Łagodne rekiny odkurzają oceany

Nikt nigdy wcześniej nie widział czegoś podobnego. Największa ryba świata, majestatyczny władca oceanu, rzucił się do połykania mułu z dna oceanu. Tym oceanicznym odkurzaczem był rekin wielorybi, łagodny olbrzym żywiący się głównie planktonem. 

Zazwyczaj rekiny wielorybie niespiesznie pływaja w pobliżu powierzchni oceanu, połykając mikroskopijny plankton i małe rybki, które stanowią główne źródło ich wyżywienia. Mimo ogromnych rozmiarów, przekraczających 10 metrów, te gigantyczne ryby są łagodne jak baranki. 

Czegoś takiego w wykonaniu rekina wielorybiego dotąd jednak nie widziano. Nurkowie w Baja California Sur w Meksyku zaobserwowali i sfilmowali rekina wielorybiego, który zanurzył się do dna i połykał ogromne ilości mułu. Jako że nikt wcześniej nie widział podobnego zachowania ogromnych ryb, nurkowie przesłali badaczom nagranie do analizy.

Obserwowany osobnik był dość mały. Był to młodociany rekin o długości około 5 metrów, a morze, w którym doszło do zdarzenia, było płytkie. Ryba połykała piasek zaledwie 6 metrów pod powierzchnią.

"Nikt wcześniej nie widział takiego zachowania" - mówi Darren Whitehead, badacz z Shark Research Mexico.

Zachowanie polegające na połykaniu mułu nigdy wcześniej nie zostało zaobserwowane na żywo, ale nie jest dla badaczy zupełnym zaskoczeniem. Wcześniejsze badania toksykologiczne krwi rekinów wskazywały, że żywienie denne może stanowić istotną część ich diety.

Naukowcy nie wiedzą jeszcze, czy podłoże dostarcza składników odżywczych, których rekiny nie mogą uzyskać z żerowania powierzchniowego, czy też rekin nie był w stanie uzyskać wystarczającej ilości energii z samego planktonu i przeszedł w tryb przetrwania, mówi magazynowi “New Scientist" Joel Gayford z Imperial College London. “To, czym dokładnie próbują się żywić, jest na razie tajemnicą", mówi.

Naukowcy twierdzą, że zrozumienie, dlaczego rekiny wielorybie to robią, ma kluczowe znaczenie dla ich ochrony. Jeśli żerowanie przydenne stanowi większą część diety rekinów, dodatkowo podkreśla to znaczenie ochrony ekosystemów głębinowych zagrożonych wydobyciem minerałów i trałowaniem. Jeśli natomiast takie zachowanie stanowi odpowiedź na spadek dostępności planktonu, może to mieć katastrofalne konsekwencje dla innych gatunków, które nie potrafią poszukiwać innych źródeł pożywienia, na przykład wielorybów.

Chociaż takiego zachowania nie widziano wcześniej, "nie ma powodu, by sugerować, że jest rzadkie", mówi Gayford. Te ogromne ryby migrują tysiące kilometrów i mogą nurkować na głębokości przekraczające 2000 m, więc ludzkie obserwacje są ograniczone.

Oznacza to, że wiele aspektów ich życia pozostaje niezwykle tajemniczymi. Zaledwie w ubiegłym roku naukowcy dowiedzieli się, że ważące ponad 40 ton ryby żywią się nie tylko drobnymi zwierzętami, ale wzbogacają swoją dietę ogromną ilością morskiej sałatki. Próbki tkanek pobrane od rekinów u wybrzeży Australii wykazały, że rekiny oprócz kryla pochłaniają też ogromne ilości glonów, które mogą stanowić istotne źródło pożywienia: badania wykazały, że rekiny nie są w stanie wchłonąć znacznej części zwierzęcych białek z połykanych zwierzątek, a białka roślinne stanowią kluczowy element ich diety.

Nie wiemy też dokładnie, jak te olbrzymy się rozmnażają. Wiemy, że kluczowe wydają się dla nich wyspy Galapagos: to tam udaje się większość ciężarnych samic, które wydają się nurkować na ogromne głębokości przed wydaniem na świat żywego potomstwa. Nikt nigdy nie zaobserwował jednak tego procesu.