Nauka śpiewu poprawia inteligencję? Zdolni umieją lepiej rozwiązywać problemy

Szpaki są wyjątkowo utalentowanymi ptakami. Pospolite ptaki przez całe życie uczą się nowych melodii, świergotów i gwizdów, które należą do najbardziej złożonych w świecie zwierzęcym. Niedawne badanie, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie “Science" wskazuje, że ta trwająca całe życie nauka sprawia, że ptaki te lepiej rozwiązują problemy. 

"Istnieje od dawna hipoteza, że tylko najbardziej inteligentne zwierzęta są zdolne do nauki złożonych form emisji głosu" mówi Jean-Nicolas Audet z Uniwersytetu Rockefellera. "Jeśli to prawda, to nauka złożonych form śpiewu powinien przekładać się potem na lepsze radzenie sobie z zadaniami poznawczymi. Do tej pory nikt tego jednak nie wykazał".

Tylko nieliczne grupy zwierząt posiadły zdolność do nauki złożonych śpiewów. Wśród ssaków złożone wokalizacje tworzą ludzie, słonie, wieloryby, foki czy nietoperze. Wśród ptaków najbardziej zaawansowanymi umiejętnościami w tej dziedzinie obdarzone są ptaki z (trafnie nazwanego) podrzędu śpiewających, a także papugi i kolibry. 

Laboratorium, w którym pracuje Audet od lat bada ptaki śpiewające i ocenia stopień zaawansowania ich możliwości nauki śpiewu na podstawie trzech wskaźników: ilości piosenek i zawołań znajdujących się w repertuarze ptaka, tego, czy ptak uczy się ich przez całe życie oraz tego, czy jest w stanie naśladować głosy innych gatunków. 

Aby ustalić, czy nauka głosu jest powiązana z różnymi zdolnościami poznawczymi ptaków śpiewających, Audet i jego współpracownicy spędzili trzy lata, łapiąc setki dzikich ptaków z 21 gatunków na obszarze chronionym położonym w dolinie rzeki Hudson. 

"To obszar chroniony, co oznacza, że zwierzęta mają ograniczony kontakt z ludźmi" - mówi Mélanie Couture, asystentka naukowa, która pracowała nad badaniem. "To idealne miejsce do badania zachowań dzikich ptaków - tego, co potrafią i jak reagują na zadania poznawcze".

Po dokonaniu oceny zdolności uczenia się śpiewu wyłoniono trzech liderów: szpaki, sójki błękitne i przedrzeźniacze. Tylko one okazały się zdolne do naśladowania innych gatunków. 

Następnie zespół poddał 214 ptaków z 23 gatunków testom poznawczym. Testowali zdolność rozwiązywania problemów: ptaki miały dobrać się do smakołyku zdejmując z niego pokrywkę lub przebijając folię. Badali też samokontrolę, umieszczając przezroczystą barierę pomiędzy każdym ptakiem a przekąską i rejestrując, ile czasu zajęło ptakom zaprzestanie uderzania w barierę i obejście jej. W innych testach sprawdzano, czy ptaki potrafią nauczyć się kojarzyć określony kolor z nagrodą w postaci pożywienia i jak szybko adaptują się po zmianie powiązanego z przysmakiem koloru.

Analizy statystyczne wykazały silną korelację między umiejętnością rozwiązywania problemów a umiejętnością uczenia się śpiewu. Szpaki, sójki błękitne i przedrzeźniacze nie tylko wykazały się najbardziej zaawansowanymi zdolnościami wokalnymi, ale także najlepiej radziły sobie z pokonywaniem przeciwności. 

Naukowcy odkryli również, że ptaki o zaawansowanych umiejętnościach wokalnych miały też większe mózgi w stosunku do rozmiarów ciała, co stanowi potencjalną biologiczną podstawę obserwacji. "Naszym następnym krokiem jest przyjrzenie się mózgom najbardziej złożonych wokalnie gatunków i próba zrozumienia, dlaczego lepiej radzą sobie one z rozwiązywaniem problemów i uczeniem się" mówi Audet. "Mamy całkiem dobre pojęcie o tym, gdzie w mózgu zachodzi proces uczenia się śpiewu, ale nie jest jeszcze jasne, gdzie następuje proces rozwiązywania problemów".

Odkrycia sugerują, że rozwijanie możliwości wokalnych, rozwiązywanie problemów i wielkość mózgu mogły ewoluować w tandemie, być może w celu zwiększenia sprawności biologicznej. Mogły też mieć wpływ na ewolucję naszego własnego gatunku. "Nasze odkrycia potwierdzają nieudowodniony wcześniej pogląd, że ewolucja złożonego zachowania, takiego jak język mówiony, jest powiązana z koewolucją innych złożonych zachowań" mówi Jarvis.