego wiek.

Sprawa Bobiego miała daleko idące konsekwencje. Guinness wprowadził bardziej rygorystyczne zasady oceny: dziś, aby pies mógł zostać uznany za rekordzistę, właściciel musi przedstawić nieprzerwaną historię weterynaryjną dokumentującą każdy rok życia czworonoga.