Jaką grupę krwi lubią kleszcze? Jedna przyciąga je najbardziej
Według najnowszych danych opublikowanych przez Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP PZH od początku roku do 15 lipca 2025 r zdiagnozowano 16 320 przypadków boreliozy i 287 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu. To więcej niż w roku ubiegłym. Rośnie nie tylko liczba chorób, ale także kleszczy, na co mają wpływ zmiany klimatu i coraz cieplejsze zimy. To, co jednak się nie zmienia, to preferencje kleszczy. Jak się okazuje, te pajęczaki szczególnie upodobały sobie jedną grupę krwi. Osoby mające ją powinny zachować szczególną ostrożność.
Spis treści:
Jaką grupę krwi lubią kleszcze?
Badanie dotyczące preferencji żywieniowych kleszczy przeprowadzili naukowcy z Uniwersytetu Masaryka w Czechach w 2017 roku. Okazało się, że kleszcze z rodzaju Ixodes ricinus najczęściej występujące w Europie preferują krew grupy A. Jak naukowcy do tego doszli?
Wykorzystali w badaniu próbki krwi A, B, AB i 0. Umieścili je na sterylnej bibułce filtracyjnej w szalce Petriego, po czym do naczynia wprowadzili kleszcza. Przez 2 minuty obserwowali jego zachowanie i sprawdzali do jakiej próbówki zbliży się najchętniej. Wyniki swojego eksperymentu opublikowali w czasopiśmie "Annals of Agricultural and Environmental Medicine". Według nich kleszcze w około 36% wybierały próbkę z krwią grupy A, kiedy do krwi z grupy B zbliżały się jedynie w ok. 15%.
Jak podkreślają naukowcy, badania przeprowadzone w warunkach in vitro nie oddają w pełni preferencji kleszczy. Na wybór żywiciela wpływa bowiem znacznie więcej czynników.
Co przyciąga kleszcze?
Sezon na kleszcze rozpoczyna się w chwili, gdy średnia temperatura dobowa przekracza 5-7 st. Celsjusza. W Polsce ze snu zimowego przebudzają się w okolicach marca. Największą aktywność wykazują w godzinach porannych i wieczornych. Spada ona wraz ze wzrostem temperatury i najmniejsza jest w południe, szczególnie w okresie występowania upałów. Z tego powodu w Polsce największy wysyp kleszczy obserwuje się od marca do czerwca, a później we wrześniu. Ich sezon kończy się w październiku lub listopadzie, gdy średnia temperatura spada poniżej 5-7 st. Celsjusza.
Coraz częściej jednak można dostrzec pewne anomalie, spowodowane skokami temperaturowymi. Nie dziwi nikogo dziś widok kleszcza w grudniu.
Kleszcze najczęściej można spotkać na skraju lasu, w wysokich trawach. Ukrywają się na spodniej części liści, aby w odpowiednim momencie spaść na żywiciela i przesuwając się po ciele, dotrzeć w miejsca, gdzie skóra jest cienka i dobrze ukrwiona np. pachy, pachwiny.
Co przyciąga kleszcze? W warunkach naturalnych kleszcze lokalizują swojego żywiciela na podstawie ciepła, zapachu i ruchu. Przyciąga je także wydychany przez żywy organizm dwutlenek węgla, który odbierają za pomocą narządów Hallera umieszczonych na odnóżach.
Jaki zapach preferują kleszcze? Z pewnością intensywny. Każdy człowiek charakteryzuje się unikatowym zapachem, na którego wpływ ma pot i cały mikrobiom skóry. Z tego powodu osoby uprawiające sport w lasach są bardziej narażone na ugryzienie kleszcza.
Ciepło i ruch generowane przez człowieka podczas spaceru po lesie pozwalają kleszczom na lepszą lokalizację żywiciela. Ukryte wśród liści czy trawy potrafią perfekcyjnie wyczuć najlepszy moment do ataku.
Co wpływa na liczebność występowania kleszczy?
Im więcej kleszczy, tym większa szansa na ugryzienie. Wynika to z prostej matematyki. A co wpływa na liczebność kleszczy? Z pewnością obecnie obserwowane zmiany klimatu powodujące wzrost średniej temperatury są korzystne dla rozwoju i przetrwania kleszczy. Ponadto powodują, że ich okres aktywności jest wydłużony.
Kleszcze preferują lasy liściaste o bogatym runie, tereny podmokłe z wysoką trawą i zaroślami. Wpływ na ich liczebność ma także obecność dzikich zwierząt, które pierwotnie są największą grupą ich żywicieli.
